سوال: آیا زیاد خواندن زیارت عاشورا و ادعیه، باعث لوث شدن مصیبت می شود؟
جواب:در ارتباط با ادعیه ای که ما می خوانیم یا زیارت نامه هایی که از ائمه ی معصومین علیهم السلام برای ما مأثور است، آیا با خواندن و مداومت بر آن ها لوث می شود؟! یعنی آدم نمی تواند آن تاثیر مثبت را بگیرد؟! ما می خواهیم در جواب بگوییم: خیر این طور نیست. هر چیزی که با توجّه و با دقّت و حضور قلب خوانده شود، تکرار آن اثرات بهتری دارد.
نماز را ببینید، یک مصداق است. ما سوره ی حمد را در نمازهای یومیه ی خود، ده بار می خوانیم؛ هیچ وقت تا حالا شده کسی بگوید: من از سوره ی حمد خواندن در نماز خسته شدم! البته آن هایی که با معرفت سوره ی حمد را می خوانند، لذّت می برند و بر درجات آنها افزوده می شود. ما حتی بعضی از موارد را در روایات داریم که می گوید: مداومت بر خواندن بعضی از سُوَر قرآنی منجر به ترقی انسان می شود؛ از جمله سوره ی توحید.
نتیجه ی مداومت بر سوره ی توحید
قطعاً خیلی از مسلمانان با نام جناب سعد ابن معاذ صحابی بزرگ رسول خدا آشنا هستند. در تشیع جنازه ی ایشان، پیامبر و جبرئیل و ملائکه حضور پیدا کردند؛ بعد از تشییع جنازه از نبیّ مکرّم اسلام سوال کردند که چه اتّفاقی افتاد که شما و جبرئیل و ملائکه به تشییع جنازه آمدید؟ پیامبر گرامی اسلام فرمودند: این همه حضور بخاطر ممارست ایشان بر خواندن سوره ی توحید بود؛ چراکه سعد، زیاد این سوره را می خواند.
خواندن سُوَر قرآن و آیات قرآن تاثیرات مثبتی در رشد انسانیّت دارد. ادعیه یا زیارت نامه های ماثوری که از جانب اهل بیت علیهم السلام به ما رسیده است، تماماً نور هستند؛ وقتی انسان هر چه بیش تر با این نور ارتباط داشته باشد، قطعاً نورانی تر می شود. این دعاها غیر از کلام بشر است.
اگر سکوت طلا باشد، حرف خوب نقره است
امّا در مورد کلام های عادی بشر، این طور نیست. در ضرب و مثل های خود می گوییم: “اگر سکوت طلا باشد، حرف خوب نقره است“؛ منظور ما از نقره آن حرف های خوبی است که به همدیگر می زنیم. ولی چون کلام اهل بیت علیهم السّلام یک کلام نورانی است و اگر انسان با معرفت و توجّه با این کلام پیش برود و ارتباط برقرار کند، دریچه های معرفت انشاءالله به روی او گشوده می شود.
نگاهی به سیره ی بزرگان
ما وقتی که به سیره ی بزرگان نگاه می کنیم، می فهمیم که آنها از خواندن همین زیارت عاشورا به چه مراتب و مکاشفاتی رسیده اند. اگر انسان روی کلمه به کلمه ی زیارت عاشورا دقّت داشته باشد، هر بار که می خواند، حس می کند چه حال زیبایی از خواندن این کلمات نورانی زیارت عاشورا برای او ایجاد می شود.
سوال: پیام تربیتی نماز عاشورا را بیان بفرمایید؟
جواب:
عرصه ی زیبای بندگی انسان
ما در تربیت سه شکل داریم؛ یکی از این سه شکل، تربیت عبادی است. ما یکی از ابزارهایی که برای تربیت انسان داریم، بندگی کردن و عبادت است؛ به نوعی پیشانی عبادات نماز است. نماز عرصه ی زیبای بندگی انسان است؛ یعنی انسان وقتی که می خواهد بندگی خدا را به عرصه ی ظهور بگذارد، نماز بهترین مصداق آن است. نماز یک ابزار بندگی است، یک وسیله ی بندگی است، یک نشانه ی بندگی است.
امام در آن میدان نبرد که در مقابل جمعیت کثیری از دشمن قرار گرفته بود، علی القاعده باید خدا را فراموش می کرد؛ ولی وجود مبارک ابی عبدالله الحسین علیه السّلام و یارانشان در همان صحنه ی جنگ بندگی خود را به درگاه خداوند متعال ابراز می کردند. این عمل، پیام بزرگی دارد؛ حال پیام آن چیست؟ پیام آن این است که بهترین عبادت نماز است و زیباترین شکل انجام این عبادت، به جماعت خواندن آن است؛ چراکه نماز جماعت، معادلی ندارد.
نتایج نماز ظهر عاشورا
ما از نماز ظهر عاشور چند نتیجه می توانیم استخراج کنیم:
۱_منظور پیام این است که هیچ جا نباید خدا را فراموش کرد؛ حتی در سخت ترین لحظات.
۲_ همانطور که نباید خدا را فراموش کنیم، باید بهترین شکل بندگی را در جنگ داشته باشیم و بهترین شکل بندگی، نماز است.
۳_ بیاییم بهترین عبادت را به زیباترین شکل که جماعت است، انجام دهیم.
الحمدلله در این چندسال اخیر، نماز ظهر عاشورا در میان مردم در حال سنّت شدن است. مردم تا اذان ظهر عاشورا را می شنوند، زمینه و بستر را برای برگزاری نمازهای جماعت فراهم می کنند؛ ولو در میان سینه زنی باشند.
پیام عاشورا برای تمام مردم
بعضی از مردم در زندگی می گویند که مشکلات ما زیاد است، دشواری های ما زیاد است، گرفتاری های ما زیاد است. نماز عاشورا باید این پیام را برای آن دسته از مردم داشته باشد که اگر مشکلات شما زیاد است، آن جا بندگی خود را فراموش نکنید و اتّفاقاً این بندگی را به بهترین وجه انجام دهید. به نظر می آید این پیام خیلی می تواند عمیق تر و قابل بحث باشد؛ ولی ما چون همین ظواهر را می بینیم، می خواهیم همین ظاهر را هم بگوییم. پس در مشکلات نباید نماز را فراموش کرد؛ چون نماز نشانه ی بندگی است و ما باید این بندگی را به بهترین شکل که همان نماز جماعت است، بجا بیاوریم.
باید دست این جوان را بوسید!
روزی ما با خانواده برای نماز خواندن به مسجد رفتیم که دیدیم یک ماشین عروس جلوی مسجد توقّف کرده است. ما وقتی داخل مسجد شدیم، دیدیم که آقا داماد در صفّ اوّل، برای نماز جماعت ایستاده است و عروس خانم هم برای نماز خواندن در بخش خواهران هستند.
ببینید، این جوانان از محرّم درس می گیرند. آن جایی که خیلی از ما ممکن است بگوییم: یک شب است حالا این طور چیز ها را ولش کن! می بینیم که این جوان به نماز توجّه دارد. باید دست این جوان را بوسید و بدانیم که این جوان، از پا هیئتی های ابی عبدالله الحسین علیه السلام است. از شاگردان مکتب اباعبدالله الحسین علیه السلام است و دارد آن جا درس می گیرد. این که می گویم: باید نماز به همه ی بخش های زندگی سرایت کند؛ یعنی یاد خدا حتی در سخت ترین مراحل زندگی باید باشد.
إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر
هر جا سخن از پیام کربلا، حفظ دین، امر به معروف و نهی از منکر است، سخن از به مقصد رسیدن است و هر جا سخن از پیام کربلا نیست، ذلّت مردم است، فساد سرزمین است، آشوب و فتنه است. در قرآن کریم دو نوع حکومت بازگو شده است. محصول یکی از آن دو نوع حکومت، اقامه ی نماز و امر به معروف و نهی از منکر و سرانجام به لقای خدا راه یافتن و به مقصد و مقصود رسیدن است.
نوع دیگر حکومت، هرج و مرج و فساد و فتنه و آشوب و مانند آن است. درباره ی گروه اوّل خداوند فرمود: “الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاهَ وَ آتَوُا الزَّکاهَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَهُ الْأُمُورِ“[۱]. یعنی اگر خداوند به مردان الهی قدرت و حکومت بدهد، آن ها نه تنها نماز می خوانند، بلکه نماز را در جامعه اقامه می کنند. وقتی که نماز در جامعه اقامه شد، فحشاء و منکر رخت بر می بندد؛ چون نماز جلوی فحشاء و منکر را می گیرد.“ إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر“[۲].
[۱] -الحج؛۴۱_ (آنان که خدا را یارى مىکنند) آنهایى هستند که اگر در روى زمین به آنان اقتدار و تمکین دهیم نماز به پا مىدارند و زکات مىدهند و امر به معروف و نهى از منکر مىکنند و (از هیچ کس جز خدا نمىترسند چون مىدانند که) عاقبت کارها به دست خداست.
_ العنکبوت؛۴۵_ همانا نماز است که (اهل نماز را) از هر کار زشت و منکر باز مىدارد [۲]
پاسخ دهید