وقتی به امام صادق صلوات الله علیه عرض می‌کنند که یابن رسول الله! سلمان چه دارد که شما اهل بیت علیهم السلام همه برای او حساب باز کرده‌اید و نزدِ شما جایگاه دارد؟ حضرت فرمودند: نگویید سلمانِ فارسی! بگویید: سلمانِ محمّدی! این سلمان با اینکه سابقه‌ی زرتشتی‌گری دارد و ایرانی هست و در دورانی هست که هیچ نوری از افقِ وحی به این‌ها نرسیده است، ولی پاکیِ درون او را بی‌قرار کرده است، از این محیط و از حالتِ ظلمات گریز دارد، «اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ»[۱]، عطشِ حق داشت، بی‌قرار بود، و رسید، چه رشدی! وجود نازنین حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بر حسبِ نقل شب‌ها برای سلمان خلوت داشتند، رازهای عالَم را در اختیارِ او می‌گذاشتند. هم تعبیرِ «لقمانِ امّتِ من سلمان است» و هم تعبیرِ «مِنّا أهلَ البَیت» است، و هم این تعبیر که وجود مقدّسِ حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه فرمودند: چه بگویم در حقِ کسی که «اُعطیَ عِلمَ الأوَّلینَ وَ الأخِرین»! الله اکبر! علمِ اولین و آخرین به او داده شده است.
سلمان از نظرِ دست یافتنِ به قلّه‌ی توحید آینه‌ی تمام‌نمای حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه و حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است. به همین لحاظ برداشتِ من این است که این چهره‌ی عرشیِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را یافته بود، به معرفه الزّهراء سلام الله علیها نائل شده بود، فاطمه‌شناس بود، پرهیزِ حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها از نامحرم خیلی فوق‌العاده است، حسّاسیتِ عجیبی دارد که وقتی کسی همراهِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می‌آید حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عرضه می‌دارند که اجازه بدهید من یک قطیفه‌ای به خودم بپیچم، حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می‌فرمایند: این شخص نابیناست، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم عرضه می‌دارند: او نابیناست، من که بینا هستم! یعنی حتّی زمانی که نامحرم نمی‌خواهد ایشان را ببیند! نه نامحرم او را ببیند… با اینکه ایشان عصمت دارند، تمامِ نگاه‌های ایشان «عین الله النّاظره» است، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها نیستند که می‌بینند بلکه خدای متعال است که در حالِ دیدن است، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها «عین الله النّاظره» هستند، ولی می‌خواهند به بانوانِ ما درس بدهند، این نگاه‌ها تأثیر می‌کند، زن باید سعی کند که نامحرم را نبیند، مرد هم باید سعی کند که نامحرم را نبیند. ان شاء الله خدای متعال آقای مولوی قندهاری را رحمت کند، در اینکه چه کنیم اصلاً نامحرم نبینیم، می‌گویند جمال السّالکین و علامه‌ی بی‌بدیل آمیرزا علی آقای قاضی یک ذکری به بعضی از شاگردانِ خویش داده بودند که این‌ها اصلاً نامحرم نمی‌دیدند. این خیلی عجیب است! بعضی چیزها اصلاً برای انسان پیش نیاید! این حاج آقا رحیم ارباب گفته بود که در عمرِ خود نه غیبتِ کسی را کرده‌ام و نه غیبتِ کسی را شنیده‌ام! آیا باور می‌کنید؟ ولایتِ خدای متعال یعنی چه؟ اگر خودِ خدای متعال دلِ کسی را در اختیار گرفت… خدای متعال خیلی کارها برای انسان می‌کند، یکی از آن‌ها هم همین است. تمرین کنید، یک اربعین غیبت نشنوید و غیبت نکنید، نامحرم نبینید و نامحرم هم شما را نبیند.
ولی همین حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بعد از رحلتِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه عرضه داشتند: یا علی! همه ما را ترک کرده‌اند، سلمان هم دیگر سراغِ ما را نمی‌گیرد! رسماً برای سلمان دلتنگی می‌کنند! اصلاً انگار که سلمان فرزندِ خودِ ایشان است! سلمان تربیت‌شده‌ی دامانِ عصمت است، سلمان به مقامِ عصمت رسیده است، سلمان از نظرِ مراتبِ معنوی و توحیدی به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها محرم است، جناب سلمان سلام الله علیه خزینه‌ی اسرارِ فاطمی است، و در عصمتِ او همین دلیل بس که حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه از مدینه با طیّ‌الأرض به مدائن آمدند و خودشان امرِ تجهیزِ او را به عهده گرفتند. سلمان خیلی بزرگ است، ابی‌ذر برادرِ ایشان است، «مَا أَقَلَّتِ اَلْغَبْرَاءُ وَ لاَ أَظَلَّتِ اَلْخَضْرَاءُ ذَا لَهْجَهٍ أَصْدَقَ مِنْ أَبِی ذَرٍّ»[۲]، این مدالِ خیلی محکمی است که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به ابی‌ذر داده است، ولی ظرفیتِ ابوذر کجا و سلمان کجا؟ ابوذر در بیابانِ ربذه جان داد و کاروان مالک اشتر او را تجهیز کردند، ولی سلمان را خودِ حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه آمده‌اند و غسل داده‌اند و تجهیز کرده‌اند! این را عرض کردم که…
کمی همّت بلند دار که از همّت بلند…
این موضوع به جناب سلمان سلام الله علیه اختصاص ندارد، امام حسن عسکری سلام الله علیه برای تجهیزِ این «احمد بن اسحاق قمی» تشریف می‌آورند، اگر عالِمِ ربّانی بشوید و ظرفیتِ بالا داشته باشید امام زمان ارواحنا فداه می‌آیند و بر ما نماز می‌خوانند و ما را تجهیز می‌کنند، یعنی همان کاری که برای جناب سلمان سلام الله علیه انجام داده‌اند.
[۱] سوره مبارکه بقره، آیه ۲۵۷ (اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ۖ وَالَّذِینَ کَفَرُوا أَوْلِیَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ ۗ أُولَٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ)
[۲] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام، جلد ۳۷، صفحه ۱۹۳ (فر، ، [تفسیر فرات بن إبراهیم ] ، أَبُو اَلْقَاسِمِ اَلْعَلَوِیُّ مُعَنْعَناً عَنْ عَمَّارِ بْنِ یَاسِرٍ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی ذَرٍّ اَلْغِفَارِیِّ فِی مَجْلِسِ اِبْنِ عَبَّاسٍ رَضِیَ اَللَّهُ عَنْهُ وَ عَلَیْهِ فُسْطَاطٌ وَ هُوَ یُحَدِّثُ اَلنَّاسَ إِذْ قَامَ أَبُو ذَرٍّ حَتَّى ضَرَبَ بِیَدِهِ إِلَى عَمُودِ اَلْفُسْطَاطِ ثُمَّ قَالَ أَیُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ عَرَفَنِی فَقَدْ عَرَفَنِی وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْنِی فَقَدْ أَنْبَأْتُهُ بِاسْمِی أَنَا جُنْدَبُ بْنُ جُنَادَهَ أَبُو ذَرٍّ اَلْغِفَارِیُّ سَأَلْتُکُمْ بِحَقِّ اَللَّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ أَ سَمِعْتُمْ مِنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ یَقُولُ مَا أَقَلَّتِ اَلْغَبْرَاءُ وَ لاَ أَظَلَّتِ اَلْخَضْرَاءُ ذَا لَهْجَهٍ أَصْدَقَ مِنْ أَبِی ذَرٍّ قَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ أَ فَتَعْلَمُونَ أَیُّهَا اَلنَّاسُ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ جَمَعَنَا یَوْمَ غَدِیرِ خُمٍّ أَلْفٌ وَ ثَلاَثُمِائَهِ رَجُلٍ وَ جَمَعَنَا یَوْمَ سَمُرَاتٍ خَمْسُ مِائَهِ رَجُلٍ کُلَّ ذَلِکَ یَقُولُ اَللَّهُمَّ مَنْ کُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاَهُ وَ قَالَ اَللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ اُنْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اُخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ فَقَامَ رَجُلٌ وَ قَالَ بَخْ بَخْ یَا اِبْنَ أَبِی طَالِبٍ أَصْبَحْتَ مَوْلاَیَ وَ مَوْلَى کُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَهٍ فَلَمَّا سَمِعَ ذَلِکَ مُعَاوِیَهُ بْنُ أَبِی سُفْیَانَ اِتَّکَأَ عَلَى مُغِیرَهَ بْنِ شُعْبَهَ وَ قَامَ وَ هُوَ یَقُولُ لاَ نُقِرُّ لِعَلِیٍّ بِوَلاَیَهٍ وَ لاَ نُصَدِّقُ مُحَمَّداً فِی مَقَالِهِ فَأَنْزَلَ اَللَّهُ عَلَى نَبِیِّهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَلاٰ صَدَّقَ وَ لاٰ صَلّٰى `وَ لٰکِنْ کَذَّبَ وَ تَوَلّٰى `ثُمَّ ذَهَبَ إِلىٰ أَهْلِهِ یَتَمَطّٰى `أَوْلىٰ لَکَ فَأَوْلىٰ تَهَدُّداً مِنَ اَللَّهِ تَعَالَى وَ اِنْتِهَاراً فَقَالُوا اَللَّهُمَّ نَعَمْ .)
پاسخ دهید