در رابطه با این پرسش باید توجه داشت که وقت ظهور حضرت مهدی (عج) طبق روایات و اخبار یک امر ناگهانی و جزء اسرار الهی است که هیچ کس از آن آگاهی ندارد.
بنابراین اگر منظور از سؤال، شناخت دقیق وقت ظهور باشد پاسخ منفی است چون این موضوع برای احدی معلوم نمی باشد و اگر کسی برای ظهور حضرت تعیین وقت نماید و تاریخ و زمان برای آن ذکر کند بدون شک دروغ بافته است و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ چنین کسی را دروغگو نامیده اند.

امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: «تعیین کنندگان وقت ظهور دروغ می گویند. تعجیل کنندگان وقت ظهور دروغ می گویند، تعجیل کنندگان هلاک می گردند و تسلیم شوندگان نجات می یابند و به سوی ما اهل بیت رجوع و بازگشت می نمایند.»[۱]
خود حضرت بقیه الله (عج) می فرماید: «و اما ظهور فرج بسته به اراده خدای متعال دارد کسانی که برای ظهور، وقت تعیین کنند دروغگو هستند.»[۲]

طبق این دسته روایات احدی از وقت ظهور حضرت ـ علیه السلام ـ باخبر نمی باشد اما اینکه آیا خود حضرت از وقت ظهورش به علم غیب آگاهی دارد و یا نه؟ مطلب دیگری است که در بحث ما ثمره عملی ندارد. آنچه مسلم است این است که کسی دیگر از این موضوع اطلاعی ندارند و بهمین جهت حق اظهار نظر در این خصوص را نخواهند داشت.

ولی اگر منظور از «این عصر، عصر ظهور است» این باشد که در این عصر نشانه های نزدیک شدن زمان ظهور، مشاهده می شود و شرائط بگونه پیش می رود که امید رسیدن به عصر ظهور را نوید می دهد، چنین سخنی صحیح و بجا است زیرا گرچه نمی توان از تعیین وقت ظهور حرفی به میان آورد ولی با توجه به روایات زیادی که در رابطه با علائم ظهور حضرت وارد شده است، قیام حضرت منوط به مساعد شدن شرایط طبیعی و جهانی از یکسو، و آمادگی عمومی از سوی دیگر می باشد.

از این نظر می توان گفت که: با توجه به شرایط جهانی، گو اینکه سمت و سوی تحولات و رخدادها، سهولت ارتباطات و وابستگی جوامع امروزی، رشد صنعت و تکنولوژی اطلاعات و… زمینه را برای چنین رخداد عظیمی به تدریج آماده می کند و از نظر افکار عمومی نیز توجهات مردم نسبت به حضرت ـ علیه السلام ـ به شدت رو به افزایش است و برخی از صاحب نظران مثل آیت الله العظمی مکارم شیرازی از این مسأله به عنوان «ظهور صغرا» یاد نموده است.

ایشان در این زمینه می گوید: همانطور که برای حضرت مهدی (عج) یک غیبت صغرا و یک غیبت کبری است برای ظهورش نیز یک ظهور صغرا و یک ظهور کبری است مانند موقعی که آفتاب می خواهد طلوع کند قرص خورشید هنوز پیدا نشده اما هوا نیمه روشن است و بعد خورشید دیده می شود ظهور حضرت نیز چنین است در ظهور صغرا توجه مردم به امام زمان (عج) زیاد می شود و همه جا صحبت از امام زمان (عج) است و جلسات امام زمان (عج) پرشور و همه جاگیر می شود طوری که مردم تشنه می شوند و خود را آماده می کنند. ما تصور می کنیم که در این عصر و زمان، ما ان شاء الله، در بین الطلوعین ظهور حضرت مهدی (عج) قرار داریم.»[۳]

نتیجه اینکه: بررسی شرایط جهانی و تحلیل روند تحولات و در نتیجه خوشبینی نسبت به نزدیک شدن به عصر ظهور، مطلبی است عقلائی و صحیح که از مطالعه وضعیت اجتماعی و نگاهی به شرایط جهانی بدست می آید. آنچه مردود و بی اساس است و در روایات به شدت از آن نهی شده و علمای شیعه یکصدا به آن مخالفت نموده می کنند تعیین وقت ظهور است.

منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱ – عصر ظهور، علی کورانی، سازمان تبلیغات اسلامی.

۲ – امامت، غیبت، ظهور، مسجد مقدس جمکران، واحد تحقیقات.

امام محمدباقر ـ علیه السلام ـ فرمود:

«منتظران ما بارها غربال می شوند تا تنها راد مردان یکرنگ و یکدل در جبهه حق و پادگان ولیّ قائم باقی بمانند.»
شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۳۹، مکتبه نینوا

منبع:پرسمان

[۱] . الغیبه نعمانی، ص ۲۰۴، باب ۱۱، حدیث ۸، چاپ اول ۱۴۲۲، نشر انوار الهدی، قم.
[۲] . کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، ص ۴۸۴، «نقل از یکصد پرسش و پاسخ ـ رجالی تهران ـ ص ۱۶۰».
[۳] . فصلنامه انتظار، شماره ۵، ص ۲۴ «با اندک تغییر و تخلیص».