کلامى که از غیر معصوم ـ علیه السّلام ـ باشد، از هر بزرگى باشد، نباید به آن صددرصد اعتماد کرد، بلکه باید احتمال خلاف و خطا در آن داد. کلام معصوم ـ علیه السّلام ـ هم هفتاد مَحْمِل دارد که بدون فحص از معارض و صوارف آن، نمى شود به آن بَدْوا اعتماد، و به ظاهر آن عمل نمود.
بنابراین، اوّلین تنبیه براى کسى که مى خواهد چیزى بفهمد آن است که هر کلامى که دید یا شنید، از هر بزرگى که بود، باید احتمال بدهد که کلام او خطا باشد. صرف این که صاحب کلام و گوینده ى سخن بزرگ و بزرگوار است نباید و نمى شودبه آن اعتماد کرد. با اعتماد به غیر، کار را مگذرانید؛ زیرا آنان که معصوم نیستند. یکى از بزرگان از استادش نقل مى فرمود: در هر مسأله اى که نظر کردید، خوب چشمتان را باز کنید.
آقایى مى گفت: به آخوند خراسانى ـ رحمه اللّه ـ خیلى اعتماد داشتم، ولى دیدم در بعضى از جاها چنگالم به او مى خورد(کنایه از این که: مى توانم بر برخى نظریه هاى او اشکال وارد کنم.)، اکنون اگر بگوید: ماست سفید است، خوب چشمم را باز مى کنم که ببینم اگر مثلاً مقدارى زرد است، یا خیر؟
منبع: کتاب در محضر حضرت آیت الله العظمی بهجت- جلد۱ / محمد حسین رخشاد
پاسخ دهید