روز چهارشنبه مورخ ۱۷ اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ و مصادف با روز دوازدهم ماه مبارک رمضان، حضرت «آیت الله صدیقی» در گفتگو با پرتال علوم اسلامی ثقلین به ایراد بیاناتی با موضوع «شرح دعای ۴۴ صحیفه سجادیه» پرداختند که مشروح این گفتگو تقدیم حضورتان می گردد.
«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی»[۱].
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ».
مقدّمه
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَهَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِیهِ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ بِکَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیکَ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِیهِ بِمَا یُرْضِیکَ».
هنگامی که ماه مبارک رمضان داخل شد وجود مبارک سیّدالسّاجدین امام زین العابدین علیه الصلاه و السلام این دعا و نیایش را در پیشگاهِ خدای متعال عرضه داشتند.
در این فراز امام سجّاد علیه السلام ابتدا صلوات بر محمد و آل محمد را به زبان آوردند، و باید بدانیم که «صلوات» گنجی است، سرمایهای است، پشتوانهای است، و سبب و وسیلهای است که نظیر ندارد، خدای متعال این را نصیبِ شیعه کرده است، دیگر اقوام مانندِ ما «صلوات» ندارند.
یکی از فرهنگسازیهای امام سجّاد علیه السلام همین است که صلوات بر محمد و آله محمد را در دعاها بر زبان جاری کردهاند.
خدای متعال صلوات میفرستد
«صلوات» کارِ خدای متعال است و خدای متعال برای تشویقِ همهی مؤمنینِ سعادتمند که میخواهند به اکسیرِ صلوات وجودِ خاکیِ خودشان را طلایی کنند، خدای متعال برای تشویق آموزشِ ما فرموده است: «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا»[۲]، مسلّماً الله تبارک و تعالی و ملائکهی خدا دائماً بر حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم صلوات میفرستند، بعد از آنکه خبر میدهد این کار کارِ دائمیِ خدای متعال و ملائکه است و ملائکه همیشه بر وجودِ نازنینِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم صلوات میفرستند، سپس مؤمنین را مورد خطاب قرار داد، معلوم میشود کافر و منافق و ظالم هرگز چنین توفیقی را پیدا نمیکنند که بر حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و اهل بیت علیهم السلام ایشان صلوات بفرستند.
خدای متعال فرمود: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ» ای مؤمنین! بر حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم صلوات بفرستید و بر ایشان «سلام» نثار کنید.
بنابراین هم اینکه «صلوات» شیوهی حق تعالی است، هم فرهنگِ ملائکه است، و هم اگر ما مؤمن باشیم خودمان را با صلوات به رنگِ خدای متعال و ملائکه درمیآوریم. «صلوات» درجهی مؤمن را بالا میبرد، کارِ خدایی میکند، کارِ ملک را بعهده میگیرد، و اینکه در روایات خیلی به «صلوات» تأکید شده است و جزوهها و کتابهای خاصّی در ارتباط با صلوات نوشته شده است، و هم نکاتِ عجیبی در مسئلهی صلوات آمده است.
«صلوات» راهی برای بخششِ گناهان
از وجود خاتم انبیاء محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلّم نقل است که فرمودهاند: «مَنْ صَلَّى عَلَیَّ صَلَّى الله عَلَیْهِ» هر کسی به من صلوات بفرستد «الله» به او صلوات میفرستد، انسان چکار کند که مشمولِ صلواتِ خدا بشود؟ هر کسی بر حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم صلوات بفرستد خدای متعال بر او صلوات میفرستد.
در حدیثِ دیگری اینطور نقل شده است: «مَنْ صَلَّى عَلَیَّ مَرَّهً لَمْ یَبْقَ لَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ ذَرَّهٌ»[۳] اگر کسی یک مرتبه به من صلوات بفرستد ذرّهای از گناهانِ او باقی نمیماند.
یعنی حتّی یک صلوات پروندهی ما را پاک میکند و جانِ ما را شستشو میدهد و دلِ ما را بیغبار میکند.
راوی میگوید: خدمت حضرت سجّاد علیه السلام عرضه داشتم: گناهانِ من پشتِ مرا سنگین کرده است، توشهای برای آخرتِ خود ندارم، فرصتِ من هم تمام شده است، بیچاره و مضطر هستم، فرصتی برای جبرانِ گذشته نیست و دستِ من هم خالی است.
بر حسبِ این نقل که مرحوم حاج شیخ علی اکبر نهاوندی نقل میکنند وجود مبارک حضرت سجّاد علیه السلام فرمودند: شما بر محمد و آل محمد صلوات بفرستید، این مسئله باعث میشود که ما هم به شما صلوات بفرستیم و جبران بشود. شما صلوات بفرستید و ما هم صلواتِ خودمان را به صلواتِ شما ضمیمه میکنیم و خدای متعال شما را نجات میدهد.
در حدیثِ دیگری دارد که وقتی حسنات و سیّئاتِ ما را در روز قیامت و در دادگاهِ عدلِ الهی موازنه میکنند کَفهی سیّئات بر کَفهی حسنات سنگینی میکند و معلوم میشود که گناهانِ ما پروندهی ما را سیاه کرده است و کارهای خیرِ ما زیاد نیست، دیگر الان است که ما به جهنّم کشیده بشویم، ندا میآید که صبر کنید که یک عملِ دیگری که از این بندهی خدا باقی مانده است بیاوریم تا ضمیمهی کفهی حسناتِ او کنیم، و آن صلواتهای اوست، صلوات را میآورند و بر کفهی حسنات اضافه میکنند، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد کفهی حسنات سنگین میشود و خدای متعال به شفاعتِ محمد و آل محمد به برکتِ صلوات بر محمد و آل محمد ما را از آتش جهنّم معاف میدارد و به بهشت برین میبرد.
بنابراین «صلوات» آخرین پناه است، وقتی دستِ شما از همه جا کوتاه شد به صلوات پناه ببرید.
«صلوات» راهی برای استجابتِ دعا
در کافی شریف و مجامع رواییِ دیگرِ ما آمده است که وقتی انسان دعا میکند، دعا بالای سرِ انسان همینطور پر پر میزند و بالا نمیرود، قدرتِ بالا رفتن ندارد، تا زمانی که دعاکننده صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد، صلوات به دعای ما انرژی میدهد و دعای ما به هدفِ اجابت میرسد.
در روایتِ دیگری فرمودهاند که در ابتدای حاجت و دعای خودتان و همچنین در انتهای آن «صلوات» ختم کنید، چون «صلوات» دعای همیشه مستجاب است، «صلوات» کارِ خدای متعال است، دستورِ خدای متعال است، وقتی شما دستورِ خدای متعال را اجراء میکنید و صلوات میفرستید، این «صلوات» دعا بر محمد و آل محمد علیهم السلام است و حتماً قبول میشود، دعای مستجابِ قطعی است.
اگر انسان خواستهای و مسئلتی دارد، اگر در دو طرفِ آن دعای مستجاب قرار بگیرد خدای متعال آن میان را جدا نمیکند، یا باید همه را رد کند که صلوات رد شدنی نیست، یا باید همه را قبول کند که همه را قبول میکند.
بنابراین هرکجا که صلوات به دعا ضمیمه بشود باعثِ استجابتِ آن دعا میگردد و وجودِ مقدّسِ سیّدالسّاجدین امام زین العابدین علیه السلام در این فراز از دعای ماه مبارک رمضان صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام را وسیلهای برای دعاهای دیگر قرار دادهاند.
الحق و الانصاف روایاتِ در موردِ صلوات بسیار زیاد است و آثار و برکاتِ آن هم محیّرالعقول است، واقعاً انسان مات و مبهوت میشود، صلوات اینقدر ارزش دارد.
نقلِ قولی از مرحوم آخوند ملا علی معصومی همدانی در مورد «صلوات»
از مرحوم آخوند ملا علی معصومی همدانی نقل شده است که فرموده بودند: جمعی به دیدنِ من آمده بودند، یک به یک آمدند و مصافحه کردند، دستِ مرجع تقلید و فقیه را میبوسند، من دیدم یک عطری از یک نفر در این جمع به مشامِ من میرسد که من چنین عطری را در عمرِ خود ندیده بودم، چنین عطری در دنیا پیدا نمیشود.
به او گفتم: این عطر را از کجا خریدهای؟ این عطری که استعمال کردهای را از کجا بدست آوردهای؟ عجب عطری است! گفت: من عطر نزدهام، گفتم: پس این معطّر بودنِ تو از چیست؟ گفت: این موضوع داستانی دارد، من شبی حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را در عالَمِ رؤیا زیارت کردم، جمعی در محضرِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم حضور داشتند و من هم یک نفر از ان جمع بودم، حضرت فرمودند: آن کسی که زیاد بر ما صلوات میفرستد جلو بیاید، من با اینکه زیاد صلوات میفرستادم فکر کردم شاید نسبت به اینهایی که اینجا هستند صلواتِ زیادی نفرستم و دیگران بیش از من موفق باشند، من چیزی نگفتم، مجدداً حضرت فرمودند: شما را میگویم! و من افتخار پیدا کردم با امرِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بلند شوم و به محضرِ ایشان بروم، دستِ مبارکِ ایشان را زیارت کردم، عطرِ وجودِ نازنینِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در من انعکاس پیدا کرد، این بو بوی خوشِ محمد و آل محمد علیهم السلام است، این بوی گل نیست، این بود حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است.
معلوم میشود که «صلوات» باطنی دارد و آن «جلوهی حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در وجودِ اهلِ صلوات است». لذا آن بوی خوشِ عرشیِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در باطنِ صلوات نهفته است.
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در یک مورد پرده را کنار زدند تا ما متوجّه بشویم که باطنِ «صلوات» چقدر است.
دستورالعمل و دستورِ مراقبهای که وجود نازنین حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در آخرین جمعهی ماه شعبان صادر فرمودند، یکی از برنامههای رمضان را که برای سعادتِ ما و قبولیِ میهمانیِ ما در محضرِ خدای متعال بیان نمودهاند این بود که فرمودند: «أکثِروا الصَّلَواتَ عَلَیَّ»، در ماه مبارک رمضان زیاد بر من صلوات بفرستید.
بنابراین تصمیم بگیرید و بگیریم که زیاد بر محمد و آل محمد علیهم السلام صلوات داشته باشیم، الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم.
نسخهی آیت الله بهاءالدّینی برای رفع گرفتاریهای مهم
مرحوم آیت الله خوشوقت یک عنایتِ خاصّی به «ختم صلوات» داشتند، کمااینکه مرحوم آیت الحق، عزیزِ سفرکردهی ما، آن عارفِ کمنظیر یا بینظیر… اینکه «بینظیر» میگویم از این جهت است که معمولاً عرفا استاد دارند، پیر و مراد دارند، بلدچیِ راه دارند، مرحله به مرحله در مقاماتِ منازلِ سائلین استقرار پیدا میکنند، مثلِ آیا الله بهجت، استادِ ایشان آیت الحق آقا میرزا علی آقای قاضی، استادِ آن بزرگوار آقا سیّد احمد کربلایی، همهی این بزرگواران استاد داشتند، برای این بزرگواران نسخهها پیچیدهاند، استخوان خورد کردهاند تا اینکه به مقاماتِ عالیِ معرفت نائل شدند، ولی مرحوم آیت الله بهاءالدّینی، حاج آقا رضا بهاءالدّینی کسی بودند که عرفانِ ایشان خیلی زلال بود، اهلِ شهود بودند، چشمِ دلِ ایشان باز بود، چشمِ برزخیِ ایشان آنقدر قوی بود که گاهی با مشاهداتِ این عالَمی برای ایشان مشتبه میشد که آیا این موضوع را چشمِ سَرِ من میبیند یا چشمِ سِرّ من در حالِ دیدن است، آیت الله بهاءالدّینی بدونِ استاد… خودِ خدای متعال معلّمِ او بود، از این جهت خیلی جایگاهِ بالایی نزدِ خواصِ جامعهی ما داشتهاند.
آیت الله بهاءالدّینی که رضوانِ خدا بر ایشان باد برای نجات از مهالک و بنبستها سه چیز را بعنوانِ وسیلهی فتوحات ضمیمهی یکدیگر سفارش میکردند، یکی مسئلهی ختمِ صلوات، میفرمودند مجلس بگیرید و دورِ یکدیگر بنشینید و چهارده هزار صلوات بر چهارده معصوم صلوات الله علیهم أجمعین در یک جلسه هدیه کنید، متعاقبِ آن «حدیث کساء» بخوانید، و یک قربانی را ذبح کرده باشید، مقداری از گوشت قربانی را طعام درست کرده باشید و به این جمعِ صلواتیِ خودتان اطعام کنید، بخشی از آن را هم به فقراء بدهید، شش شما با این کارِ خودتان به اذنِ خدا به مقصدِ خودتان میرسید.
مرحوم آیت الله خوشوقت با دوستانِ خود در جریانهای کشوری، چه پیروزیهای علمی، و چه فتوحاتِ سیاسی و دفع و رفعِ خطر، در همین شهرک شهید محلاتی جلسهی ختم صلوات داشتند، و اینطور که من شنیدهام خودی حضرت آقا اطال الله عمره الشّریف وقتی حاجتِ مهمّی داشتند، میخواستند و گوسفندی یا یک قربانی به این جلسه داده میشد و ختم صلواتِ آن جلسه برای رفعِ آن مشکل اختصاص پیدا میکرد و حاجتروا میشدند.
بنابراین «صلوات» گوهرِ گرانبهایی است، گنجِ عظیمی است، از صلوات غفلت نکنید.
خشنود کردنِ همهی انبیاء علیهم السلام قبل از خواب
یکی از برنامهای که وجود نازنین حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم برای خوابِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها داده بودند این بود که (به تعبیرِ من) دخترم! نخوابی مگر اینکه خاتم انبیاء و همهی انبیاء علیهم السلام را از خودت خشنود کرده باشی، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها عرضه داشتند: پدر جان! چگونه میشود قبل از اینکه من بخوابم هم محضرِ شما و هم همهی انبیاء علیهم السلام را راضی کنم؟ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: اگر بر خاتم انبیاء و همهی انبیاء علیهم السلام صلوات بفرستید آنها خشنود میشوند، میگویید: «اَللّهُمَّ صَلَّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدْ وَ عَلی جَمیعِ الأنْبِیاءِ وَ الْمُرْسَلین».
صلوات، صلوات، صلوات خیلی مهم است، هم خودِ صلوات نور دارد و هم اینکه دعای مستجاب است، و هم موجبِ استجابتِ دعا میشود، و هم پناهگاهی در مشکلاتِ زندگی است که بهتر از این پناهگاه پیدا نمیشود.
مرحوم آیت الله بهجت که رضوانِ خدا بر ایشان باد میفرمودند: گشتیم و گشتیم و ذکری بهتر از صلوات پیدا نکردیم.
توصیه آیت الله خوشوقت اعلی الله مقامه الشّریف به رفقا این بود که هر صبح بعد از نماز صد صلوات و روزهای جمعه هزار صلوات ختم کنید.
روضه امام جواد علیه السلام
صلی الله علیک یا اباعبدالله وَعَلَى الْأَرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِنآئِکَ
دلِ من امروز هوای کاظمین کرده است و میخواهم به نورِ چشمِ امام رضا علیه السلام حضرت جوادالائمه علیه السلام توسّل کنم و همراهِ حضرت جوادالأئمه علیه السلام به کربلا برویم و دلِ خود را کربلایی کنیم، فعلاً که درِ حرمِ حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام به رویِ عاشقانِ ایشان بسته است، یا جوادالأئمه ادرکنی، آقا جان! کَرَم کنید، این ناامنیِ جسمانی را برطرف کنید که موجبِ ناامنیِ فرهنگی و معنوی شده است، دلهای ما میسوزد، مدّتی است که حرم ندیدهایم…
سه پیکر سه شبانهروز روی زمین مانده است، یکی پیکرِ حضرت جوادالأئمّه علیه السلام بود، این «ام الفضل» که لعنتِ خدا بر او باد وقتی این امامِ عظیم الشّأن را در سنِ جوانی با زهرِ خطرناک مسموم کرد و هیچ کسی از محرمهای امام جواد علیه السلام نزدِ ایشان نبود، میگویند آن ملعون درِ حجره را بست تا صدای «العطشِ» این آقا شنیده نشود، بر حسبِ بعضی از نقلها به کنیزها دستور داد برقصند و آواز بخوانند تا صدای این مظلوم شنیده نشود، بعد هم که خاطرِ او جمع شد که آقا به شهادت رسیده است بدنِ نازنینِ این امام را به پشت بام برد، سه شبانهروز آفتاب بر این بدن تابید، آن ملعون فکر میکرد که پیکرِ امام جواد علیه السلام مانندی ابدانِ دیگران دچارِ تغییرِ رنگ و بو میشود، اما وقتی روز سوم نزدیک شدند دیدند عطری فضای عالَم را پُر کرده است…
لا یوم کیومک یا اباعبدالله…
یا جوادالائمه! بدنِ شما سه شبانهروز زیرِ آفتاب ماند، اما بدن برهنه نبود، بدن بیسر نبود، بدن نازنینِ شما زیرِ سُمِ اسبها نرفت…
لا حول و لا قوّه الا بالله العلی العظیم
الا لعنت الله علی القوم الظّالمین
دعا
خدایا! تو را به عصمتِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، به حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم، به حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه، به امام حسن مجتبی علیه السلام، به حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام قسم میدهیم امام زمان ارواحنا فداه را برسان.
خدایا! موانعِ ظهور را به سرعت برطرف کن.
خدایا! مقدّماتِ ظهور را بر وجود نازنین ایشان و بر چشمبهراههای ایشان تسهیل بفرما.
خدایا! ما را در غیبت و حضور جزوِ خدّامِ حضرت بنویس و ما را مشمولِ عنایت و محبّتِ آن بزرگوار قرار بده.
خدایا! نسل و فرزندان و جوانهای ما را از وادیِ تحیّر و سرگردانی نجات بده و به قلّهی نور برسان.
خدایا! سایه پُربرکتِ رهبرِ بزرگوارمان را با کفایت و کرامت مستدام بدار.
خدایا! قرضِ مقروضین و مقروضینِ مورد نظر را اداء بفرما.
خدایا! عمومِ مریضها و مریضهای این ویروس و مریضهای مورد نظر و سفارششده را شفای کامل و عاجل روزی بفرما.
خدایا! امام، شهیدان، گذشتگان، مشایخ و اساتیدِ ما را، خودمان و گذشتگانِ ما را مشمولِ غفرانِ واسعه و عفوِ خاصِ خودت قرار بده.
غفرالله لنا و لکم
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸
[۲] سوره مبارکه احزاب، آیه ۵۶
[۳] جامع الأخبار، جلد ۱، صفحه ۵۹
پاسخ دهید