برخی برآنند تا به هر نحوی رشادتهای علی علیهالسلام را کوچکتر از حد واقعی خود نشان دهند آنها سعی میکنند تا زحمات اصحابی نظیر سهل بن حنیف و ابودجانه را بزرگتر نشان دهند تا جانفشانیهای حضرت را همانند ایثار آنان نشان دهند. برای همین روایتی را آوردهاند که در آن گویا پیامبر صلیاللهعلیهوآله فداکاری دیگر اصحابش را به رخ علی علیهالسلام میکشد تا به ایشان تلنگری زده باشد! علامه سید جعفر مرتضی عاملی در صفحات ۲۷۴ تا ۲۷۶ جلد ۳ کتاب الصحیح من سیرهالامام علی علیهالسلام این روایت را شرح داده و مفصلاً به رد این روایت میپردازند. در این نگاره سعی شده است که بخشی از آن به رشته قلم درآورده شود. تهیه و تنظیم: مرتضی میرکو.
برخی گفتهاند: وقتى پیامبر صلیاللهعلیهوآله به خانه خود بازگشت، شمشیر خود را به فاطمه سلاماللهعلیها داد و به ایشان فرمود: « این را بشوى که امروز به خوبى کار کرده است.» بعد از آن على علیهالسلام نیز شمشیر خویش را به ایشان داد و جملهای را نظیر جمله پیامبر صلیاللهعلیهوآله بیان کرد. سپس پیامبر صلیاللهعلیهوآله فرمود: «اگر تو خوب جنگیدى بدان که سهل بن حنیف و ابو دجانه نیز همراه تو به خوبی جنگیدند.»[۱]
اما این خبر صحیح نمیباشد. چراکه:
- آن کسی که بیشتر کفار را کشت و همه پرچمداران لشکر کفر و هر چهار پسر سفیان بن عویف و همه آن ده نفری که همراهش بودند را به درک واصل کرد، علی علیهالسلام بود. نه ابا دجانه و سهل بن حنیف و … !
- ابن تیمیه نیز این قول را رد میکند. او میگوید:« پیامبر صلیاللهعلیهوآله در روز احد نجنگید. پس چه طور شمشیرش را به فاطمه سلاماللهعلیها داد تا آن را بشوید؟»[۲]
گویا اصل ماجرا چنین بوده است:
شیخ مفید رحمهالله نقل میکنند: بعد از آنکه علی علیهالسلام شمشیر خود را به فاطمه سلاماللهعلیها داد به ایشان فرمود:« شمشیرم را بگیر که امروز برایم به خوبی کار کرده است.» و بعد شعری را بدین صورت خواند:
أفاطم هاک السیف غیر ذمیم/ فلست بر عدید و لا بلئیم
(اى فاطمه بگیر این شمشیر هنرمند بىعیب را که مرا روسپید کرده و از آن نگران نبوده و خودرا هم بهیچ وجه ملامت نمیکنم.)
لعمری لقد اعذرت فی نصر احمد/ وطاعه رب بالعباد علیم
(سوگند بجان خودم در راه یارى احمد و فرمانبردارى از خدا که بحال بندگان خود عالم است دقیقه فروگذارى نکردم. )
أمیطی دماء القوم عنه فإنه / سقی آل عبدالدار کأس حمیم
(خونهاى کشتگان را از آن پاک کن این همان شمشیریست که جام حمیم دوزخ را به مردم عبد الدار چشانیده.)
پیامبر صلیاللهعلیهوآله نیز فرمود:« آرى اى فاطمه شمشیر علی علیهالسلام را بگیر که شوهر تو بخوبى از انجام وظیفه خود برآمد و خداى متعال بزرگان قریش را با شمشیرش نابود کرد.»[۳]
به نظر ما این روایت با اخلاق، رفتار و سیره عملی پیامبر صلیاللهعلیهوآله تناسب بیشتری دارد.
[۱]. تاریخ الأمم والملوک (ط مؤسسه الأعلمی) ج۲ ص۲۱۰ ؛ أسد الغابه ج۲ ص۳۵۲ ؛ تاریخ الخمیس ج۱ ص۴۴۴ عن ابن إسحاق ؛ السیره الحلبیه ج۲ ص۲۵۵ / (ط دار المعرفه) ج۲ ص۵۴۷ ؛ عیون الأثر ج۱ ص۴۳۱ ؛ السیره النبویه لابن کثیر ج۳ ص۹۴ ؛ سبل الهدى والرشاد ج۴ ص۲۲۹ ؛ البدایه والنهایه (ط دار إحیاء التراث العربی) ج۴ ص۵۴ ؛ السیره النبویه لابن هشام (ط مکتبه محمد عـلی صبیح) ج۳ ص۶۱۴ ؛ الثقـات لابن حبـان ج۱ ص۲۳۵ ؛ المعجم الکبیر للطبرانی ج۱۱ ص۲۰۰ ؛ وفاء الوفاء ج۱ ص۲۹۳ عن الطـبرانی، ورجـالـه رجـال الصحیح، ؛ المستـدرک للحاکم ج۳ ص۲۴ وتلخیصه للذهبی بهامشه ؛ صححاه على شرط البخاری ؛ شرح نهج البلاغه للمعتزلی ج۱۵ ص۳۵ ؛ مجمع الزوائد ج۶ ص۱۲۳ ؛ کنز العمال ج۴ ص۴۴۱٫
[۲]. السیره الحلبیه ج۲ ص۲۵۵ / (ط دار المعرفه) ج۲ ص۵۴۷٫
[۳]. الإرشاد للشیخ المفید ص۵۴ / (ط دار المفید) ج۱ ص۹۰ ؛ بحار الأنوار ج۲۰ ص۸۸ و ص۷۲ ؛ إعلام الورى ج۱ ص۳۷۹ ؛ الدر النظیم ص۱۶۱ ؛ کشف الغمه ج۱ ص۱۹۵ ؛ حلیه الأبرار ج۲ ص۴۳۲ ؛ أعیان الشیعه ج۱ ص۲۵۹٫
پاسخ دهید