«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ * رَبِّ اشْرَحْ لی‏ صَدْری * وَ یَسِّرْ لی‏ أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی‏ * یَفْقَهُوا قَوْلی‏»[۱].

«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ‏».

مقدّمه

هنگامی که ماه مبارک رمضان داخل شد وجود مبارک سیّدالسّاجدین امام زین العابدین علیه الصلاه و السلام این دعا و نیایش را در پیشگاهِ خدای متعال عرضه داشتند.

ایشان بعد از فرازی بعنوانِ مقدّمه صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام را کلید فتحِ بابِ رحمتِ خدای متعال قرار دادند، بعد خواسته‌های خاصّ متناسب با این ماه را از خدای متعال مسئلت می‌کنند.

شرحی بر فراز هفتم دعای چهل و چهارم صحیفه سجّادیّه

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَهَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِیهِ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ بِکَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیکَ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِیهِ بِمَا یُرْضِیکَ حَتَّى لَا نُصْغِیَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَى لَغْوٍ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَى لَهْوٍ».

به ما معرفتِ فضلِ این ماه را الهام فرما، این ماه چه فضیلتی دارد، چه برتری دارد، چه مواهبی دارد که هیچ ماهی آن را ندارد، خدایا! معرفتِ این را به ما بده.

«وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ» ما حریمِ این ماه را بخاطرِ جلالِ آن حفظ کنیم، ما از حرمتِ این ماه تجلیل کنیم، این ماه حرم است، حرم الله است، باید ما حریمِ این ماه را تجلیل و تقدیس کنیم و پاکیزه بداریم، و این توفیقِ تو را می‌طلبد.

«وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِیهِ» آنچه که در این ماه بر ما ممنوع و حرام کرده‌ای، ما نسبت به محظوراتِ این ماهِ عزیز و این حرمِ شریف تحفّظ داشته باشیم، نکند حرم را بی‌حُرمت کنیم، نکند گوشه‌ای از حرم را با کارِ خودمان تاریک و آلوده کنیم.

«وَ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ بِکَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیکَ»، اینجا یک معرفتِ قابل توجّهی نسبت به روزه به ما می‌دهند، پروردگارِ ما! ما را کمک کن، «أعِنّا» از «اعانت» است، «عون» به معنای «کمک» است، کمکِ ما باش، ما را یاری کن، به چه چیزی؟ «عَلَى صِیَامِهِ» بر روزه‌ی این ماه، چطور روزه؟ «بِکَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیکَ» باید بدانیم که حقیقتِ متوسّطِ روزه دوری از معاصی است، روزه‌ی عوام همان گرسنگی و تشنگی است، روزه‌ی خواص روزه‌ی از معصیت‌هاست. بر حسبِ روایات «غیبت» روزه را از نظرِ معنوی باطل می‌کند، دروغ باطل می‌کند، ناسزا گفتن به اشخاص و مؤمنان درواقع روزه خواری است، لذا کسانی که حواس‌شان هست و می‌خواهند روزه‌ی آن‌ها قبول شود باید بدانند معصیت جلوی قبولیِ روزه را می‌گیرد، روزه‌ی مقبول روزه‌ای است که در آن «تقوا» باشد، «تقوا» یعنی مقابله‌ی با گناه، یعنی سپر داشتن در برابرِ معصیت، تسلیمِ گناه نشدن، وقتی انسان در دژِ تقوا می‌نشیند لجنِ گناه به او نمی‌رسد، تیرهای شیطان به او نمی‌رسد.

«وَ اسْتِعْمَالِهَا فِیهِ بِمَا یُرْضِیکَ» و ما در این ماه شریف جوارحِ خودمان را در اموری بکار ببریم که تو را راضی می‌کند، به چیزی نگاه کنیم که نگاه کردنِ ما عبادت باشد، مایه‌ی خشنودیِ تو باشد، به چیزی گوش بدهیم که این گوش کردن عبادت باشد و خدای متعال را راضی کند.

«لَا نُصْغِیَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَى لَغْوٍ» در مجالسِ لغو ننشینیم، عمرِ خود را به شیطان ندهیم، عمرِ خود را بیهوده نگذرانیم.

در روایتی از حضرت موسی کاظم علیه الصلاه و السلام آمده است: «مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ کَانَ اَلنَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَبَدَ اَللَّهَ وَ إِنْ کَانَ اَلنَّاطِقُ یُؤَدِّی عَنِ اَلشَّیْطَانِ فَقَدْ عَبَدَ اَلشَّیْطَانَ»[۲]، کسی که به گفتارِ گوینده‌ای گوش می‌دهد او را می‌پرستد، اگر او از خدای متعال بگوید خدای متعال را می‌پرستد، و اگر گوینده‌ای حرف‌های لغو می‌زند و در حالِ خشنود کردنِ شیطان است این شنونده در حالِ عبادتِ شیطان است.

بنابراین برای عمر و وقتِ خودمان قیمت قائل بشویم، نه تنها با گوشِ خودمان غیبت نشنویم، بلکه لغو نشنویم.

حاج آقا رحیم ارباب رحمه الله علیه

ان شاء الله خدای متعال مرحوم آیت الحق حاج آقا رحیم ارباب رضوان الله تعالی علیه را رحمت کند، ایشان جزوِ حکماء و فقهاء و عرفاء است، کراماتی هم دارند، ایشان اهلِ باطن بودند، اهل الله بودند، و از ویژگی‌های این عالِمِ بزرگوار این بوده است که در عینِ عرفانِ بالا و اهلِ باطن و اهلِ ذکر بودن فکرِ سیاسیِ به‌روزی داشته است، این بزرگوار نماز جمعه را واجب می‌دانستند. مرحوم علامه شهید مطهری رحمه الله تعالی علیه می‌گوید: وقتی به خدمت حاج آقا رحیم ارباب رسیدم ایشان فرمودند چه زمانی شیعه می‌خواهد این ننگِ عدمِ برگزاریِ نماز جمعه را بشوید و شیعه را مورد ملامتِ مخالفین قرار ندهد؟ فکرِ ایشان این بود که نماز جمعه عزّتِ شیعه است و زبانِ مخالفین را کوتاه می‌کند؛ یکی اینکه به این کانونِ عبادی سیاسی حسّاس بودند و خودِ ایشان هم نماز جمعه می‌خواندند، و دوّم اینکه فکرِ ایشان نسبت به جهانِ اسلام فکرِ تقریبی بود، این بزرگوار در قیامِ مردمِ الجزایر بر علیهِ استعمارِ فرانسه فتوا داده است که مردم کمک کنند، با اینکه مردم الجزایر پیروانِ اهل بیت علیهم السلام بحساب نمی‌آیند اما مسلمان هستند؛ مع ذلک این عالِمِ روشن‌بین همین تفکّرِ امام را داشته است که امروز کمک به فلسطین در همان رهگذر است. این عالِمِ بزرگوارِ موفق گفته بود: در عمرِ خود غیبت نکردم و غیبت هم نشنیدم، همچنین فرموده بودند: در عمرِ خود نامحرم ندیده‌ام.

مراقبِ «لغو» باشیم

این مراقبه که انسان در تمامِ عمرِ خود یک مرتبه هم غیبتِ مؤمنی را نکند و در مجلسی که در آن مجلس غیبتِ مسلمان بشود دیده نشود، این پرهیز از غیبت و کنترلِ زبان باعث می‌شود که گوشِ اشخاص مبتلا به لغو نشود، «حَتّی لَا نُصْغِیَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَى لَغْوٍ».

خدای متعال در قرآن کریم سوره‌ای تحت عنوان سوره مؤمنون را نشان‌دار کرده است تا اهلِ ایمان را برای مردم معرّفی کند، اگر کسی این علائم را داشته باشد مؤمن است و اگر نداشته باشد مؤمن نیست، و «ایمان» شرطِ ورود به بهشت است، «ایمان» شرطِ نیل به حیاتِ طیّبه است.

مؤمن کیست که اهلِ نجات است؟ «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ * الَّذِینَ هُمْ فِی صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ * وَالَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ»[۳]، این نکته نکته‌ی مهمّی است که حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه فرمودند: «سَامِعُ اَلْغِیبَهِ أَحَدُ اَلْمُغْتَابَیْنِ»[۴]، غیبت از بدترینِ گناهانِ کبیره است و حاصلِ آن این است که اگر اهلِ غیبت توبه نکردند جهنّمی می‌شوند و اگر توبه کرده باشد در صفِ انتظار جزوِ آخرین گروه‌هایی است که به بهشت راه پیدا می‌کند.

حال اگر کسی لغو را ترک کند به غیبت هم مبتلا نمی‌شود، همیشه مستمع صاحب سخن را بر سرِ کار می‌آورد، اگر کسی با خود قرار بگذارد که من بنا دارم غیبت نشنوم، لذا اگر حدث می‌زند در یک مجلسی غیبت است یا حرف‌های لغو و بی‌ثمر است با خود و خدای خود تعهّد داشته باشد که حضور پیدا نکند و عمرِ خود را به شیطان ندهد، و اگر در مجلسی قرار گرفت مانندِ حاج آقا رحیم ارباب باشد، ایشان برای اینکه گناه و لغوی در مجلسی پیش نیاید تا در یک جمعی قرار می‌گرفتند یا عدّه‌ای در خدمتِ ایشان حاضر می‌شدند مجلس را در دستِ خویش می‌گرفتند و زمینه نمی‌دادند که حرفِ لغو و بی‌حاصلی در آن مجلس گفته شود یا مجلس به گناه آلوده بشود.

این تکلیفِ عمومی است، امام سجّاد علیه السلام در ماه مبارک رمضان این موضوع را برجسته کرده است، ماه مبارک رمضان ماه خدای متعال است، هر لحظه‌ی آن عبادتِ برتر است، خوابِ آن عبادت است، نفسِ آن تسبیح است، آن وقت انسان در محضرِ خدا باشد، میهمانِ خدا باشد، سرِ سفره‌ای بنشیند که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم کنارِ این سفره نشسته‌اند، حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه هستند، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هستند، این بزرگان خواصِ خدای متعال هستند و همیشه بر سرِ این سفره حضور دارند، این بزرگواران سفره‌ی خدای متعال را اداره می‌کنند، دوازده امامِ ما بر سرِ این سفره هستند، همه در حالِ نگاه کردن هستند که میهمانانِ خدای متعال در حالِ چه کاری هستند، و خدای نکرده انسان در این ماه به لغو گوش بدهد، پای ماهواره‌ها بنشیند، یا در موبایلِ خود چیزهایی را ضبط کرده باشد که امام زمان ارواحنا فداه را ناراضی می‌کند، بجای اینکه صوتِ قرآن کریم را بشنود، بجای اینکه دعاهای دل‌انگیزِ این ماه را ضبط کرده باشد تا بشنود به یک مجلسی برود که در آنجا از شبکه‌های ننگینِ ایمان‌سوزِ بیگانه استفاده کند یا رفقایی دارد که این‌ها همیشه اهلِ لغو هستند و حرف‌های بیهوده می‌زنند.

امام سجّاد علیه السلام از خدای متعال می‌خواهند، انسان باید دامانِ رحمتِ خدای متعال را بگیرد که خدای متعال ما را رها نکند، اگر خدای متعال ما را رها کند ما عمرِ خود را می‌سوزانیم، عمرسوزی می‌کنیم، وقت‌سوزی می‌کنیم.

مراقبِ چشمانِ خود باشیم

«لَا نُصْغِیَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَى لَغْوٍ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَى لَهْوٍ»، و با چشم‌های خودمان… چشم باید رسالتِ خود را بشناسد، خدای متعال به ما چشم داده است که با این چشم از خشیّتِ او گریه کنیم، با این چشم بر حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام اشک بریزیم، با این چشم به کعبه نظر کنیم، با این چشم به مصحف نگاه کنیم، با این چشم… «النَّظَرُ فی وَجهِ العالِمِ حُبّا لَهُ عِبادَهٌ»[۵] عالِمِ ربّانی پیدا کنیم و در محضرِ او بنشینیم و با نگاه به او یادِ خدای متعال و اربابِ آن عالِم را کنیم، ما با این چشم به ساداتِ جلیل‌القدر با نیّتِ عبادت نگاه کنیم، و با نگاه به سادات یادِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را داشته باشیم، بگوییم این‌ها یادگارانِ حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هستند، این‌ها سرمایه‌های جامعه‌ی ما هستند، «اَلنَّظَرُ إِلَى ذُرِّیَّتِنَا عِبَادَهٌ»[۶]، خدای متعال چشم را وسیله‌ی کسبِ آخرت قرار داده است، ما می‌توانیم با چشمِ خودمان سرمایه‌های خیلی زیادی را کسب کنیم، «طَلَبُ اَلْعِلْمِ فَرِیضَهٌ»[۷]، اگر مردم می‌دانستند خدای متعال چه چیزی در طلبِ علم قرار داده است «لَطَلَبُوهُ وَ لَوْ بِسَفْکِ اَلْمُهَجِ وَ خَوْضِ اَللُّجَجِ»[۸] به دنبالِ علم می‌رفتند ولو اینکه به قیمتِ خونِ آن‌ها تمام می‌شد، یا در دریا غرق می‌شدند.

این همه معارفِ اهل بیت علیهم السلام، این همه روایات، این همه کتبِ خوبِ تفسیر، خدای متعال این چشم را به ما داده است تا ما با این چشمِ خودمان کسبِ معرفت کنیم، جمالِ الهی را تماشا کنیم، خدای متعال این چشم را به ما داده است که یوسفِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را پیدا کنیم، «اَللّـهُمَّ اَرِنیِ الطَّلْعَهَ الرَّشیدَهَ، وَالْغُرَّهَ الْحَمیدَهَ»[۹]، «اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ یُوسُفَ وَأَخِیهِ وَلَا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّه»[۱۰]، اعتقاد به امام زمان ارواحنا فداه کافی نیست، دستورِ پدر این است که بروید و ایشان را حس کنید، یوسف را با چشمِ خودتان ببینید.

چشمی که باید امام زمان ارواحنا فداه را ببیند، چشمی که باید کلام خدای متعال را ببیند، «اَلنَّظَرُ إِلَى وَجْهِ عَلِیٍّ عِبَادَهٌ»[۱۱]، وای بر ما که حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه را در خواب هم نبینیم…

باید این چشم را در جای خود مصرف کرد، نباید این چشم را از آتش پُر کرد، نباید بیهوده هزینه کرد.

روضه حضرت امام رضا صلوات الله علیه

خوب است که دامانِ ولی‌نعمتِ خودمان حضرت اباالحسن الرّئوف امام رضا علیه السلام را بگیریم… یا علی بن موسی الرّضا! این کشور کشورِ شماست، این مردم ریزه‌خورِ سفره‌ی شما بوده‌اند، خیلی سخت است که درِ حرمِ شما بسته باشد، خیلی سخت است که جمعی نتوانند جمع بشوند و یکصدا شما را صدا کنند و ناله و ندبه کنند و بطورِ جمعی نیایش کنند، یا امام رضا! خودِ شما به دادِ ما برسید…

هارون الرّشید نانجیب حضرت رضا علیه السلام را احضار کرده بود، بر حسبِ نقل حضرت به اباصلت فرمودند: (قریب به این مضامین) من را احضار کرده‌اند، من در حالِ رفتن هستم، اگر دیدی زمانِ برگشتن عبا را بر سرِ خود کشیده‌ام بدان که دیگر کارِ من تمام است…

درِ حجره را باز کن و وقتی من وارد شدم در را ببند، بگذار غریبانه جان بدهم، بگذار مانندِ مادرم حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در غربتِ محض جان بدهم…

اباصلت می‌گوید: من دلشوره داشتم، ناگهان دیدم حضرت از دربارِ مأمون ملعون بیرون آمدند اما عبا را بر سرِ خویش کشیده‌اند و به خود می‌پیچند… می‌نشینند و بلند می‌شوند… گویا مار ایشان را گزیده است… درِ اتاق را باز کردم و حضرت وارد شدند، اما قراری نداشتند، به آنجا رفتم و در را باز کردم، تا در را باز کردم دیدم یک نوجوان مانندِ قرصِ ماه حضرت علی بن موسی الرّضا علیه السلام را در آغوش گرفته است، گفتم: آقا جان! این در بسته بود، شما چطور آمدید؟ فرمودند: خدایی که در یک چشم بهم زدن مرا از مدینه به اینجا آوردند… فهمیدم نورِ چشمِ امام رضا علیه السلام آمده‌اند تا سرِ پدر را زمانِ جان دادن به بالین بگیرند…

لا یوم کیومک یااباعبدالله… در کربلا پسر به بالینِ پدر نیامد اما پدر به بالینِ پسر آمد… فریاد می‌کشیدند: «وَلَدی، وَلَدی، وَلَدی»… دیدند صدا نمی‌آید، حضرت با زانوانِ مبارک حرکت کردند، نمی‌توانستند بلند شوند، طاقت نداشتند، کنارِ پیکر مستقر شدند، مدام صدا زدند، لب و دندانِ حضرت علی اکبر علیه السلام را از خون پاک کردند، دیدند هنوز جواب نمی‌آید، طاقتِ حضرت تمام شد، خم شدند و «فَوَضَعَ خَدَّهُ عَلَی خَدِّه»… صورت به صورتِ حضرت علی اکبر علیه السلام گذاشتند، «یا بنی لقد استرحت من هم الدنیا و غمها»… رفتی و راحت شدی… «بقی ابوک فریدا وحیدا»… اما رفتنِ تو پدرت را به غربت مبتلا کرد…

لا حول و لا قوّه الا بالله العلی العظیم

الا لعنت الله علی القوم الظّالمین

دعا

نَسئَلُک و نَدعُوک بِاسمِکَ الاَعظَم بِمُحَمَّدٍ وَ عَلیٍ وَ فاطِمَه وَ الحَسَنِ وَ الحُسَین یا الله… یا أرحَمَ الرّاحِمین، یا غِیاثَ المُستَغیثِین، یا إلَهَ العَاصِین، یا مُجیبَ دَعوَه السّائِلین، یَا مَن إسمُهُ دَواء وَ ذِکرُهُ شِفاء، یا سَریعَ الرّضا

خدایا! تو را به خمسه‌ی طیّبه و به وجاهتِ حضرت علی اکبر علیه السلام، به داغِ دلِ حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام در شهادتِ أشبه النّاسِ خود قسم می‌دهیم امام زمان ارواحنا فداه را برسان.

خدایا! ما را از اعوانِ خاص حضرت مکتوب بفرما.

خدایا! گناهانِ ما را به وجودِ نازنینِ حضرت ببخش و بیامرز.

خدایا! گذشتگانِ ما را، دوستانِ ما را، متوقّعینِ ما را ببخش و بیامرز.

خدایا! عاقبتِ ما را ختم به خیر بفرما.

خدایا! ما را از نعمتِ شهادت بی‌بهره نفرما.

خدایا! فرزندانِ ما را صالح و سالم قرار بده.

خدایا! نسلِ جوانِ ما را از بی‌کاری و سرگردانی و عذوبت برهان.

خدایا! تو را به آل رسول علیهم السلام و شخصِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم قسم می‌دهیم سایه‌ی پُربرکتِ علمای صالحِ ما و رهبرِ عزیزِ ما را با کفایت و کرامت و نشاط و عافیت و پیروزی بر دشمنان و مشکلات تا ظهور مستدام و پرچمِ انقلاب را و این امانتِ بزرگ را با دستِ رهبرمان به صاحبِ اصلیِ آن منتقل بگردان.

خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهیم به همین زودی درها را به روی ما باز و توفیقِ زیارتِ بیت الله الحرام، قبرستان بقیع، روضه نبوی، حرمِ حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه، اعتابِ عالیه‌ی عراق و حضرت اباالحسن امام رئوفِ ما را به ما و همه‌ی آرزومندان روزی بفرما.

خدایا! با کَرَمِ خودت با ما رفتار کن.

خدایا! توفیقِ شکرِ نعمت‌ها را به ما عطاء بفرما.

خدایا! ما را با قرآن و محمّد و آل محمّد علیهم السلام محشور بگردان.

خدایا! بر درجاتِ امامِ ما و شهدای ما بیفزای.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته


[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸

[۲] الکافی، جلد ۶، صفحه ۴۳۴

[۳] سوره مبارکه مؤمنون، آیات ۱ تا ۳

[۴] غرر الحکم و درر الکلم، جلد ۱، صفحه ۴۰۰

[۵] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام، جلد ۱،  صفحه ۲۰۵

[۶] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام، جلد۹۳، صفحه ۲۱۸

[۷] الکافی، جلد ۱، صفحه ۳۰

[۸] الکافی، جلد ۱ ، صفحه ۳۵ (اَلْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَعْدٍ رَفَعَهُ عَنْ أَبِی حَمْزَهَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: لَوْ یَعْلَمُ اَلنَّاسُ مَا فِی طَلَبِ اَلْعِلْمِ لَطَلَبُوهُ وَ لَوْ بِسَفْکِ اَلْمُهَجِ وَ خَوْضِ اَللُّجَجِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَوْحَى إِلَى دَانِیَالَ أَنَّ أَمْقَتَ عَبِیدِی إِلَیَّ اَلْجَاهِلُ اَلْمُسْتَخِفُّ بِحَقِّ أَهْلِ اَلْعِلْمِ اَلتَّارِکُ لِلاِقْتِدَاءِ بِهِمْ وَ أَنَّ أَحَبَّ عَبِیدِی إِلَیَّ اَلتَّقِیُّ اَلطَّالِبُ لِلثَّوَابِ اَلْجَزِیلِ اَللاَّزِمُ لِلْعُلَمَاءِ اَلتَّابِعُ لِلْحُلَمَاءِ اَلْقَابِلُ عَنِ اَلْحُکَمَاءِ .)

[۹] دعای ندبه

[۱۰] سوره مبارکه یوسف، آیه ۸۷ (یَا بَنِیَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ یُوسُفَ وَأَخِیهِ وَلَا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ)

[۱۱] الأمالی (للصدوق)، جلد ۱، صفحه ۳۶۱