«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ * رَبِّ اشْرَحْ لی‏ صَدْری * وَ یَسِّرْ لی‏ أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی‏ * یَفْقَهُوا قَوْلی‏»[۱].

«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ».

مقدمه

«دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَهِ اَللَّهِ».[۲]

در ابتدا یک مسئله‌ای در ارتباط با روزه به خدمت شما تقدیم می‌کنیم به شرط یک صلوات.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم

مسئله شرعی

هر واجبی شرایطی برای وجوب دارد و شرایطی برای صحت.

شرایط وجوب روزه، یکی بلوغ است، فرض فرد نابالغ، چه پسر و چه دختر، روزه بر او واجب نیست، بلوغ شرط وجوب است. دوم عقل است، انسانی که حواس‌پرتی پیدا کرده است، عقل او کار نمی‌کند، روزه بر او واجب نیست. سوم قدرت است، قدرت از شرایط تکلیف است، اگر کسی قادر نیست روزه بگیرد روزه بر او واجب نیست. چهارم به هوش بودن است، اگر کسی در روز بیهوش بشود، این آدم بیهوش تکلیفی ندارد و بر او واجب نیست. شرطی که در ارتباط با زنان است این است که طهارت داشته باشند از دماء ثلاثه، روزه بر آن‌ها در آن حال واجب نیست. دیگر از شرایطِ وجوبِ روزه این است که فرد مسافر نباشد، سفری که شرایط خاصی دارد، اگر برای روزه‌دار پیش آمد، او در حال سفر نمی‌تواند روزه بگیرد، مسافری که قصد اقامه ده روز نکرده باشد و ذووطنین نباشد و سفر او حرام نباشد روزه بر او واجب نیست.

صلوات هدیه بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم

خدای متعال ودود است

خدای متعال بنده‌ی خود را دوست دارد، یکی از صفات حضرت حق جلّ و اعلی «ودود» است، تعبیر خیلی عجیبی است، خدای متعال ودود است، ودود از همان وُدّ است، «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا»،[۳] مودّت محبّت است، دوست داشتن است.

خدای متعال ودود است، یعنی خدای متعال جلوه‌های خودش را دوست می‌دارد و در میان موجوداتی که خدای متعال دوست می‌دارد، بشر نزد خدای متعال از همه محبوب‌تر است، زیرا که همه چیز مقدّمه‌ی خلقتِ بشر است.

خدای متعال همه چیز را برای انسان آفریده است

خدای متعال در مورد خلقت زمین فرمود: «خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا»،[۴] آنچه در زمین است برای تو خلق کرده است، دریاها، کوه‌ها، درخت‌ها، ما فی الأرض شاملِ درّنده‌ها هم می‌شود، شیر و گرگ و ببر و پلنگ و اژدها و کوسه‌های دریا، همه برای شما آفریده شده‌اند، این حشرات که مخلوق هستند، ما بلد نیستیم از این‌ها استفاده کنیم، وگرنه نفسِ درندگان هم در حیات و زیست اثر دارند و هم اگر ما بلد بودیم از این‌ها استفاده می‌کردیم.

وجود مبارک کشّاف حقایق امام به حق ناطق حضرت امام جعفر صادق علیه الصلاه و السلام در مسیر سفر حج بودند، عدّه‌ای از مدّعیان که خودشان را عارف و صوفی می‌دانستند آمدند و با سرعت از امام جلو زدند، همراهان امام مقداری که راه طی کردند دیدند این‌ها در یک جایی متوقف هستند و نمی‌روند، پرسیدند: چه شد که ایستادید؟ گفتند: درنده‌ای را در پیش دیدیم و می‌ترسیم نزدیک برویم.

در پناه حضرت آمدند و تا به این شیر رسیدند، این شیر جلو آمد و پوزه‌ی خود را به رکاب حضرت می‌مالید و گویا حضرت با او سخنانی رد و بدل کردند. این حیوان با دستور حضرت کنار ایستاد و این‌ها رد شدند.

عرض کردند: آقا! این حیوان چه می‌گفت؟ حضرت فرمودند: این به من اطلاع داد که جفت او حامله است، از من خواست دعا کنم که وضع حمل او آسان بشود و این موجود هم نر باشد.

معلوم می‌شود که حیوانات هم این احساسات را دارند…

حضرت به او اطلاع دادند که این جفت تو زاییده است و بچه‌ی او هم نر است.

حضرت با این معجزه‌ای که به این‌ها ارائه کردند، که با ادعا که نمی‌شود، حقیقت می‌خواهد، هر نفسی که این اثر را ندارد.

حضرت قریب به این مضامین فرمودند که اگر ایمانتان کامل بود یا تقوا می‌داشتید بارتان را روی دوش درندگان حمل می‌کردید.

در این رابطه حتّی در زمان خود ما اشخاصی که حیوانات درنده در برابرشان نرمش داده‌اند وجود دارند که نمی‌شود این‌ها را خیلی عمومی مطرح کرد.

خدای متعال می‌فرماید هر چیزی که روی زمین است را برای شما خلق کرده‌ام، یا اینکه شما می‌توانید از همه‌ی این‌ها بهره ببرید.

در ارتباط کرات هم «وَسَخَّرَ لَکُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ»،[۵] خدای متعال شمس و قمر را هم مسخّرِ شما کرده است، حال این «مسخّر شما کرده است» یعنی تشریع تکوینی که این‌ها نور آفتاب، جاذبه آفتاب و آثار و برکاتی که این جرم نورانی برای زندگی موجودات دارای حیات و برای بشر دارد الی ما شاء الله است، آیا این تسخیر است، یا نه اگر بشر در مسیر بندگی باشد می‌تواند به خورشید و ماه هم فرمان بدهد، و تمام موجودات فرمان بشر را می‌برند.

در این راستا هم ردّ شمس امیرالمؤمنین صلوات الله علیه و یوشع بن نون جزو امور مشهوری است که شیعه و سنّی این را نقل کرده‌اند.

اجمالاً خدای متعال بشر را از همه‌ی مخلوقات خود برگزیده است، به بشر ویژه عنایت و نگاه کرده است.

«وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا»،[۶]

ما بنی آدم را اکرام کردیم، تکریم کردیم، حرمت گذاشتیم، احترام کردیم، برّ و بحر را جولانگاه بشر قرار دادیم، هم می‌تواند روی آب برود و آب چه چیزهایی را برای بشر حمل می‌کند و هم زمین زیر پای بشر نرم است و تسلیم است و چموشی نمی‌کند، این زمینی که دارای چهارده نوع حرکت است، گویا برای ما گهواره است، این اکرامِ خدای متعال برای بشر است، «وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا»، ما به بشر برتری دادیم، چیزهای اضافه دادیم که آن را به سایر مخلوقات ندادیم.

حال این بشر که خدای متعال اینقدر برای او حساب باز کرده است و از هیچ امری برای او دریغ نفرموده است، این بشر باید به کجا برسد؟

روزه کلاسِ آدم‌سازی است

یکی از کلاس‌هایی که بشر را به مقام او می‌رساند روزه است، روزه کلاسِ آدم‌سازی است، روزه کلاس تربیت است، روزه کلاس تزکیه نفس است. خدای متعال چه می‌خواهد که روزه را بر ما واجب کرده است؟

تصریح قرآن کریم این است که «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»،[۷] بشر باید قدرتِ تسلّط بر خودش را داشته باشد، تسلّط بر آسمان و زمین و خورشید و دریا مهم نیست، اگر بشر خودش را کنترل کرد، اگر خودش را به خدا سپرد، اگر خودش را در اختیار دینش قرار داد، اگر تسلیم و منقادِ خلیفه خدا یعنی امام زمان ارواحنا فداه بود، این به مقام انسانیت دست یافته است، تقوا بالاترین رتبه‌ای است که بشر می‌تواند به آن دست یابد. تقوا اقتدار است، اقتدار بر درون خیلی مهم‌تر از اقتدار بر بیرون است، اینکه انسان بتواند امیرِ خودش باشد، رها نباشد، غرایز بر او مسلط نباشد، هوا و هوس مسیر او را تعیین نکند، هوا و هوس طوفان است، تندباد است، نهال اگر ریشه نداشته باشد تندباد او را می‌اندازد، نهال ایمان بشر هم همینطور است، اگر ضعیف بود تندباد شهوت و غضب و تمایلات مادی این نهالِ کم‌ریشه را می‌اندازد و چراغ ایمان در قلب بشر خاموش می‌شود و زندگی بر او تیره و تار می‌شود، هم دنیا و هم آخرت.

لذا مسئله روزه باید هدفدار باشد، خدای متعال نتیجه را به ما گوشزد کرده است که اگر این نتیجه حاصل نشد معلوم می‌شود روزه شما با اهتمام نبوده است و نفهمیده‌اید که چرا خدای متعال روزه را واجب کرده است، از حکمت‌های مهم روزه‌داری این است که بشر قدرت باطنی و ارادی پیدا کند و در برابر گناه و معصیت و هوا و هوس شرارت‌هایی که انسانِ به خود رها شده به آن مبتلا می‌شود بتواند بر خودش مسلط بشود و اذیتی برای دیگران نداشته باشد.

این مسئله تقوا و کنترل بقدری مهم است که اگر حاصل نشود نماز و روزه انسان را نجات نمی‌دهد.

قدرت کنترل داشته باشیم

این کتاب ماه خدا، انصافا مانند کتاب‌های دیگر مرحوم آیت الله ری شهری نورانی و منظم و سهل الوصول است. نثار روح آیت الله ری شهری صلواتی محبت بفرمایید.

اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم

از «ارشاد القلوب» دیلمی نقل می‌کند، «أَنَّ قَوْماً یَجِیئُونَ یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ وَ لَهُمْ مِنَ اَلْحَسَنَاتِ أَمْثَالُ اَلْجِبَالِ فَیَجْعَلُهَا اَللَّهُ هَبَاءً مَنْثُوراً ثُمَّ یُؤْمَرُ بِهِمْ إِلَى اَلنَّارِ»،[۸] روز قیامت قومی می‌آیند که حسناتشان آنقدر زیاد است که به اندازه کوه‌ها حسنات دارند، ولی خدای متعال کوه‌های برافراشته‌ی عمل و حسناتشان را متلاشی و نابود می‌کند، وقتی حسناتشان از بین رفت دستور می‌دهد که این‌ها را به جهنّم ببرند.

«فَقَالَ سَلْمَانُ حَلِّهِمْ لَنَا یَا رَسُولَ اَللَّهِ» سلمان فارسی موفق، سلمانی که در تراز تربیتِ مستقیم پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم بود و مدال «مِنَّا أهلُ البَیت» دارد، اینجا با بصیرت نگران شد، نکند ما خودمان هم جزو آن‌ها باشیم که یک عمری عمل کرده باشیم و به مسجد رفته باشیم و نماز خوانده باشیم و به جبهه رفته باشیم و درس خوانده باشیم و تلاوت قرآن کرده باشیم و صله رحم کرده باشیم، وقتی همه‌ی این‌ها را به آنجا می‌بریم ناگهان یک انفجاری بیاید و همه چیز را نابود کند.

سلمان پرسید: یا رسول الله! این‌ها را برای ما توصیف کنید، این‌ها چه کسانی هستند که با اینکه زحمت کشیده‌اند و اعمال را تا آنجا آورده‌اند، اعمالشان آنجا از بین می‌رود و خودشان هم گرفتار آتش می‌شوند.

«فَقَالَ أَمَا إِنَّهُمْ قَدْ کَانُوا یُصَلُّونَ وَ یَصُومُونَ وَ یَأْخُذُونَ وَهْنَهً مِنَ اَللَّیْلِ» این‌ها کسانی هستند که روزه می‌گرفتند و نماز می‌خواندند و نماز شب هم می‌خواندند «وَ لَکِنَّهُمْ کَانُوا إِذَا عَرَضَ لَهُمْ شَیْءٌ مِنَ اَلْحَرَامِ وَثَبُوا عَلَیْهِ» اما وقتی حرام می‌دیدند از خود بیخود می‌شدند، تسلیم هوا و هوس می‌شدند.

یعنی قدرت کنترل نداشتند، آدم‌های خوبی بودند ولی وقتی یک نامحرم و خلوتی پیش می‌آمد خودشان را می‌باختند، وقتی یک جاسوسی می‌آمد و یک پول مهمّی به او می‌داد، تا این وعده‌ها را می‌دید خودش را می‌باخت و همه چیز خود را از دست می‌داد.

آدمی که قدرتِ کنترل ندارد، ولو اینکه حسنات او به اندازه کوه دماوند باشد، روز قیامت آب می‌شود، چه چیزی آن را آب می‌کند؟ بوالهوسی و بی‌ارادگی و شل بودن در تصمیم‌گیری.

بنابراین انسان باید نقش روزه را مهم بداند و توجّه داشته باشد برای این روزه می‌گیرد که انسانِ محکمی بشود، بتواند در برابر تطمیع‌ها و تهدیدها و شهوت و غضب خود را نبازد، عمری جمع کرده‌ای، ناگهان باد تند بود و همه چیز تو را برد، این چیزی برای انسان نمی‌گذارد.

روضه و توسّل به حضرت علی اصغر سلام الله علیه

صلی الله علیک یا اباعبدالله الحسین

این روزها معمولاً انسان دوست دارد روضه‌ی عطش بخواند، آدم‌های بزرگتر تا حدّی می‌توانند عطش را کنترل کنند، تحمل تشنگی خیلی سخت‌تر از تحمل گرسنگی است، انسان تشنه به زمین و زمان چنگ می‌زند…

روز عاشورا همه تشنه بودند، بزرگترها تشنه بودند، اما این بچه‌ها می‌آمدند و در آن خیمه‌ای که آب می‌آوردند و معمولاً مشک می‌گذاشتند، آنجا معمولاً رطوبت داشت، این خاک‌ها را کنار می‌زدند و شکم‌های خود را به آنجا می‌چسباندند…

اما رقت‌بارترین وضع، وضع شیرخوارگان بود، شیر مادر هم غذای بچه است و هم آب بچه، وقتی مادر شیر ندارد بچه هم گرسنه است و هم تشنه است، و این طفل رباب التماس می‌کرد…

دیگر آهسته آهسته تمام نیرو تحلیل رفت، گویا دیگر صدای گریه کردن او هم نمی‌آمد، حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه این طفل تشنه‌ی پژمرده را زیر عبا گرفتند، به میدان آمدند…

عده‌ای فکر می‌کردند حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه به غربت مبتلا شده است و قرآن آورده است که مردم را قسم بدهد، همه چشم به راه منتظر بودند ببینند چه حادثه‌ای اتفاق افتاده است، حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه لباس رزم خود را تغییر داده‌اند، عبای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم به سر گذاشته‌اند، ناقه‌ی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را سوار شده‌اند، ناگهان دیدند عبا کنار رفت، یک طفل شیرخوار روی دست حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه در حال بال بال زدن است، همین حال بود که حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه منعکس کردند… «اما ترونه کیف یتلظی عطشا»… آیا نمی‌بینید که بچه در حال تلظی زدن است و جگر او از تشنگی می‌سوزد؟

ان شاء الله خدای متعال عمر سعد را لعنت کند، چه دستور خطرناکی به حرمله ملعون داد… آیا گلوی نازک کودک را نمی‌بینی؟…

لا حول و لا قوّه الا بالله العلی العظیم

الا لعنت الله علی القوم الظّالمین

دعا

أَسْتَغْفِرُ اللّه الَّذِی لَاإِلهَ إِلّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّوْمُ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ وَ أتوبُ إلَیه

نَسئَلُک و نَدعُوک بِاسمِکَ الأعظم الأعز الأجل الأکرم اِلَهَنا بِمُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَهَ وَ الْحَسَنِ وَ الحُسَین یا الله… یَا أرحَمَ الرّاحَمِین، یا غِیاثَ المُستَغیثِین، یَا إله العَاصِین، یَا غَفّارَ الذّنُوب، یَا سَتّارَالعُیُوب، یَا سَریعَ الرّضا، یَا هَادیَ المُضِلّین…

خدایا! تو را به مقرّبان درگاهت، به خاتم پیامبرانت، به ائمه هدی، به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، به خون شهدا قسم می‌دهیم امام زمان ارواحنا فداه را برسان.

خدایا! چشم ما را به جمال امام زمان ارواحنا فداه روشن بفرما.

خدایا! قلب ما را با عشق امام زمان ارواحنا فداه منوّر بفرما.

خدایا! ما را در مسیر اجرای دستورات حضرت قرار بده.

خدایا! نایب امام زمان ارواحنا فداه، علمدار انقلاب را با اقتدار و عزّت و کفایت و کرامت و قداست مستدام بدار.

خدایا! مشکلات کشور امام زمان ارواحنا فداه را برطرف بفرما.

خدایا! دولت ما را در رفع مشکلات پیروز بفرما.

خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهیم مردم و مسئولین ما را قدردان نعمت دین و ولایت و محبّت آل الله قرار بده.

خدایا! فرزندان ما را صالح و سالم کن.

خدایا! خانواده‌ها را با صفا و رونق قرین بفرما.

خدایا! شومی طلاق را در جامعه ما رفع بفرما.

خدایا! عذوبت را به لطف و کَرَمِ خودت برطرف بفرما.

خدایا! خیر و برکت و باران رحمت بر این مردم نازل بگردان.

خدایا! همه‌ی گناهان ما را الساعه ببخش و بیامرز.

خدایا! پدران و مادران و ذوی الحقوق و شهیدان و امام راحل ما را بر سر سفره ائمه اطهار علیهم السلام متنعّم و روحشان را از ما راضی و خشنود بگردان.

خدایا! حوائج همه و این جمع را برآورده بفرما.

خدایا! عموم مریض‌ها، مریض‌های مورد نظر را شفای عاجل و کامل روزی بفرما.

غفرالله لنا و لکم


[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸

[۲] الأمالی (للصدوق) ، جلد ۱ ، صفحه ۹۳ (حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ اَلْهَمْدَانِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی اَلْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَنْ أَبِیهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ اَلْبَاقِرِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ زَیْنِ اَلْعَابِدِینَ عَلِیِّ بْنِ اَلْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ سَیِّدِ اَلشُّهَدَاءِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ سَیِّدِ اَلْوَصِیِّینَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ خَطَبَنَا ذَاتَ یَوْمٍ فَقَالَ أَیُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اَللَّهِ بِالْبَرَکَهِ وَ اَلرَّحْمَهِ وَ اَلْمَغْفِرَهِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اَللَّهِ أَفْضَلُ اَلشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ اَلْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اَللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ اَلسَّاعَاتِ هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَهِ اَللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَهِ اَللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَهٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اَللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَهٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَهٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلاَوَهِ کِتَابِهِ فَإِنَّ اَلشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اَللَّهِ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ اَلْعَظِیمِ وَ اُذْکُرُوا بِجُوعِکُمْ وَ عَطَشِکُمْ فِیهِ جُوعَ یَوْمِ اَلْقِیَامَهِ وَ عَطَشَهُ وَ تَصَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِکُمْ وَ مَسَاکِینِکُمْ – وَ وَقِّرُوا کِبَارَکُمْ وَ اِرْحَمُوا صِغَارَکُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَکُمْ وَ اِحْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لاَ یَحِلُّ اَلنَّظَرُ إِلَیْهِ أَبْصَارَکُمْ وَ عَمَّا لاَ یَحِلُّ اَلاِسْتِمَاعُ إِلَیْهِ أَسْمَاعَکُمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَى أَیْتَامِ اَلنَّاسِ یُتَحَنَّنْ عَلَى أَیْتَامِکُمْ وَ تُوبُوا إِلَى اَللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَ اِرْفَعُوا إِلَیْهِ أَیْدِیَکُمْ بِالدُّعَاءِ فِی أَوْقَاتِ صَلاَتِکُمْ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ اَلسَّاعَاتِ یَنْظُرُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهَا بِالرَّحْمَهِ إِلَى عِبَادِهِ یُجِیبُهُمْ إِذَا نَاجَوْهُ وَ یُلَبِّیهِمْ إِذَا نَادَوْهُ وَ یُعْطِیهِمْ إِذَا سَأَلُوهُ وَ یَسْتَجِیبُ لَهُمْ إِذَا دَعَوْهُ أَیُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَهٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَکُفُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ وَ ظُهُورُکُمْ ثَقِیلَهٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِکُمْ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى ذِکْرُهُ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنْ لاَ یُعَذِّبَ اَلْمُصَلِّینَ وَ اَلسَّاجِدِینَ وَ أَنْ لاَ یُرَوِّعَهُمْ بِالنَّارِ « یَوْمَ یَقُومُ اَلنّٰاسُ لِرَبِّ اَلْعٰالَمِینَ  » أَیُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْکُمْ صَائِماً مُؤْمِناً فِی هَذَا اَلشَّهْرِ کَانَ لَهُ بِذَلِکَ عِنْدَ اَللَّهِ عِتْقُ نَسَمَهٍ وَ مَغْفِرَهٌ لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ لَیْسَ کُلُّنَا یَقْدِرُ عَلَى ذَلِکَ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اِتَّقُوا اَلنَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَهٍ اِتَّقُوا اَلنَّارَ وَ لَوْ بِشَرْبَهٍ مِنْ مَاءٍ أَیُّهَا اَلنَّاسُ مَنْ حَسَّنَ مِنْکُمْ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ خُلُقَهُ کَانَ لَهُ جَوَازٌ عَلَى اَلصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ اَلْأَقْدَامُ وَ مَنْ خَفَّفَ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ عَمَّا مَلَکَتْ یَمِینُهُ خَفَّفَ اَللَّهُ عَلَیْهِ حِسَابَهُ وَ مَنْ کَفَّ فِیهِ شَرَّهُ کَفَّ اَللَّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ أَکْرَمَ فِیهِ یَتِیماً أَکْرَمَهُ اَللَّهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ وَصَلَ فِیهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اَللَّهُ بِرَحْمَتِهِ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ قَطَعَ فِیهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اَللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ یَوْمَ یَلْقَاهُ وَ مَنْ تَطَوَّعَ فِیهِ بِصَلاَهٍ کَتَبَ اَللَّهُ لَهُ بَرَاءَهً مِنَ اَلنَّارِ وَ مَنْ أَدَّى فِیهِ فَرْضاً کَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَدَّى سَبْعِینَ فَرِیضَهً فِیمَا سِوَاهُ مِنَ اَلشُّهُورِ وَ مَنْ أَکْثَرَ فِیهِ مِنَ اَلصَّلَوَاتِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اَللَّهُ مِیزَانَهُ یَوْمَ تَخِفُّ اَلْمَوَازِینُ وَ مَنْ تَلاَ فِیهِ آیَهً مِنَ اَلْقُرْآنِ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ اَلْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ اَلشُّهُورِ أَیُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ اَلْجِنَانِ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ مُفَتَّحَهٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لاَ یُغَلِّقَهَا عَلَیْکُمْ وَ أَبْوَابَ اَلنِّیرَانِ مُغَلَّقَهٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لاَ یُفَتِّحَهَا عَلَیْکُمْ وَ اَلشَّیَاطِینَ مَغْلُولَهٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لاَ یُسَلِّطَهَا عَلَیْکُمْ قَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ فَقُمْتُ فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا أَفْضَلُ اَلْأَعْمَالِ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ فَقَالَ یَا أَبَا اَلْحَسَنِ أَفْضَلُ اَلْأَعْمَالِ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ اَلْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ بَکَى فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اَللَّهِ مَا یُبْکِیکَ فَقَالَ یَا عَلِیُّ أَبْکِی لِمَا یُسْتَحَلُّ مِنْکَ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ کَأَنِّی بِکَ وَ أَنْتَ تُصَلِّی لِرَبِّکَ وَ قَدِ اِنْبَعَثَ أَشْقَى اَلْأَوَّلِینَ وَ اَلْآخِرِینَ شَقِیقُ عَاقِرِ نَاقَهِ ثَمُودَ فَضَرَبَکَ ضَرْبَهً عَلَى قَرْنِکَ فَخَضَبَ مِنْهَا لِحْیَتَکَ قَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قُلْتُ یَا رَسُولَ اَللَّهِ وَ ذَلِکَ فِی سَلاَمَهٍ مِنْ دِینِی فَقَالَ فِی سَلاَمَهٍ مِنْ دِینِکَ ثُمَّ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَا عَلِیُّ مَنْ قَتَلَکَ فَقَدْ قَتَلَنِی وَ مَنْ أَبْغَضَکَ فَقَدْ أَبْغَضَنِی وَ مَنْ سَبَّکَ فَقَدْ سَبَّنِی لِأَنَّکَ مِنِّی کَنَفْسِی رُوحُکَ مِنْ رُوحِی وَ طِینَتُکَ مِنْ طِینَتِی إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى خَلَقَنِی وَ إِیَّاکَ وَ اِصْطَفَانِی وَ إِیَّاکَ وَ اِخْتَارَنِی لِلنُّبُوَّهِ وَ اِخْتَارَکَ لِلْإِمَامَهِ فَمَنْ أَنْکَرَ إِمَامَتَکَ فَقَدْ أَنْکَرَ نُبُوَّتِی یَا عَلِیُّ أَنْتَ وَصِیِّی وَ أَبُو وُلْدِی وَ زَوْجُ اِبْنَتِی وَ خَلِیفَتِی عَلَى أُمَّتِی فِی حَیَاتِی وَ بَعْدَ مَوْتِی أَمْرُکَ أَمْرِی وَ نَهْیُکَ نَهْیِی أُقْسِمُ بِالَّذِی بَعَثَنِی بِالنُّبُوَّهِ وَ جَعَلَنِی خَیْرَ اَلْبَرِیَّهِ إِنَّکَ لَحُجَّهُ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ أَمِینُهُ عَلَى سِرِّهِ وَ خَلِیفَتُهُ عَلَى عِبَادِهِ.)

[۳] سوره مبارکه مریم، آیه ۹۶

[۴] سوره مبارکه بقره، آیه ۲۹ (هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ ۚ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ)

[۵] سوره مبارکه ابراهیم، آیه ۳۳ (وَسَخَّرَ لَکُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَیْنِ ۖ وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ)

[۶] سوره مبارکه اسراء، آیه ۷۰

[۷] سوره مبارکه بقره، آیه ۱۸۳ (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ)

[۸] نبیه الخواطر و نزهه النواظر (مجموعه ورّام) ، جلد ۱ ، صفحه ۶۱ (حُذَیْفَهُ رَفَعَهُ: أَنَّ قَوْماً یَجِیئُونَ یَوْمَ اَلْقِیَامَهِ وَ لَهُمْ مِنَ اَلْحَسَنَاتِ أَمْثَالُ اَلْجِبَالِ فَیَجْعَلُهَا اَللَّهُ هَبَاءً مَنْثُوراً ثُمَّ یُؤْمَرُ بِهِمْ إِلَى اَلنَّارِ فَقَالَ سَلْمَانُ حَلِّهِمْ لَنَا یَا رَسُولَ اَللَّهِ فَقَالَ أَمَا إِنَّهُمْ قَدْ کَانُوا یُصَلُّونَ وَ یَصُومُونَ وَ یَأْخُذُونَ وَهْنَهً مِنَ اَللَّیْلِ وَ لَکِنَّهُمْ کَانُوا إِذَا عَرَضَ لَهُمْ شَیْءٌ مِنَ اَلْحَرَامِ وَثَبُوا عَلَیْهِ .)