من یک دختر ۹ ساله دارم که بسیار بینظم است و از زیر بار مسئولیت شانه خالی میکند. چگونه با او رفتار کنم؟
چطور میشود که یک فرزند بینظم تربیت میشود؟
الف. ارزش قائل شدن برای نظم
شاید اوّلین دلیل این باشد که والدین برای نظم و مرتّب بودن درخانواده ارزش قائل نیستند؛ مثلاً مادر به فرزندش میگوید: چون امروز من را اذیّت کردی، برو و اتاق خود را تمیز کن. تا وقتی که ما این نگاه را به نظم داشتیم، بچّهها به سختی مسئلهی نظم را میپذیرند.
ب. نداشتن خاطرهی خوب از نظم
همچنین ممکن است دلیل بی نظمی بچّهها، نداشتن خاطرهی خوب از نظم باشد؛ مثلاً خیلی از مواقع مادر به عنوان تنبیه از فرزندش میخواهد که جایی را نظافت کند؛ لذا هر بار که اسم نظم میآید، میبینیم که کودک یاد تنبیه در خانه میافتد.
ب. نوع مسئولیت دادن
اگر والدین میخواهند منظّم بودن را به فرزندشان آموزش دهند، باید به تدریج مسئولیتها را به آنها واگذار کنند. مثلاً اگر فرزند ما اتاق خود را به هم ریخت، برای بار اوّل به او نگوییم که تمام اتاق را خودت تمیز کن؛ بلکه به او بگوییم: اشکال ندارد! ما نیز به تو کمک میکنیم که اتاقت را تمیز کنی!
ج. برنامه ریزی
نکتهی سوّم در مورد برنامه ریزی است. نبیّ مکرّم اسلام در حدیثی فرمودند: “مدیر خانه زن است”. مادر باید در همین رابطه از فرزندش درخواست کند که در کارهای خانه مشارکت داشته باشد؛ مثلاً به او بگوید: از امروز به بعد باید دریک نوبت از وعدههای غذایی سفره را شما پهن کنید.
د. یادداشت کردن انتظارات
گاهی اوقات مادرها انتظارات خود را یادداشت کنند و آن را در معرض دید فرزندشان قرار دهند؛ مثلاً بنویسند مادر جان! انتظار من از شما دختر ۹ ساله این است که از این به بعد اتاق خود را مرتّب کنی. معمولاً وقتی پدر و مادر با اقتدار، جدیّت، بر اساس یک منطق، حرف میزنند بچّهها آنرا میپذیرند.
پاسخ دهید