۱ – «جربنا و جرّب المجرّبون فلم نر شیئاً انفع وجداناً واضرّ فقداناً من الصبر تداوى به الامور و لایداوى هو بغیره»؛[۱] «هم ما و هم دیگران با تجربه دریافته ایم که وجود هیچ چیز، ثمربخش تر نبود و هیچ چیز، زیان بارتر از صبر و بردبارى نیست. هر دردى با مرهم صبر درمان مى پذیرد؛ ولى بى صبرى با چیزى درمان نمى شود.»

۲ – «اوصیکم بتقوى الله و ادامه التفکر فَاِنَّ التَّفَکُّرَ ابو کل خیر و امّه»؛[۲] «شما را به تقواى الهى و تداوم اندیشه سفارش مى کنم؛ زیرا تفکر، پدر و مادر هر خیر و نیکى است.»

۳ – روزى نگاه امام حسن به مرده اى افتاد که مى خواستند او را دفن کنند، فرمود: «ان امراً هذا آخره لحقیق بان یزهد فى اوّله و ان امراً هذا اوله لحقیق ان یخاف من آخرِه»؛[۳] «چیزى که پایانش این است، شایسته است که از اول به آن دل نبست و کارى که آغازش این است، سزاوار است که از پایانش ترسید.»

۴ – «فضح الموت الدنیا»؛[۴]«مرگ دنیا را رسوا کرده است.»

۵ – «کن فى الدنیا ببدنک و فى الآخره بقلبک»؛[۵] «بدنت در دنیا و دلت در آخرت باشد.»

۶ – «الفرصه سریعه الفوت، بطیئه العود»؛[۶] «فرصت زود از دست مى رود و کند باز مى گردد.»

۷ – «النعمه محنه فان شکرت کانت کنزاً و ان کفرت کانت نقمه»؛[۷] «نعمت وسیله آزمایش است؛ اگر شکرش را به جا آورى، گنج است و اگر به آن کفران بورزى، عذاب است.»

۸ – «و الله! لا یحبنا عبدا ابداً و لو کان اسیراً فى الدیلم الا نفعه حبنا و ان حبنا لیساقط الذنوب من بنى آدم کما یساقط الریح، الورق من الشجر»؛[۸] «به خداوند سوگند! هر کس ما را دوست بدارد ـ هر چند در نقطه دوردستى چون دیلم باشد ـ این دوستى به حال او مفید خواهد بود. بى شک ولایت و محبت ما اهل بیت علیهم السلام گناهان آدمیان را پاک مى کند؛ مانند جداکردن باد، برگ را از درختان.»

۹ – هنگامى که امام مجتبى علیه السلام قصد ورود به مسجد را داشت، سر مبارکش را به سوى آسمان بلند کرده، مى فرمود: «الهى ضیفک ببابک یا محسن قد اتاک المسى ء فتجاوز عن قبیح ما عندى بجمیل ما عندک یا کریم»؛[۹] «خدایا! مهمان تو کنار در خانه ات ایستاده است. اى نیکوکار! بنده گنهکارت به سوى تو آمده است، از زشتى هاى من به جهت زیبایى هایت، در گذر، اى بخشنده با کرامت»!

۱۰ – در واپسین روزهاى زندگانى امام مجتبى علیه السلام، جناده بن امیه ـ از یاران و اصحاب رسول خدا صلى الله علیه و آله ـ براى عیادت آن حضرت وارد شد. آن امام دلسوز و مهربان، در حالى که بر اثر مسمومیت حالش منقلب بود و از شدت درد به خود مى پیچید، جناده را پند و اندرز داد و فرمود:

الف. «استعد لسفرک و حصل زادک قبل حلول اجلک»؛ «آماده سفر آخرت باش و قبل از فرا رسیدن مرگ، زاد و توشه این سفر را فراهم ساز.»

ب. «لا تحمل هَمَّ یومَک الذى لم یأت على یومک الذى انت فیه»؛ «اندوه و غصه روز نیامده را بر امروزت بار مکن.»

ج. «اعمل لدنیاک کانک تعیشُ ابداً و اِعمل لآخرتک کانک تموت غداً»؛[۱۰]«براى دنیایت چنان اقدام کن و عمل نما که گویى همیشه زنده اى و براى آخرتت چنان کار کن که گویى فردا مى میرى.» 

معرفى چند کتاب در مورد زندگانى و شخصیت امام مجتبى علیه السلام

۱ – جواد نعمتى، آفتابى در هزاران آیینه، سازمان تبلیغات اسلامى

۲ – سید على شفیعى، از گوشه و کنار تاریخ، دفتر نشر و فرهنگ اسلامى، تهران، کتابخانه صدر

۳ – محمد على انصارى اراکى، اسرار صلح امام حسن علیه السلام،بى تا، تهران، ۱۳۸۶ه. ق.

۴ – مهدى پیشوایى، امام حسن پرچم دار صلح و آزادى، انتشارات توحید، قم.

۵ – على قائمى امیرى، امام حسن علیه السلام در موضع واقع بینى و هدفگرایى؛ انتشارات شفق.

۶ – دارالتوحید، امام حسن علیه السلام، سازمان تبلیغات اسلامى.

۷ – گروهى از نویسندگان، امام حسن مجتبى علیه السلام پیشواى دوم، مؤسسه در راه حق.

۸ – رضا محمدى، امام حسن علیه السلام مظلوم تاریخ، صحفى، قم، ۱۳۷۰ه.ش.

۹ – جعفر مرتضى عاملى، تحلیلى از زندگى سیاسى امام حسن علیه السلام، ترجمه محمد سپهرى، سازمان تبلیغات اسلامى.

۱۰ – احمد مطهرى، زمامدارى امام حسن علیه السلام، دارالکتاب، قم، بى تا.

۱۱ – سید هاشم رسولى محلاتى، زندگانى امام حسن مجتبى علیه السلام، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، تهران.

۱۲ – احمد زمانى، حقایق پنهان (پژوهشى از زندگانى سیاسى امام حسن علیه السلام)، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.

۱۳ – باقر شریف القرشى، زندگانى حسن بن على علیه السلام، ترجمه فخرالدین حجازى، ۲ جلد، مؤسسه انتشارات بعثت، ۱۳۵۳ه. ش.

۱۴ – جمعى از نویسندگان مؤسسه البلاغ، سرچشمه هاى نور، حضرت امام حسن مجتبى علیه السلام، سازمان تبلیغات، تهران، ۱۳۶۷ه. ش.

۱۵ – رضا شیرازى، قهرمان دو میدان داستان زندگى امام حسن مجتبى علیه السلام، انتشارات پیام آزادى، تهران، ۱۳۷۰ه. ش.

نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها

نویسنده:گروه مؤلفان

[۱] – شرح نهج البلاغه چاپ قاهره، ج ۱، ص ۱۰۵؛ زندگانى امام حسن‏مجتبى علیه‏السلام، ص ۳۲۸٫

[۲] – مجموعه ورام، ص ۳۷؛ زندگانى امام حسن‏مجتبى علیه‏السلام، ص ۳۳۴٫

[۳] – اثنى عشریه، ص ۳۷٫

[۴] – مجموعه ورام، ص ۲۰۱٫

[۵] – زندگانى امام حسن‏مجتبى علیه‏السلام، ص ۳۴۳، ح ۲٫

[۶] – همان، ص ۳۴۴٫

[۷] – همان.

[۸] – بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۵٫

[۹] – همان، ج ۴۳، ص ۳۳۹٫

[۱۰] – بحارالانوار، ص ۱۳۸؛ حقایق پنهان، ص ۲۹۵٫