سوال: پسر من هفت ساله است؛ ما با هم در عالم پدر و پسری خیلی بازی می کنیم و راحت هستیم؛ امّا فرزند من در مواقع تنبیه شدن، از من حساب نمی برد، چه کنم تا اقتدار من پیش او از بین نرود؟

جواب: من تعبیری دارم و آن این است که ارتباط مربّی با دانش آموز، پدر با فرزند، مادر با فرزند باید ارتباط سنگ درون چایی باشد. ما وقتی شکر را درون چایی می ریزیم، سریع حل می شود؛ بعضی ها مانند شکر درون چایی هستند؛ مثلاً معلّمی که با دانش آموز، فوتبال بازی می کند و در حین بازی جِر زنی می کند یا هند می کند و نمی گوید، این فرد در بازی حل می شود و بعد از بازی دانش آموز این فرد را معلّم خود نمی داند.

پدر نیز همین طور است؛ وقتی پدر با فرزند بازی می کند، مثل شکر درون چایی حل می شود؛ یعنی اگر کسی از بیرون نگاه کند، می بیند که پدر دارد همانند بچّه ها بازی می کند؛ لذا ما به والدین می گوییم که همانند سنگ درون چایی باشید؛ هرچه سنگ را درون چایی هم بزنید، حل نمی شود؛ بلکه حضورش را هم بیشتر اعلام می کند.

ایجاد کردن یک جریان در بازی

وقتی معلّم با دانش آموزان فوتبال بازی می کند و هند می کند باید توپ را نگه دارد و هند خود را اعلام کند؛ شاید هم تیمی های او اعتراض کنند، ولی در جواب این اعتراض باید به آنها بگوید: درست است که کسی ندید، امّا خدا که دید و من وظیفه دارم که بگویم. او با این کار در آن بازی جریان سازی می کند؛ یعنی هم بازی خود را انجام می دهد و هم اعلام موجودیّت می کند که من مربّی هستم.

در رابطه با پدران نیز همین طور است؛ یعنی وقتی پدر با بچّه اش بازی می کند، واقعاً نباید او بچّه شود. پدر باید بازی کند و با این بازی ایجاد جریان کند. ما بارها گفتیم که بازی کردن یکی از مناسب ترین شیوه های تربیت است. ما قرار است بچّه ها را با بازی کردن تربیت کنیم؛ یعنی اگر بچّه ای دروغ می گوید، ما با بازی کردن، صداقت را به او یاد بدهیم. توصیه ی من به این پدر آن است که مرزها و حریم ها را نشکند؛ یعنی خیلی در بازی ها بچّه نشود.

دفع یک شبهه

شاید در ذهن بعضی از والدین این روایت باشد: “مَنْ‏ کَانَ‏ عِنْدَهُ‏ صَبِیٌ‏ فَلْیَتَصَابَ لَه“‏[۱] اگر نزد هرکس کودکی باشد باید او زبان آن کودک را داشته باشد. منظور حضرت از این عبارت این است که شخص باید طوری ارتباط برقرار کند که برای کودک قابل درک باشد؛ یعنی والدین مفهوم صداقت را با الفاظ سخت به بچّه یاد ندهند؛ بلکه آن را با زبان بازی به او یاد بدهند؛ پس مراقب باشیم که این حریم ها شکسته نشود؛ یعنی بچّه فکر نکند که می تواند پدرش را دعوا کند یا از او نافرمانی کند؛ پدر باید آن جایگاه خود را حفظ کند.

همبازی فرزندان

امّا نکته ی دوّم این است که بچّه ها منحصراً با والدین بازی نکنند؛ بلکه با همسالان خود هم بازی کنند. ما والدین باید آن محیط بازی را برای فرزندان فراهم کنیم و مستقیم یا غیر مستقیم روی بازی فرزندمان نظارت داشته باشیم.

[۱] _ الوافی؛ ج‏۲۳؛ ص۱۳۸۸٫