سؤال: اهل تسنن می گویند از نظر شیعه تمام صحابی رسول خدا به جز سه یا چهار نفر مرتد شدند. آیا این گفته از نظر شیعه قابل قبول است؟

 

پاسخ: شیعه معتقد است که اصحاب پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم تا زمانی که به دستورات رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم پایبند بودند و خلاف تعالیم آن وجود مقدس عمل نکرده بودند، در صحت ایمان و اعتقاد بودند. اما صحابی پیغمبر بودن دلیل بر رستگاری نیست.

 

آنگونه که اهل تسنن بعضاً عنوان می‌کنند، به استناد آیه ۱۰۰ سوره مبارکه توبه می گویند که همه اصحاب پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم صرف نظر از اینکه چه عملکردی در قبل و بعد از اسلام داشته‌اند به بهشت می‌روند و قابل نقد و انتقاد نیستند. اما شیعه می‌گوید چنین مساله‌ای با آیات قرآنی و حقایق و عدل خداوند سازگار نیست.

 

چگونه می توان پذیرفت که هم طلحه و زبیری که اهل سنت آنها را جزو عشره مبشره می دانند (یعنی ده نفری که پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم وعده بهشت به آن ها داده است)، هم آنها وارد بهشت بشوند و هم امیرالمومنین علیه‌السلام. درحالیکه ایندو فتنه جنگ جمل را علیه آن وجود مقدس برپا کردند. لذا این از عدل خداوند دور است، زیرا در آن فتنه خون‌های بسیاری ریخته شد که نمی‌تواند هدر رود. لذا بسته به عملکرد اصحاب، سعادت آن‌ها رقم می‌خورد.

 

اما اینکه بگوییم به جز سه یا چهار نفر، بقیه به خطا رفته‌اند، این از باب عملکرد اصحاب بعد از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم است. ما طبق نقل‌هایی که داریم، بعد از ارتحال رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم، دوازده نفر از اصحاب بر مساله غدیر و اعلام وصایت و ولایت امیرالمومنین علیه‌السلام توسط پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم ثابت قدم ماندند و از آن وجود مقدس دفاع و حمایت کردند و حاضر به بیعت با غاصبان خلافت نشدند.

 

اما در کتاب اختصاص که منسوب به شیخ مفید است، روایتی از امام باقر علیه‌السلام هست که می‌فرمایند: بعد از رحلت پیغمبر، همه مردم به نوعی دچار ارتداد شدند به جز سه تن. منظور از ارتداد در اینجا به معنای از دین خارج شدن نیست، بلکه به معنای آن است که با برداشت خود از مسائلی که پیش آمده است در شناخت ولایت که رمز سعادت و نجات آن‌ها بود تردید کردند. در نتیجه بحث این نیست که آن‌ها همه مرتد شده باشند. زیرا اگر کسی ولایت امیرالمومنین علیه‌السلام را انکار کند و نپذیرد، ایمان او در پیشگاه خداوند مقبولیت ندارد.