یکی از نیازهای همه ی انسان ها خصوصا در دوره ی نوجوانی، امنیّت است. امنیّت در یک کلام یعنی آرامش. فرزندان وقتی به سنّ نوجوانی می رسند، دچار یک سری تلاطم های درونی و نا آرامی هایی می شود؛ پدر و مادر و اطرافیان نباید به این نا آرامی ها دامن بزنند؛ بلکه باید بستر و زمینه ای را فراهم کنند تا این تلاطم ها تبدیل به یک آرامش شود.

 آرامش منجر به این می شود که نوجوان در تصمیم گیری های خود، برخورد های بهتری داشته باشد و بتواند عاقلانه تصمیم بگیرد. هرجا که تلاطم، نا آرامی و عدم آرامش باشد، آنجا عقلانیّت کاهش پیدا می کند و فرد، خوب تصمیم نمی گیرد. فرزند در دوره ی نوجوانی به دلیل آن حساسیّت های ویژه ای که دارد، نیازمند یک آرامش است و این آرامش جزء از محیط خانه محقق نمی شود و مهمترین رکن محیط، پدر و مادر است.

یک روش برای ایجاد آرامش در خانواده

برای ایجاد آرامش چند روش و تکنیک وجود داشته دارد. اوّلین روش برای آرامش، آرامش های کلامی است؛ یعنی اگر پدر و مادر بخواهند به فرزند خود آرامش دهند، باید در ارتباط کلامی خود با نوجوان دقّت کنند. نوجوانان آتش زیر خاکستر هستند؛ یعنی نیاز به یک باد و نسیم دارند تا آتش درونشان شعله ور شود؛ لذا پدر و مادر نباید بگذارند که این تلاطم و برانگیختگی در نوجوان به وجود بیاید.

 یکی از چیزهایی که آدم را خیلی عصبی می کند، بد حرف زدن است. در روایات دینی ما آمده است که: “زیبا سخن بگویید تا زیبا سخن بشنوید“؛ لذا اگر پدر و مادر بخواهند از نوجوان سخن زیبا بشنوند، باید با او زیبا سخن بگویند.

راه های زیبا سخن گفتن با نوجوان

والدین برای این که زیبا سخن بگویند باید چند نکته ی مهم را رعایت کنند:

1. استفاده از الفاظ خوب در برخورد با نوجوان
2. به کار بردن لحن زیبا در هنگام صحبت با نوجوان
3. والدین نباید انتقادهای چَکّشی برای نوجوانان داشته باشند؛ لذا قبل از انتقاد، والدین باید حتماً خوبی های فرزند را بیان کنند. خصوصاً آن کسانی که دختران جوان دارند.

طبق بررسی عدّه ای از کارشناسان، در هنگام انتقاد از یک دختر، باید قبل از انتقاد حداقل سه، چهار کار خوب او را نام برد؛ حتّی برخی تاکید کرده اند که چهار کار خوب او را بگویید و بعد از او انتقاد داشته باشید؛ دلیل آن هم روحیه ی لطیف دختر است. در پسر ها این طور نیست و ممکن است قبل از انتقاد با گفتن یک کار خوبِ او، انتقاد برایش تلطیف شود. این کار ترکیب را ملایم می کند و آن تنش روحی، روانی و رفتاری را در نوجوان از بین می برد.

4. والدین نباید امر و نهی های زیادی به نوجوانان داشته باشند. نوجوان خود را در سنّ استقلال می بیند و پدر و مادر با امر و نهی کردن به او می فهمانند که تو چیزی نمی فهمی! هیچ چیز بلد نیستی! هنوز باید زیر دست ما باشی! برای همین نباید خیلی به نوجوان امر و نهی کرد؛ بیشتر جملات والدین باید در قالب درخواست و خواهش باشد. این شکل ارتباطات حتّی نوجوانان را ترغیب به این می کند که کارهای خود را بهتر انجام بدهند.

یکی از ویژگی های نوجوانان، مسئولیت پذیری است؛ ولی امروزه پدر و مادران از زیر بار مسئولیت نرفتن فرزندانشان گلایه می‌کنند. در این خانواده ها، شاید لحن پدر و مادر و نحوه ی درخواست آنها مناسب نیست؛ یعنی آنها کارها را آمرانه از نوجوان می خواهند و در این شرایط نوجوان زیر بار مسئولیّت نمی رود. والدین باید  مطالب را به یک گفتگوی دوستانه و صمیمانه تبدیل کنند، آن وقت می بینند که فرزندشان چطور آن را می پذیرد.

5. نوجوانان در سنّ استقلال هستند و ممکن است اشتباهاتی را مرتکب شوند؛ اگر والدین آنها را سرزش کنند موجب تنش رفتاری می شود و امنیّت خاطر آنها را از بین می رود.