یکی از اموری که در قرآن کریم توجه ویژه به آن شده است این است که بعضی از افراد تصور میی کنند چنانچه اهل دعا و نیایش و عبادات باشند نتیجه این اعمال را در قیامت مشاهده می کنند و در دنیا این اعمال و کردارشان هیچ تأثیری ندارد.

البته تمام انسان ها به طور فطری دنبال آرامش هستند، هیچ انسانی را نمی توان یافت که به دنبال آرامش نباشد حتی فردی که در حال خودکشی هم می باشد، در آن لحظه فکر می کند خودکشی او را به آرامش می رساند. حال قرآن کریم می فرماید:

«ای انسانی که من تو را خلق کرده ام تنها با یک چیز به آرامش می  رسی «أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»[۱]

هیچ راه و کار دیگری این انسان را بهن را به طور مداوم آرام نمی کند، مقام، ثروت و شهرت، چه بسا آرامش زودگذر را به همراه داشته باشند اما تنها کلید آرامش واقعی و پایدار، ذکر و یاد الهی می  باشد.

حال خداوند متعال راه ذکر خود را نیز به انسان آموخته است، به واسطه نماز، دعا و توسل به اولیای الهی، این آرامش حاصل می گردد. در قرآن کریم می فرماید: اگر کسی از یاد الهی روگردان باشد، «فانّ له معیشتاً ضنکاً»،[۲] «معیشت مادی او را تنگ و بسته می باشد».

ممکن است شخصی دارای ثروت فراوان باشد ولی چون آرامش باطنی ندارد هیچ لذتی از ثروت و دارایی خود نبرد، درحالی که فرد دیگری دارای زندگی ساده است ولی دارای باطنی پاک و آرام است و از همین زندگی مادی محدودش لذت میی برد، لذا به درستی می توان گفت؛  کسانی که با یاد الهی دلهایشان به آرامش رسیده است. از این دنیا و تنعمات این دنیا لذت واقعی را می برند و در واقع لذت واقعی در دنیا در ذکر الهی و یاد الهی می باشد.

علاوه بر آرامش درونی، با یاد خدا و دعا و درخواست از او، می

چه زیباست که حضرت زکریا(علیه السلام) در پیری از خداوند فرزندی را خواست و خداوند به او یحیی را عطا فرمود[۳] و یا خداوند در پیری به حضرت ابراهیم(علیه السلام)، اسماعیل را عطا فرمود، تمام این آیات اشاره به این امر دارد که دعا به عنوان یک عامل مؤثر در زندگی و رفع مشکلات می تواند نقش داشته باشد.

بنا بر آنچه گفته شد، اگر فردی اهل یاد الهی است به این معنا نیست که نتیجه عمل خود را به صورت نسیه و تنها در آخرت مشاهده می کند، بلکه یاد الهی هم نتیجه دنیوی و هم اخروی دارد، نتیجه دنیوی آن آرامش درونی و زندگی بدون بن بست و تنگنا، می باشد و نتیجه اخروی آن بهشت رضوان می باشد، در بسیاری از آیات قرآن کریم اشاره شده است که اگر انسان ها ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند از آسمان ها و زمین برکات به آنها نازل می گردد.

خداوند متعال تمثیل زیبایی در مورد کسی که غیرخدا را می خواند می  فرماید «وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِهِ لاَ یَسْتَجِیبُونَ لَهُم بِشَیْءٍ إِلاَّ کَبَاسِطِ کَفَّیْهِ إِلَی الْمَاء لِیَبْلُغَ فَاهُ وَمَا هُوَ بِبَالِغِهِ»؛[۴]

البته باید توجه داشت که دعا تنها یک عامل است و تحقق خواسته ما ممکن است به عوامل فراوانی نیاز داشته باشد یا با موانعی مواجه باشد. بنابراین انتظار اجابت دعا، با در نظر گرفتن شرایط و رفع موانع منطقی خواهد بود، به عنوان مثال در موانع استجابت دعا گناه کردن،[۵] لقمه حرام،[۶] قساوت قلب [۷]و… نام برده شده است و یا در عوامل اجابت دعا: معرفت به خداوند،[۸] حضور قلب،[۹] رعایت زمان مناسب،[۱۰] اصرار بر دعا کردن،[۱۱] را می توان عنوان کرد.

بنابراین تأثیر دعا و توسل به عنوان یک عامل معنوی تأثیر مستقیم بر روند زندگی انسان دارد و همان و همان گونه که عوامل مادّی بر زندگی فرد تأثیرگذار می باشد این علل معنوی نیز بر آینده فرد اثرگذار خواهد بود و با دعا آینده بسیاری به صورت جدیدی رقم می خورد.

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:علیرضا حیدرزاده/پرسش وپاسخ دانشجویی

[۱] – رعد (۱۳)، آیه ۲۸٫

[۲] – طه (۲۰)، آیه ۱۲۴٫

[۳] – آل‌عمران (۳)، آیه ۳۵٫

[۴] – رعد (۱۳)، آیه ۱۴٫

[۵] – مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۳۲۹٫

[۶] – همان، ج ۹۳، ص ۳۵۸٫

[۷] – ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج ۳، ص ۸۷۵٫

[۸] – مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۳۶۸٫

[۹] – ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، حدیث ۵۶۰۶٫

[۱۰] – مانند شب‌های قدر، شب جمعه و….

[۱۱] – ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج ۲، ص ۸۸۰٫