امام علی(ع) در موضوع رابطه توبه و ابتلاى الهى می‌فرماید:‏ «خداوند، بندگانش را هنگام ارتکاب کارهاى ناپسند به کمبود میوه‌ها، دریغ داشتن برکات، و بستن درهای خیرات دچار می‌کند، باشد که توبه کارى توبه کند، گناه‌کاری دل از گناه قطع نماید، پند گیرنده‌ای پند گیرد و خوددارى ‌کننده‌ای از گناه خوددارى کند. خداوند سبحان توبه را سبب فراوانى روزى و رحمت بر خلق قرار داد و فرمود: “از پروردگارتان آمرزش بخواهید که او همواره آمرزنده است. [تا] بر شما از آسمان بارانِ پى در پى فرستد. و شما را به اموال و پسران، یارى کند.”[۱] پس رحمت خدا بر کسى که؛ توبه را استقبال کند و از گناهانش پوزش خواهد، و پیش از فرا رسیدن مرگ به اعمال شایسته بپردازد».[۲]
این حدیث دارای این پیام مهم است که هدف خداوند از سلب رحمت و دریغ نعمت از ساکنان زمین به هنگام فراوان شدن گناه، توجه‌دادن به آنها و وادار کردن به استغفار و توبه است؛ چرا که استغفار و توبه وسیله جلب رحمت و برکات الهى است، و گرنه در جود و بخشش الهى هیچ بُخل و منعى وجود ندارد، و آنچه در این جهان مانع وصول فیوضات ربّانى می‌شود عدم قابلیّت بندگان است؛[۳] زیرا هر کسى استعداد چیزى را داشته باشد به آن می‌رسد.[۴]
البته، باید به این نکته نیز توجه داشت که بروز مشکلات در زندگى انسان همیشه به دلیل گناه و معصیت نیست، بلکه گاهى خداوند مؤمنان و دوستان خود را در شدیدترین آزمایش‌ها قرار می‌دهد تا ضمن آزمایش به آنها پاداش دهد.[۵] چنان‌که در قرآن می‌خوانیم: «و قطعاً شما را به چیزى از [قبیلِ‏] ترس و گرسنگى، و کاهشى در اموال و جان‌ها و محصولات می‌آزماییم؛ و مژده ده شکیبایان را».[۶]

منبع: اسلام کوئست

[۱]. نوح، ۱۰ – ۱۲٫ 

[۲]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، محقق، صبحی صالح، خ ۱۴۳، ص ۱۹۹، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.

[۳].اعراف، ۹۶٫

[۴]. بحرانی، میثم بن علی، شرح ‏نهج ‏البلاغه، ج ۳، ص ۱۸۴، بی‌جا، دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ۱۳۶۲ش؛ ر.ک:«توبه و جایگاه آن در قرآن کریم»، سؤال ۲۵۷۰۴.

[۵]. ر.ک: «راه‌های آزمایش انسان از دیدگاه قرآن»، سؤال ۴۱۵۷؛ «غرض از امتحانات الهى»، سؤال ۱۰۷؛ «امتحان و عذاب الهی و راه‌های تمییز بین آنها»، سؤال ۱۶۹.

[۶]. بقره، ۱۵۵٫