سؤال: آیا حضرت ام کلثوم علیهاالسلام دختر امیرالمومنین علیه السلام، همسر عمر بن خطاب بوده است یا خیر؟

پاسخ: منابع سنی عموماً می گویند بله چنین چیزی اتفاق افتاده و قطعی هم هست و از روی میل و رغبت بوده و نشان دوستی و صمیمیت بین خاندان پیغمبر صلی الله و علیه و آله وسلم و عمر بن خطاب بوده است.

اما در منابع شیعه مثل کتاب کافی و برخی منابع دیگر، همینطور از شیخ طوسی و یا سید مرتضی نقل هایی داریم منسوب به امام صادق علیه السلام که این ازدواج صورت گرفته منتها نه با میل و رغبت، بلکه با تهدیدی که عمر بن خطاب کرده بود و امیرالمومنین علیه السلام مجبور شد برای دفع شر او با این ازدواج با ناخرسندی موافقت کنند. و ذکر هم شده که این ازدواج اولین ناموسی است که در اسلام غصب شده است.

اما برخی دیگر از علمای ما معتقدند که ازدواج ام کلثوم با عمر بن خطاب، نه با دختر امیرالمومنین علیه السلام، بلکه با دختر خوانده حضرت است و این گونه مطرح می کنند که یکی از همسران امیرالمومنین علیه السلام اسماء بنت عمیس است که پیش از این همسر ابوبکر بوده، از ابوبکر دو فرزند یک پسر به نام محمد و یک دختر به نام ام کلثوم داشته. وقتی اسماء به همسری امیرالمومنین علیه السلام درآمد این بچه ها را که خردسال بودند با خود به خانه امیرالمومنین علیه السلام آورد و در اینجا بزرگ شدند و دختر خوانده امیرالمومنین علیه السلام بوده است. یعنی در واقع دختر ابوبکر بوده نه ام کلثومی که دختر امیرالمومنین علیه السلام بوده است.

اما برخی از علمای برجسته ما با توجه به شواهد، قرائن و نقل ها، مثل علامه شوشتری صاحب قاموس الرجال می گویند شکی نیست که ام کلثوم دختر امیرالمومنین علیه السلام به اجبار به عقد عمر بن خطاب در آمده است.