«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ * رَبِّ اشْرَحْ لی‏ صَدْری * وَ یَسِّرْ لی‏ أَمْریَ * وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی‏ * یَفْقَهُوا قَوْلی‏»[۱].

«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ‏».

ماه مبارک رمضان ماهِ انقطاع الی الله

ماه مبارک رمضان ماهِ انقطاع الی الله است، خدای متعال بشر را برای خود آفریده است، انسان باید همه‌ی وجودِ خود را که ملکِ خدای متعال است تملیکِ خدای متعال کند و از خود هیچ نداشته باشد.

این کار کارِ آسانی نیست، هنرِ ما هم نیست، ولی وقتی در مقامِ بندگی قرار می‌گیریم و بینِ هوا و خدا خدای متعال را انتخاب می‌کنیم، اگر این حال با مراقبه همراه باشد، انسان در ماه مبارک رمضان ترکِ مفطرات می‌کند، به خود «نه» گفتن است و به خدای متعال «آری» گفتن، اگر انسان مشمولِ عنایتِ خدای متعال بشود، برنامه ریزی داشته باشد و این ترکِ مفطراتِ ظاهری را همراه ترکِ مشتهیاتِ نفسانی کند، « وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَىٰ»[۲]، «إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَی»[۳].

خداپرست باشیم

بشر موجودِ پیچیده‌ای است، گاهی عبادت‌های او هم هواست، بعضی‌ها نماز می‌خوانند و روزه می‌گیرند اما نمازپرست و روزه‌پرست هستند و خداپرست نیستند، لذا جایی هم که خدای متعال روزه را برای بنده جایز نمی‌داند آنجا هم می‌گوید مگر می‌شود روزه خورد؟ با اینکه برای او ضرر هم دارد و روزه‌ی او هم باطل هست باز هم روزه می‌گیرد که بر اساسِ وابستگی‌ها و عادت‌هاست.

نگرانی این است که تمامِ اعمالِ انسان از این دست باشد، یک عمر نماز خوانده است، کارهای خیر کرده است اما خدای متعال در کارهای او نبوده است و اینجاست که باید به خدای متعال پناه برد که پروردگار متعال هم معرفت بدهد و فکرِ ما را درست کند و هم انگیزه بدهد و هم عمل بدهد، هر چه خدای متعال می‌دهد زیبای آن را می‌دهد، هر چه ما به دنبالِ آن هستیم کارهای خوبمان هم خوب نیست، «إِلَهِی مَنْ کَانَتْ مَحَاسِنُهُ مَسَاوِیَ، فَکَیْفَ لا تَکُونُ مَسَاوِیهِ مَسَاوِیَ، وَ مَنْ کَانَتْ حَقَائِقُهُ دَعَاوِیَ، فَکَیْفَ لا تَکُونُ دَعَاوِیهِ دَعَاوِیَ»[۴].

لذا اولین قدم این توجّه است، این بیداری است که کارِ انسان خالص برای خدای متعال باشد، از یک جایی که انسان شروع می‌کند و ابتدای آن کارهای جوارحی است و بعد کارهای جوانحی است و بعد دیگر قلب است، در روایت هم دارد که «صوم القلب خیر من صیام اللسان، وصوم اللسان خیر من صیام البطن»[۵]، اگر انسان این مراتب را یکی بعد از دیگری مورد توجّه قرار بدهد و خود را به خدای متعال بسپارد، این ترکِ مفطرات تقویّتِ آدمیّت است که انسان بودنِ انسان به عزم و اراده‌ی اوست، انسانی که غریزه‌ی او حاکم است اراده‌ی او ضعیف است، انسانی که گرایش‌های مادّی او تشدید شده است عُرضه‌ی مقابله‌ی با هیچ چیزی را ندارد، همیشه تسلیمِ نفس است و هواهای نفس او را اداره می‌کند، اما اگر برای خدای متعال گرسنگی کشید و نه برای عادت، روزه‌پرست نبود و خداپرست بود و برای خدای متعال ترک مشتهیات نفسانی کرد و این صومِ ظاهری همراه با صوم متوسط شد که ترک همه‌ی گناهان هست و بعد هم ترکِ خود هست، و ترکِ خواستِ غیر از خواستِ خدای متعال است، اینجا می‌شود آن روزه‌ی واقعی!

حبّ فی الله و بغض فی الله

وجود مقدّس حضرت موسی علیه السلام وقتی که طبق برنامه‌ای که خدای متعال داده بود در میقات برای رؤیت تجلّیِ خدای متعال می‌رفت چهل روز نه جرعه‌ی آبی از گلوی او رفت و نه لقمه‌ی نانی! هر چه بود همه را پشتِ سر انداخت، لذا نه خواب داشت، نه خوراک داشت و نه دلی به غیر از خدای متعال داشت، هر چه بود و نبود ترکِ همه چیز گفته بود و خدای متعال دلِ او را برده بود.

این ماه مبارک رمضان ماهِ سیر الی الله است، ماهِ قطعِ تمامِ علایق است که انسان شبِ قدر به دریا وصل بشود و حبابِ وجودِ خود را بشکند و ذوب در حقیقت الحقائق و صدر الخلائق امام زمان ارواحنا فداه بشود.

آنچه هست جذبه است، عمل و عامل واقعاً بُردی ندارند، اگر از آن طرف یک نیرویی انسان را بالا کشید که انسان می‌رود وگرنه کوشش بدونِ کشش هرگز مؤثر نیست، بر روی همین اساس است که گفته‌اند: «هل الدین الا الحُب؟»، باید دل را درست کرد، باید کشش‌ها را الهی کرد، باید حبّ فی الله و بغض فی الله پیدا کرد، فرمود: محکم‌ترین رشته‌ی الهی این است که خواست و دل و کششِ انسان الهی باشد، انسان برای خدای متعال دوست بدارد و برای خدای متعال دشمن بدارد.

خدای متعال به حضرت موسی علیه السلام فرمود: موسی! برای من چه آورده‌ای؟ حضرت موسی علیه السلام تکالیفی را که انجام داده بودند، نماز، روزه، زهد… خدای متعال برای هر کدام از این‌ها یک اثری که به خودِ حضرت موسی علیه السلام برمی‌گردد بیان کردند، حضرت موسی علیه السلام عرض کردند: من چه چیزی را می‌توانم بگویم که مالِ شماست؟ فرمود: «هَلْ وَالَیْتَ لِی وَلِیًّا أَوْ عَادَیْتَ لِی عَدُوًّا»[۶]، آیا شده است که برای من کسی را دوست داشته باشی و برای من با کسی دشمن باشی؟

این تولّی و تبرّی که انسان خدای متعال و اولیاء خدای متعال را دوست بدارد و دشمنانِ خدای متعال را و نسبت به کارهایی که مکروه و مبغوضِ خدای متعال است نفرت پیدا کند، آن چیزی است که مرحوم آقای بهاءالدّینی از آن به مبدأ میل تعبیر می‌کردند، تا مبدأ میل تغییر نکرده است و کشش‌های انسان و جذبه‌های وجودیِ انسان تغییر نکرده است انسان گرفتارِ شهوات و جاذبه‌های دنیاست و مقاومت هم تا حدّی دارد، انسان در جاهایی غفلت می‌کند و سیل او را می‌برد، چون همیشه خلافِ میلِ خود می‌رود، آنقدر باید سماجت کرد که میل تغییر کند، انسان نسبت به بدی‌ها واقعاً نفرتِ وجودی پیدا کند، و این نمی‌شود مگر اینکه مقلّب القلوب دل را تغییر بدهد.

اگر در راه خدای متعال باشیم

خدای متعال هم قول داده است، یکی از وجوهِ «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا»[۷] همین است، شما اعمالِ جوانحی و جوارحی‌تان وقتی برای رضای خدای متعال… علی رغمِ میلِ خودتان گرسنگی را تحمّل می‌کنید یا تشنگی را تحمّل می‌کنید و مصائب را تحمّل می‌کنید، این حرکت در مسیرِ خدای متعال که رفتنِ سربالایی است، اگر شما این را ادامه بدهید خدای متعال شما را کمک می‌کند، «لَنَهْدِیَنَّهُمْ»، این هدایت هم شاملِ راه‌هایی است که ما نمی‌دانیم، راه‌های میانبُر پیدا می‌کنیم، خدای متعال درِ کارهای خیری که فکرِ آن‌ها را نکرده بودیم به روی ما باز می‌کند، یکی از آن‌ها هم این است که کار برای ما تسهیل می‌شود و زور زدن نمی‌خواهد، «فَأَمَّا مَنْ أَعْطَىٰ وَاتَّقَىٰ * وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَىٰ * فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرَىٰ * وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَىٰ * وَکَذَّبَ بِالْحُسْنَ»[۸]، کسی که اهلِ ایثار باشد، از مال برای خدای متعال بگذرد و اعطاء داشته باشد ولی احسان و ایثار و سخاوت با تقوا همراه باشد، «فَأَمَّا مَنْ أَعْطَىٰ وَاتَّقَىٰ * وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى» هم ایثار باشد، هم پاکی باشد، و هم عقیده باشد، باور داشته باشد، خدای متعال قول داده است که «فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرَىٰ»، معمولاً «یُسر» بیرونی نیست، آن خوفِ فقر است که انسان را اذیّت می‌کند، خودِ فقر مشکلی نیست، خدای متعال فضای فکریِ انسان را تغییر می‌دهد، جذبه‌های عرشی او را مجذوب می‌کند و نفرت از مکروهات الهی در وجودِ او حادث می‌شود.

خدای متعال هم «سُبُل» را فرموده است، «لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا»، راه به سوی خدای متعال زیاد است، همه‌ی زندگیِ ما می‌تواند سبیل الی الله باشد، ما فکر می‌کنیم که فقط نماز است، منحصر به نماز و عبادت‌های رسمی نیست، اگر انسان در راه خدای متعال باشد خدای متعال تمامِ زندگیِ انسان را تحت پوششِ عبادت قرار می‌دهد، «لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا»، و دیگر اینکه کار برای او آسان می‌شود، خدای متعال با مرکبِ محبّت دلِ انسان را عاشقِ خود می‌کند، وقتی عشق آمد همه‌ی مشکلات قابل تحمّل است.

لذا آن همه زخم و این‌ها برای جنابِ حبیب، مسلم بن عوسجه و عشاق امام حسین علیه السلام در کربلا، خودِ جناب حضرت اباالفضل العباس علیه السلام لذّت داشت، آنچنان ذوب در معشوق و محبوب بودند، اگر در عشق به حضرت یوسف علیه السلام گروهی از بانوان «قَطَّعْنَ أَیْدِیَهُنَّ»[۹]، با اینکه عشقِ مجازی هست و صورتِ ظاهری و جمالِ بسیار ضعیفی است و می‌تواند اینطور برای انسان انرژی ایجاد کند که نه زخم را، نه خونریزی را، نه درد را احساس کند، اگر کسی دل به حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام داده باشد چطور می‌شود؟ اگر کسی دل به خدای متعال داده باشد چطور می‌شود؟

اگر انسان بخواهد خلاصیِ مطلق از همه‌ی آلام و مصائب و سختی‌ها پیدا کند راهی به جز محبّت ندارد، لذا قرآن کریم پاداشِ رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را… کسی بخواهد در برابرِ نعمتِ بی‌پایانِ هدایتِ نبوی یک قدمی بردارد، عالِم شدن پاداش نمی‌شود، عابد شدن پاداش نمی‌شود، آن چیزی که بعنوانِ پاداشِ رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در قرآن کریم آمده است «قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبَی»[۱۰]، و اگر محبّت آمد تبعیّت هم می‌آید، «قُلْ إِن کُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ»[۱۱].

این است که باید سعی کنیم در این شب‌ها از خدای متعال محبّت بخواهیم، دل بخواهیم، دلبری بخواهیم، تا یار که را خواهد و میلش به که باشد…

ما از اسرارِ عالَم هم هیچ اطلاعی نداریم، چه می‌شود که یک انسانِ عوضی جبهه‌ای می‌شود و بعد هم در آنجا چشمِ او باز می‌شود و به او وعده می‌دهند و از او قبول می‌کنند، چه می‌شود انسان‌هایی که یک عمر انسان تصوّر می‌کرد که این‌ها انسان‌های درستی هستند یک مرتبه عوضی درمی‌آیند و سقوط می‌کنند؟ ما از اسرارِ عالَم هیچ خبری نداریم، ولی باید بدانیم که رمزِ نجات محبّتِ خدای متعال و اولیاء خدای متعال است، هم صریحِ قرآن کریم است و هم تجربه است.

اللَّهُمَّ ارزُقنِی حُبَّکَ وَحُبَّ مَنْ یُحِبُّکَ وَحُبَّ کُلّ عَمَلٍ یوصِلُنی إلَیک

روضه وداعِ حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام با خانواده

شب جمعه است، شبِ زیارتی مخصوصه حضرت سالار شهیدان اباعبدالله الحسین علیه السلام است، ما هم امید به این روضه‌ها داریم، امید به این دل‌های شکسته داریم، امید به این سینه‌های سوخته داریم…

حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام روز عاشورا چند مرتبه آنقدر گریه کردند… یک مرتبه زمانِ وداع با خاندانِ خودشان بود… نازدانه آمدند… پدرم! آیا تسلیمِ مرگ شده‌ای؟… آیا بناست که من داغِ شما را ببینم؟… همه کَسِ ما رفته‌اند و فقط شما مانده‌اید، آیا شما هم بروید دیگر نمی‌آیید؟… حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام پاسخی دادند که امیدِ این دختر ناامید شد… فرمودند: چگونه تسلیمِ مرگ نشوم… کسی که دیگر تنها مانده است و هیچ کسی را ندارد…

نگفت بابا نرو… دخترِ حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام است… معرفت دارند… اما آیا می‌دانید چطور دلِ حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام را سوزاند؟ گفت: بابا! «رُدَّنا إلی حَرَم جَدّنا»… ما را در این بیابان نگذار… ما را به مدینه برگردان…

باز هم سوزی روی سوز آمد… حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام فرمودند: دخترم! اگر می‌گذاشتند که کبوتر در آشیانه‌ی خود می‌ماند… دیگر این آشیانه‌ی ما را بهم زده‌اند… راهی برای برگشت به مدینه هم باقی نمانده است…

لا حول و لا قوّه الا بالله العلی العظیم

دعا

نَسئَلُک اَلّلهُمَ و نَدعُوک بِاسمِکَ العَظیمِ الاَعظَم الاَعَزِ العَجَّلِ اِلَهَنا بِمُحَمَّدٍ وَ عَلىٍّ وَ فاطِمَه وَ الحَسَنِ وَ الحُسَینِ یا الله…

یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین، یا غیاثَ المُستَغِیثِین، یا اِلَهَ العَاصِین، یا مُجیبَ دَعوَه السّائلین…

خدایا! شبِ جمعه است، محتاج هستیم، فقیر هستیم، گرفتار هستیم، نیاز به نظرِ لطفِ تو داریم، ماهِ ضیافت است، بد یا خوب هستم میهمانِ تو هستم، به خانه‌ی تو آمده‌ام، بر سرِ سفره‌ی حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام نشسته‌ام… تو را به حقیقتِ حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام قسم می‌دهیم که ما را ببخش و بیامرز.

خدایا! مبدأ میل ما را الهی قرار بده.

خدایا! کشش‌های ما را در مسیرِ قُربِ خودت قرار بده.

خدایا! بین ما و اولیاء خودت جدایی نینداز.

خدایا! دشمنانِ دین و خطّ بندگیِ خودت را بر ما مسلّط نفرما.

خدایا! همه‌ی دشمنانت را از پیشِ پای ما بردار.

خدایا! دستِ نفاق و نفوذ را کوتاه بگردان.

خدایا! توطئه‌ها را خنثی بفرما.

خدایا! مریض‌ها و مرض‌های ما را امشب شفاء بده.

خدایا! عاقبتِ امرِ ما را ختم به خیر بگردان.

خدایا! همه‌ی خوبانمان و رهبرِ خوبمان را مستدام بدار.

خدایا! ایشان را بر دشمنان پیروز بفرما.

خدایا! ایشان را در برابرِ مشکلات یاری بفرما.

خدایا! جمعِ حاضر با امید دستِ گدایی به بارگاهِ تو در این شبِ رحمت باز کرده‌اند، تو را به اولیاء و انبیاء علیهم السلام، تو را به اسماء حسنی، تو را به مقرّبانِ درگاهت قسم می‌دهیم که به ما آرزوهای خوب و همه‌ی آرزوهای ما را برآورده بفرما.

خدایا! فرزندانِ ما را به سامان برسان.

خدایا! مشکلاتِ فرهنگی، اقتصادی، سیاسی که دشمنان و منافقان داخلی بر ما تحمیل کرده‌اند با قدرتِ قاهره‌ی خودت، با رحمتِ واسعه‌ی خودت برطرف بفرما.

خدایا! زمینه را برای رشد مؤمنین بیش از پیش محیّا بفرما.

خدایا! فرج امام زمان ارواحنا فداه را در زمانِ ما قرار بده.

خدایا! حسرتِ زیارتِ حضرت، مکالمه‌ی با حضرت، اجرای اوامرِ آن بزرگوار، دریافتِ مدال رضایتِ ایشان را بر دلِ ما مگذار.

خدایا! پدران و مادران و گذشتگان و ذوی الحقوق ما را در این شب جمعه ماه مبارک رمضان میهمان ارباب‌مان حضرت سیّدالشّهداء علیه السلام قرار بده.

خدایا! اگر مشکلی در برزخ دارند برطرف بفرما.

خدایا! امام راحلِ ما، شهدای عظیم الشأن ما را با ارباب‌مان امام حسین علیه السلام محشور و روحشان را از ما شاد بگردان.

غفر الله لنا و لکم

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

پی نوشت:

[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸

[۲] سوره مبارکه نازعات، آیه ۴۰

[۳] سوره مبارکه نجم، آیه ۴

[۴] دعای عرفه

[۵] میزان الحکمه، صفحه ۴۷۱

[۶] مشکاه الانوار، صفحه ۲۲۲

[۷] سوره مبارکه عنکبوت، آیه ۶۹ (وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ)

[۸] سوره مبارکه لیل، آیات ۵ تا ۹

[۹] سوره مبارکه یوسف، آیه ۳۱ (فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَکْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَیْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّکَأً وَآتَتْ کُلَّ وَاحِدَهٍ مِّنْهُنَّ سِکِّینًا وَقَالَتِ اخْرُجْ عَلَیْهِنَّ ۖ فَلَمَّا رَأَیْنَهُ أَکْبَرْنَهُ وَقَطَّعْنَ أَیْدِیَهُنَّ وَقُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا هَٰذَا بَشَرًا إِنْ هَٰذَا إِلَّا مَلَکٌ کَرِیمٌ)

[۱۰] سوره مبارکه شوری، آیه ۲۳ (ذَٰلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ۗ قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبَىٰ ۗ وَمَن یَقْتَرِفْ حَسَنَهً نَّزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ)

[۱۱] سوره مبارکه آل عمران، آیه ۳۱ (قُلْ إِن کُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ)