روز شنبه مورخ ۰۹ مرداد ماه ۱۴۰۰ جلسه درس اخلاق «آیت الله صدیقی» از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۱:۰۰ در مسجد امام رضا علیه السلام حوزه علمیه امام خمینی(ره) برگزار شد که مشروح آن تقدیم می گردد.
«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ»
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ * رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری * وَ یَسِّرْ لی أَمْریَ * وَ احْللْ عُقْدَهً مِنْ لِسانی * یَفْقَهُوا قَوْلی»[۱].
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمینَ وَ الصّلَاهُ عَلَی خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ طَبِیبِنا حَبیِبنَا شَفِیعِ ذُنوبِنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْمَعْصُومِینَ سِیَّمَا الْحُجَّهُ بَقِیَّهِ اللهِ فِی الْعَالَمِینَ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَهُ وَ رَزَقَنَا اللهُ صُحبَتَهُ وَ اللَّعْنُ عَلَی أَعْدَائِهِمْ أَجْمَعِینَ».
«من أَحبَّ أن یَلقی الله تَعالی طاهراً مُطهراً فَلیَتَولَّ مَوسی الکَاظم».[۲]
ایام نورانی را تبریک عرض می‌کنم، ماه ذی الحجّه مشحون از برکات و جلوات حق تعالی است، لذا بزرگان ما ساعات و لحظات ماه ذی الحجّه را مهم می‌شمردند و برای جان و روح و قلب و آخرت خودشان ذخیره می‌گرفتند، مهم‌ترین خصیصه‌ی این ماه عزیز تجلّی خدای متعال در بستر ولایت امیرالمؤمنین صلوات الله علیه و آل بیت نبی علیهم السلام است، و مهم‌ترین مسئله در عالم خلقت «تحقق خلافت الهی در زمین» است، مهم‌ترین خبری که خدای متعال به ملائکه داد این بود که «إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَهً»،[۳] اینکه خدای متعال خود را با این صفت توصیف می‌کند و خود را با این وصف معرّفی می‌کند، و می‌خواهد بندگان را به این معرفت متّصف کند که خدای متعال بعنوان یک کاری که انجام داده است یا در آینده انجام می‌دهد نیست، بلکه خدا «جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَهً» است، هم اینکه خدای متعال خود را در این جمله‌ی «إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَهً» با این صفت نشان داده است، و هم انسان کامل را به ملائکه الله و همه‌ی کائنات شناسانده است.
در زیارت شریفه‌ی جامعه کبیره که اکسیر است، نفسِ قدسیِ امام علی النقی علیه الصلاه و السلام است، و جلواتِ وجودیِ خودِ امام است، امام در زیارت جامعه کبیره جلوه کرده است، وجود خودِ امام آینه شده است و جوشیده است و برای همه‌ی نفوسِ مستعد، سفره‌ی تغذیه‌ی روحی شده است.
در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم «فَبَلَغَ اللّهُ بِکُمْ أَشْرَفَ مَحَلِّ الْمُکَرَّمِینَ، وَأَعْلَى مَنازِلِ المُقَرَّبِینَ، وَأَرْفَعَ دَرَجاتِ الْمُرْسَلِینَ، حَیْثُ لَایَلْحَقُهُ لاحِقٌ، وَلَا یَفُوقُهُ فائِقٌ، وَلَا یَسْبِقُهُ سابِقٌ، وَلَا یَطْمَعُ فِی إِدْرَاکِهِ طامِعٌ، حَتَّى لَایَبْقَى مَلَکٌ مُقَرَّبٌ، وَلَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ، وَلَا صِدِّیقٌ، وَلَا شَهِیدٌ، وَلَا عالِمٌ، وَلَا جاهِلٌ، وَلَا دَنِیٌّ، وَلَا فاضِلٌ، وَلَا مُؤْمِنٌ صالِحٌ، وَلَا فاجِرٌ طالِحٌ، وَلَا جَبَّارٌ عَنِیدٌ، وَلَا شَیْطانٌ مَرِیدٌ، وَلَا خَلْقٌ فِیما بَیْنَ ذلِکَ شَهِیدٌ؛ إِلّا عَرَّفَهُمْ جَلالَهَ أَمْرِکُمْ، وَعِظَمَ خَطَرِکُمْ، وَکِبَرَ شَأْنِکُمْ، وَتَمامَ نُورِکُمْ، وَصِدْقَ مَقاعِدِکُمْ، وَثَباتَ مَقامِکُمْ».
در عالم تکوین هیچ موجودی در عالم آفرینش نیست، مگر اینکه شعور و دوام ذکر و اطاعت دائم دارد. این جمله‌ای که در مورد ملائکه هست در مورد همه‌ی موجودات هست که «لَا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ»،[۴] ویژگی‌های مَلَک، آن چیزی که موجب شده است که خدای متعال این‌ها را بعنوانِ عبادِ مُکرم… مکرم به معانی مختلف، مکرم یعنی خدای متعال این‌ها را در گوهر و ذات، باارزش خلق کرده است، همانطور که خدای متعال معادن را متفاوت خلق کرده است، گوهر طلا، فلزی است که با سایر فلزها تفاوت دارد، احجار کریمه که می‌گویند، به عقیق و سنگ‌هایی که قیمتِ بالایی دارند و بشر روی این‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند، این‌ها احجارِ کریمه هستند، گوهرِ ملائکه قیمتی است، مانند طلاست، این‌ها در یک درجاتی هستند، هر کدام در درجه‌ی خود قیمتی است، قیمتِ این‌ها برای چیست؟ برای اینکه «لَا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ»، اگر از این‌ها بپرسید که چه آرزویی دارید؟ می‌گویند: هرچه خدای متعال بخواهد همان آرزوی ماست، ما آرزویی نداریم، این‌ها انتخاب و پیش‌ذهنیتی ندارند، امکان ندارد چیزی را بخواهند که بر خلاف رضای خدا باشد، «لَا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ»، امامان ما هم همینطور هستند، که در همین زیارت جامعه کبیره، یکی از چیزهایی که ما با امامان خود خطاب می‌کنیم همین است که «لَا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ»، این حضرات هیچ خواستی قبل از خواستِ خدای متعال ندارند، «قُلُوبُنا أوعیهٌ لمشیئه الله»، ما چیزی را می‌خواهیم که خدای متعال می‌خواهد.
من از درمان و درد و وصل و هجران پسندم آنچه را جانان پسندد
هرچه خدای متعال برای این‌ها بخواهد، این‌ها همان را می‌خواهند، و همان هم برای آن‌ها شیرین است.
حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه هم در گودی قتلگاه، شادابیِ صورت، برافروختگی، و هم سرودِ رضا، هم سیمای ایشان نشانه‌ی رضایت و خشنودی بود، «وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ نَاضِرَهٌ»،[۵] این نَضره را در چهره‌ی حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه می‌دیدند، چقدر شاداب بودند، و هم وقتی به زبان مبارک حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه دقت کردند شنیدند که می‌فرمودند: «إلهِى رِضًى بِقَضائِکَ»، حضرت خشنود بودند، حال حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه که امام بودند، خواهر بزرگوار ایشان حضرت زینب کبری سلام الله علیها که امامت نداشتند، ولی این وجود ایشان بود نه زبانِ ایشان، «مَا رأینَا إلّا جَمیلا» حرف نبود، حرکات حضرت زینب کبری سلام الله علیها متانت و آرامش و نماز شب و حواس جمعی و بجا سخن گفتن و در مناظره بر دهان جلادِ خون‌آشام روی کرسیِ فرمان نشسته، با آرامش و متانت برنامه داشت، هدفدار حرکت کرد، هدفدار سخن گفت، به اندازه‌ی یک سر سوزن تزلزل و تردید و ابهامی نداشت، «لَا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ».[۶] این بزرگواران اینطور هستند.
در عالم تکوین، تمام موجودات هم مسبّح هستند و هم ساجد هستند، سجده‌ی دائم دارند و تسبیحِ مداوم، «وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ»،[۷] «سبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ المَلاَئِکَهِ وَالرُّوحِ»، «أَنَّ اللَّهَ یَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الْأَرْضِ»،[۸] هر چه در آسمان و زمین است دوامِ سجود دارد، مستمراً ساجد هستند، در عین حال کاری را که خدای متعال بر دوشِ آن‌ها گذاشته است، آن کار را به درستی انجام می‌دهند، خورشید در تمام این عمر طولانی که دارد یک مرتبه به مرخصی نرفته است و اعلانِ خستگی نکرده است و کارِ خود را تعطیل نکرده است، ماه در مدارِ خودش کار می‌کند، ستارگان در حالِ کار کردن هستند، کارِ این‌ها مانعِ ذکر و سجده‌شان نیست.
اینکه شما می‌بینید خدای متعال امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را با این وضع در ولایت معرّفی فرموده است: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاهَ وَهُمْ رَاکِعُونَ»،[۹] عشقِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به خدای متعال رودست ندارد، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه اول عاشق هستند.
وقتی پای مبارک وجود نازنین امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را در حال نماز جراحی می‌کنند خم به ابرو نمی‌آورد، اینقدر مستغرق در جلال و جمال الهی است، ولی چطور در حال رکوع به فقیر توجه می‌کند و انگشترِ خویش را به فقیر می‌دهد؟
نماز حالِ حضورِ بنده است، اوجِ ارتباط با خدای متعال است، «الصَّلاهُ قُربانُ کُلِّ تَقِیٍ»،[۱۰] هر کسی که باتقواست وقتی نماز می‌خواند با خدای متعال قرب پیدا می‌کند، مقرّبِ خدای متعال می‌شود، نمازخوان مقرّبِ خدای متعال می‌شود، انسان در حال نماز روی زمین نیست، آسمانی است، در حال نماز معراجی و ملکوتی است، «أَقِمِ الصَّلَاهَ لِذِکْرِی»،[۱۱] ولی رکوع و سجده شاه‌بیتِ قرب است، رکوع انعطاف است، دیگر منیّتی ندارم و خَم شده‌ام، نرم شده‌ام، این سمبلِ نرمشِ دل است، و فرو افتادن از آن سرکشی و استقامت است، سیرِ عبودی است، سیرِ حبّی است، در حالِ افتادن به پای معشوق است، این آغازِ ظهورِ عاشقانه‌ی بنده از رکوع آغاز می‌شود و در سجده به اوجِ خودش می‌رسد، و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در این حال انگشتر می‌دهند، این همان چیزی است که در جریان خلقت از خودِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه نشأت گرفته است، خورشید دوامِ ذکر دارد، دوامِ سجود دارد، در عین حال این رسالتی را که به دوش خود دارد، میکروب‌ها را می‌کشد و ما را از بیماری محافظت می‌کند، دریاها را تبخیر می‌کند، زمینه‌ی نزول باران را فراهم می‌کند، بر میوه‌ها می‌تابد، میوه‌های کال را پخته می‌کند و برای ذائقه‌ها شیرین می‌کند و غیره، صدها کار انجام می‌دهد و حتّی یک لحظه هم از خدای متعال غافل نیست، نه تسبیح خود را ترک می‌کند و نه سجود خود را.
خدای متعال این مقام جمع الجمعی را به ائمه علیهم السلام داده است، خدای متعال «لَا یَشْغَلُهُ شَأْنٌ عَنْ شَأْنٍ»[۱۲] است، یک دعایی است که وجود مبارک امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به اویس قرن تعلیم فرمودند و فرمودند هر وقت مشکل داشتی این دعا را بخوان، «یَا سَلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ الطَّاهِرُ الْمُطَهَّرُ الْقَاهِرُ الْقَادِرُ الْمُقْتَدِرُ یَا مَنْ یُنَادِی مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ بِأَلْسِنَهٍ شَتَّى وَ لُغَاتٍ مُخْتَلِفَهٍ وَ حَوَائِجَ أُخْرَى یَا مَنْ لَا یَشْغَلُهُ شَأْنٌ عَنْ شَأْنٍ أَنْتَ الَّذِی لَا تُغَیِّرُکَ الْأَزْمِنَهُ وَ لَا تُحِیطُ بِکَ الْأَمْکِنَهُ وَ لَا تَأْخُذُکَ نَوْمٌ وَ لَا سِنَهٌ»،[۱۳] این صفاتِ حضرت باری است، امیرالمؤمنین صلوات الله علیه مظهرِ تمامِ این صفات هستند.
لذا خوابِ ائمه علیهم السلام با خوابِ ما تفاوت دارد، ما وقتی می‌خوابیم ادراکاتمان تعطیل می‌شود، ولی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: «تنام عینی ولاینام قلبی»،[۱۴] چشم من می‌خوابد ولی دلِ من بیدار است.
برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه جسم برای خوابیدن استراحت دارد ولی حضورشان قطع نشده است، هم در محضر خدای متعال حاضر هستند و هم همه‌ی کائنات در حضورِ آن‌هاست، مقام جمع الجمعی است، «یَا مَن لَا یَشْغَلُهُ سَمعً عَنْ سَمع»، میلیون‌ها نفر در عالم امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را صدا می‌زنند، یا علی! امیرالمؤمنین صلوات الله علیه پاسخِ همه را می‌دهند، اصلاً به همه نگاه کرده‌اند، هر کسی که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه را صدا می‌زند، این نگاهِ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به آن دل است که این یاد را بوجود آورد و این انگیزه تولید شد و این سیم وصل شد و «یا علی» گفت، در مورد ائمه‌ی دیگر هم اینچنین است.
لذا مسئله‌ی ولایت، مسئله‌ی توحید است، تجلّیِ خدا در انسان کامل است، شناختِ اسم اعظم خدای متعال است، شناختِ مرآت تمام‌نمای صفات جمالیه و جلالیّه‌ی حق‌تعالی است، فلذا غدیر مهم‌ترین روز است، غدیر روزِ شناختِ باطنِ نبوّت است.
مردم با ظاهرِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم کار داشتند، نمازشان نماز ظاهری بود، فرمایشات ظاهریِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را…
ولی خدای متعال روز غدیر خواست باطنِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را به عالم نشان بدهد، خواست ملکوت عالم را به مردم نشان بدهد، این بدنِ ما ظاهر است، ما جانِ یکدیگر را نمی‌بینیم، و آن روزی که خدای متعال پرده را بردارد و جان ظهور کند، آن حقیقتِ ماست، آن حیاتِ ماست، آن بقاء ماست، جسمِ ما زنده نیست، زندگی آن به جانِ ماست، لذا «اللَّهُ یَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِینَ مَوْتِهَا»،[۱۵] آن روز که جسم بی‌جان می‌شود، خدای متعال خودِ ما را با همه‌ی حقیقتمان می‌گیرد و می‌برد، قبض روح «توفّی» است، توفّی یعنی استیفا کردن، هیچ چیزی باقی نمی‌ماند، آن چیزی که حقیقتِ ماست، آن چیزی که واقعیتِ ماست، آن چیزی که هویتِ ماست، آن جانِ ماست که اینقدر مورد غفلت و بی‌مهری خودمان است، «عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ»،[۱۶] خودتان را پیدا کنید، یک عمر مشغولِ تیمارِ اسبِ خودتان هستید، یک عمر مشغولِ تزیینِ ماشینِ خودتان هستید، ولی آن کسی که می‌خواسته است سوار ماشین بشود را کنار گذاشته‌اید و کاری ندارید، شما راکب را در خدمتِ مرکب قرار داده‌اید، در حالی که باید مرکب در اختیارِ راکب و وسیله‌ی سیرِ راکب به مقصد باشد، خودمان را از یاد برده‌ایم، چرا؟ برای اینکه خدای متعال را از یاد برده‌ایم.
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ * وَلَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ ۚ أُولَٰئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ»،[۱۷] ای خدا! آیا می‌شود به خودم هم بگویم؟ همانطور که آدمی که از خود غفلت دارد و هیزم جهنّم می‌شود، این جانِ ما حقیقتِ ماست، چرا ما این جان را اینقدر بی‌غذا می‌گذاریم؟ اگر غذای جسمی ما کمی کم و زیاد بشود، اعتراض‌ها شروع می‌شود، ولی اهمیّتی برای غذای جان خودمان قائل نیستیم، شما چقدر به دنبالِ غذای روح هستید؟ انصافاً یکایک شما فضلا و علماء و نوکران امام زمان ارواحنا فداه و نان‌خورهای امام زمان ارواحنا فداه، شما چقدر حساس هستید که غذای مسمومِ روحی واردِ جان شما نشود؟ چقدر نسبت به غیبت حساسیت نشان می‌دهید؟
وقتی غذای مسموم واردِ معده می‌شود انسان شروع می‌کند به لرزیدن و بالا آوردن، دکتر می‌آورید و معده را شستشو می‌دهید، ولی وقتی این سَمّ غیبت وارد جانِ انسان می‌شود چه بلایی بر سرِ انسان می‌آورد، این دروغ چه نکبتی برای همیشه در جانِ انسان ایجاد می‌کند، این نمّامی، این بدچشمی و بددهنی و غذای حرام، چه آتشی در درونِ انسان روشن می‌کند و هیچ عکس العملی نداریم.
غفلت از خود نتیجه‌ی غفلت از خدای متعال است، و به همین میزان، غفلت از ولایت غفلتِ از جانِ جان است.
امیرالمؤمنین صلوات الله علیه جانِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هستند، نفسِ نفیسِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هستند، ولایت جانِ شریعت است، و جان‌های ما به آن جان قائم است، چرا جانِ جانمان را به اندازه‌ی جسم‌مان مورد توجّه قرار نمی‌دهیم؟
ان شاء الله خدای متعال آیت الحق استادِ امام رضوان الله تعالی علیه، آمیرزا جوادآقای ملکی تبریزی را رحمت کند، بزرگانی که او را می‌شناختند در برابرِ ایشان زانو می‌زدند و خضوع داشتند، از امام راحل نقل کردند که آمیرزا جوادآقا مریض بودند، من به عیادت ایشان رفتم و دیدم مرحوم نائینی هم در کنار ایشان نشسته‌اند، ولی نائینی نبود، آن فهلِ اصولی نبود، آن مجددِ حوزه علمیه نبود، گویا یک غلامِ زرخرید در کنار آمیرزا جواد آقا ملکی تبریزی نشسته بود، بعد امام گفته بود که گویا این‌ها قسم خورده‌اند که خودشان را خاک کنند.
باید این‌ها را بشنویم و از خودمان خجالت بکشیم، والله بنده از خودم خجل هستم، خیلی به خودم جفا کردم، خدا کند شما که در ابتدای راه هستید، راهِ آن‌ها را بروید، اینقدر «منم» نداشته باشید، به دنبالِ اولیاءالله بگردید، به دنبالِ نفوسِ زکیّه بگردید، اگر پیدا کردید، ولو اینکه سوادِ او به اندازه‌ی شما نباشد، ولی دیدید که خداترس است، خدا به او نور داده است، خدا به او علمی داده است که به شما نداده است، «إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ».[۱۸]
لذا اهمیتِ غدیر و ماه ذی الحجّه، این تجلّیاتِ الهی در نزولِ آیه تطهیر است، آیه تطهیر فوقِ عقل ماست، ولی واقعاً اگر ما بخواهیم طاهر بشویم، قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ * فِی کِتابٍ مَکْنُونٍ * لا یَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ»،[۱۹] ما که در محضر قرآن کریم نیستیم، او «فِی کِتابٍ مَکْنُونٍ» است، او از ما مستور است، فقط یک گروه استثناء شده است که آن‌ها پرده را کنار زده‌اند و با قرآن کریم مأنوس و یکی هستند و دو روی یک سکّه هستند، «لا یَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ»، اگر هیچ آیه‌ی دیگری در عظمت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین و در رسالتِ ولایت نداشتیم، باید در مطهّرون ذوب بشویم، وگرنه به قرآن کریم راه پیدا نمی‌کنیم، و کسی که به قرآن کریم راه پیدا نکند هدایت نمی‌شود و وقتی هدایت نشد اهلِ جهنّم است، راه بهشت را باید از قرآن کریم گرفت، آن هم نه ظاهرِ قرآن کریم، بلکه خودِ قرآن کریم، حقیقتِ قرآن کریم، ملکوتِ قرآن کریم، جانِ قرآن کریم، خودِ قرآن کریم که یک کاغذی است که در جیب می‌رود، ولید ملعون قرآن را تیرباران کرد، معاویه قرآن را بر سرِ نیزه زد و با همین قرآن بود که قرآن را منزوی کرد، اینکه قرآن نیست، «لا یَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ» هم «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا».[۲۰]
عرایضی بود، هذه شقشقهٌ، ولی این جمله‌ی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم در مورد حضرت موسی بن جعفر علیه السلام که امروز در محضر و پناه و سر سفره‌ی باب الحوائج هستیم که بنا به نقلی روز میلاد مبارک این بزرگوار است، بر حسب این نقل پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم فرمودند: «من أَحبَّ أن یَلقی الله تَعالی طاهراً مُطهراً فَلیَتَولَّ مَوسی الکَاظم»، اگر کسی علاقه دارد روز قیامت، وقتِ ملاقات با پروردگار متعال، هم پاک باشد و هم مطهّر باشد، یعنی در اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین ذوب باشد، بوی اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین بدهد، آینه‌ی آن حضرات بشود، مطهّرون آن‌ها هستند، تا زمانی که ما در برابرِ آن‌ها هستیم، تا زمانی که ما یک فرد هستیم به هیچ کجا نمی‌رسیم، باید این عشق و محبّت ما را در آن حضرات ذوب کند، مانند شهدای کربلا که در حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه ذوب شدند، هیچ کدام از آن‌ها خودشان نبودند، همه حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه شدند، همه قطراتِ وجود خودشان را در دریای عظمت حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه انداختند و همه در دامان حضرت سیّدالشّهداء صلوات الله علیه به حضرت تبدیل شدند، یکایک شهدای کربلا به مقدارِ وجودِ خودشان امام حسین علیه السلام بودند.
«من أَحبَّ أن یَلقی الله تَعالی طاهراً مُطهراً فَلیَتَولَّ مَوسی الکَاظم».
این ایام هم بنای ما بر این است که مجالس ما شاد باشد، سرور باشد، وجود نازنین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم سه روز جشن گرفتند، از غدیر آغاز کردند ولی مردم را سه روز در آنجا نگه داشتند و مراسمِ جشن و سرور بود، هیاهو راه انداختند، بیعت گرفتند، خوشحالی کردند، مبارکباد گفتند، لذا امروز هم سومین روز است، ما هم روضه نمی‌خوانیم.
نَسئَلُک و نَدعُوک بِاسمِکَ الأعظم وَ بِأسمائِکَ الحُسنَی وَ بِمُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَهَ وَ الْحَسَنِ وَ الحُسَین یا الله… یَا أرحَمَ الرّاحِمین، یَا غیاثَ المُستَغیثیِن، یَا غَفّار، یَا سَتّار، یَا سَمیع، یَا مُجِیب، یَا الله…
خدایا! تو را به حق حضرت موسی بن جعفر علیه السلام، به حقِ مقرّبانِ درگاهت، به حق شهدا و صدیقین قسم می‌دهیم امام زمان ارواحنا فداه را برسان.
خدایا! سلام ما را، عرض ارادت ما را، عرض آمادگی ما را به محضر شریف امام زمان ارواحنا فداه ابلاغ بفرما.
خدایا! تو را به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها قسم می‌دهیم قلب مبارک حضرت حجّت ارواحنا فداه را از ما خشنود بگردان.
خدایا! ما را در تحصیل رضای امام زمان ارواحنا فداه ثابت‌قدم بدار.
خدایا! حُسنِ عاقبت، تقدیرِ پایانِ عمرمان به شهادت را برای ما محتوم بفرما.
خدایا! ما را از این فیض عظمی محروم مگردان.
خدایا! تو را به محمد و آل محمد علیهم السلام قسم می‌دهم ما را در دنیا و آخرت از ولایت و مرام ولایت و راه ولایت و خودِ ولی جدا مگردان.
خدایا! عموم مریض‌ها، مریض‌های ما، این طلبه‌های عزیز ما را شفای عاجل و کامل روزی بفرما.
خدایا! بیماری‌های اخلاقی را در وجودِ ما بخشکان.
خدایا! همه‌ی ما را جزو پاکیزگان روزگار قرار بده.
خدایا! ما را زینِ ائمه قرار بده.
خدایا! ما را شینِ دین قرار مده.
خدایا! به ما اخلاق نبوی، صلابتِ ولوی روزی بفرما.
خدایا! سایه‌ی پُربرکتِ صلحا، علمای راستین و ربّانی و مجاهد و ولایی و زعیم و مرجع و رهبر و سکّاندار کشتی انقلاب و نگهبانِ خون شهدایمان، این سیّد بزرگوار را یاری بفرما.
خدایا! نصرتِ غیبی بر ایشان نازل بفرما.
خدایا! مشکلات کشور را با هدایتِ ایشان و با تدبیرِ درستِ الهیِ رئیس جمهورِ منتخبمان برطرف بفرما.
خدایا! این رئیس جمهورِ عزیز را یاری بفرما.
خدایا! خسارت‌های وارده را در ابعاد فرهنگی و اقتصادی و سیاسی، با این دولتی که در پیش است جبران بفرما.
خدایا! کسانی که به این مملکت خیانت کردند، به فرهنگ عمومی جامعه، به عفّتِ زنانِ ما خیانت کردند را رسوا بفرما.
خدایا! این‌ها را بر ما مسلط نفرما.
خدایا! استکبار عالمی، اسرائیل، تکفیری‌ها را ریشه‌کن بفرما.
خدایا! آنچه خواستیم و نخواستیم، خیرِ دین و دنیای ما در آن است را به ما روزی بفرما.
نثار روح حضرت موسی بن جعفر علیه السلام، امام راحل، شهدای عظیم الشأن، مشایخ و اسلافمان را با یک صلوات شاد بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
[۱] سوره مبارکه طه، آیات ۲۵ تا ۲۸
[۲] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۳۶۶۷ ، صفحه ۲۹۶
[۳] سوره مبارکه بقره، آیه ۳۰ (وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَهِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَهً ۖ قَالُوا أَتَجْعَلُ فِیهَا مَنْ یُفْسِدُ فِیهَا وَیَسْفِکُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَنُقَدِّسُ لَکَ ۖ قَالَ إِنِّی أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ)
[۴] سوره مبارکه انبیاء، آیه ۲۷
[۵] سوره مبارکه قیامه، آیه ۲۲
[۶] سوره مبارکه انبیاء، آیه ۲۷
[۷] سوره مبارکه اسراء، آیه ۴۴ (تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ ۚ وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَٰکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ ۗ إِنَّهُ کَانَ حَلِیمًا غَفُورًا)
[۸] سوره مبارکه حج، آیه ۱۸ (أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الْأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَکَثِیرٌ مِنَ النَّاسِ ۖ وَکَثِیرٌ حَقَّ عَلَیْهِ الْعَذَابُ ۗ وَمَنْ یُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ مُکْرِمٍ ۚ إِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ مَا یَشَاءُ)
[۹] سوره مبارکه مائده، آیه ۵۵
[۱۰] خصال، جلد ۱۰ ، صفحه ۶۲۰
[۱۱] سوره مبارکه طه، آیه ۱۴ (إِنَّنِی أَنَا اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِی وَأَقِمِ الصَّلَاهَ لِذِکْرِی)
[۱۲] نهج البلاغه، خطبه ۱۷۸ (و من خطبه له (علیه السلام) فی الشهاده و التقوى. و قیل: إنه خَطَبَها بعد مقتل عثمان فی أول خلافته: اللّه و رسولُه: لَا یَشْغَلُهُ شَأْنٌ وَ لَا یُغَیِّرُهُ زَمَانٌ وَ لَا یَحْوِیهِ مَکَانٌ وَ لَا یَصِفُهُ لِسَانٌ. لَا یَعْزُبُ عَنْهُ عَدَدُ قَطْرِ الْمَاءِ وَ لَا نُجُومِ السَّمَاءِ وَ لَا سَوَافِی الرِّیحِ فِی الْهَوَاءِ وَ لَا دَبِیبُ النَّمْلِ عَلَى الصَّفَا وَ لَا مَقِیلُ الذَّرِّ فِی اللَّیْلَهِ الظَّلْمَاءِ. یَعْلَمُ مَسَاقِطَ الْأَوْرَاقِ وَ خَفِیَّ طَرْفِ الْأَحْدَاقِ. وَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ غَیْرَ مَعْدُولٍ بِهِ وَ لَا مَشْکُوکٍ فِیهِ وَ لَا مَکْفُورٍ دِینُهُ وَ لَا مَجْحُودٍ تَکْوِینُهُ، شَهَادَهَ مَنْ صَدَقَتْ نِیَّتُهُ وَ صَفَتْ دِخْلَتُهُ وَ خَلَصَ یَقِینُهُ وَ ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ. وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ الَمْجُتْبَىَ مِنْ خَلَائِقِهِ وَ الْمُعْتَامُ لِشَرْحِ حَقَائِقِهِ وَ الْمُخْتَصُّ بِعَقَائِلِ کَرَامَاتِهِ وَ الْمُصْطَفَى لِکَرَائِمِ رِسَالاتِهِ وَ الْمُوَضَّحَهُ بِهِ أَشْرَاطُ الْهُدَى وَ الْمَجْلُوُّ بِهِ غِرْبِیبُ الْعَمَى.)
[۱۳] مهج الدعوات و منهج العبادات، جلد ۱ ، صفحات ۱۰۳ و ۱۰۴ (وَ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ زَیْدٍ عَنْ أُوَیْسٍ الْقَرَنِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع قَالَ مَنْ دَعَا بِهَذِهِ الدَّعَوَاتِ اسْتَجَابَ اللَّهُ لَهُ وَ قَضَى جَمِیعَ حَوَائِجِهِ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً إِنَّ مَنْ بَلَغَ إِلَیْهِ الْجُوعُ وَ الْعَطَشُ ثُمَّ قَامَ وَ دَعَا بِهَذِهِ الْأَسْمَاءِ أَطْعَمَهُ اللَّهُ وَ سَقَاهُ وَ لَوْ أَنَّهُ دَعَا بِهَذِهِ الْأَسْمَاءِ عَلَى جَبَلٍ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ مَوْضِعٍ یُرِیدُهُ لَاتَّسَعَ الْجَبَلُ حَتَّى یَسْلُکَ فِیهِ إِلَى أَیْنَ یُرِیدُ وَ إِنْ دَعَا بِهَا إِلَى مَجْنُونٍ أَفَاقَ مِنْ جُنُونِهِ وَ إِنْ دَعَا بِهَا عَلَى امْرَأَهٍ قَدْ عَسُرَ عَلَیْهَا وَلَدُهَا هَوَّنَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهَا وِلَادَتَهَا قَالَ وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً إِنَّ مَنْ دَعَا بِهَا أَرْبَعِینَ لَیْلَهً مِنْ لَیَالِی الْجُمُعَهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ لِکُلِّ ذَنْبٍ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّ رَجُلًا دَخَلَ عَلَى السُّلْطَانِ لَخَلَّصَهُ اللَّهُ مِنْ شَرِّهِ وَ مَنْ دَعَا بِهَا عِنْدَ مَنَامِهِ فَیَذْهَبُ [بِهِ النَّوْمُ وَ هُوَ یَدْعُو بِهَا بَعَثَ اللَّهُ جَلَّ ذِکْرُهُ بِکُلِّ حَرْفٍ مِنْهُ سَبْعِینَ أَلْفَ مَلَکٍ مِنَ الرُّوحَانِیَّهِ وُجُوهُهُمْ أَحْسَنُ مِنَ الشَّمْسِ سَبْعِینَ أَلْفَ مَرَّهٍ یَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ وَ یَدْعُونَ لَهُ وَ یَکْتُبُونَ لَهُ الْحَسَنَاتِ وَ مَنْ دَعَا بِهَا وَ قَدِ ارْتَکَبَ الْکَبَائِرَ غُفِرَتْ لَهُ الذُّنُوبُ کُلُّهَا وَ إِنْ مَاتَ مِنْ لَیْلَتِهِ مَاتَ شَهِیداً ثُمَّ قَالَ لِی یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ غُفِرَ لَهُ وَ لِأَهْلِ بَیْتِهِ وَ لِمُؤَذِّنِ مَسْجِدِهِ وَ لِإِمَامِهِ الْمُتَخَیَّرِ الدُّعَاءُ یَا سَلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ الطَّاهِرُ الْمُطَهَّرُ الْقَاهِرُ الْقَادِرُ الْمُقْتَدِرُ یَا مَنْ یُنَادِی مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ بِأَلْسِنَهٍ شَتَّى وَ لُغَاتٍ مُخْتَلِفَهٍ وَ حَوَائِجَ أُخْرَى یَا مَنْ لَا یَشْغَلُهُ شَأْنٌ عَنْ شَأْنٍ أَنْتَ الَّذِی لَا تُغَیِّرُکَ الْأَزْمِنَهُ وَ لَا تُحِیطُ بِکَ الْأَمْکِنَهُ وَ لَا تَأْخُذُکَ نَوْمٌ وَ لَا سِنَهٌ یَسِّرْ لِی مَا أَخَافُ عُسْرَهُ وَ فَرِّجْ لِی مِنْ أَمْرِی مَا أَخَافُ کَرْبَهُ وَ سَهِّلْ لِی مِنْ أَمْرِی مَا أَخَافُ حُزْنَهُ سُبْحَانَکَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ- إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظّٰالِمِینَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ- وَ الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِینَ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى نَبِیِّهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً و من ذلک دعاء آخر لمولانا أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب ص علمه أیضا لأویس القرنی)
[۱۴] بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام ، جلد ۲۱ ، صفحه ۳۱۷
[۱۵] سوره مبارکه زمر، آیه ۴۲ (اللَّهُ یَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا ۖ فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَىٰ عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الْأُخْرَىٰ إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ)
[۱۶] سوره مبارکه مائده، آیه ۱۰۵ (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ ۖ لَا یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ ۚ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُکُمْ جَمِیعًا فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ)
[۱۷] سوره مبارکه حشر، آیات ۱۸ و ۱۹
[۱۸] سوره مبارکه فاطر، آیه ۲۸ (وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ کَذَٰلِکَ ۗ إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ)
[۱۹] سوره مبارکه واقعه، آیات ۷۷ تا ۷۹
[۲۰] سوره مبارکه احزاب، آیه ۳۳
پاسخ دهید