شیخ مفید گفته است:
برای دفن رسول خدا (ص) بیشتر مردم به خاطر مشاجره‌ای که بین مهاجرین و انصار در امر جانشینی افتاق افتاد، حاضر نشدند و بیشتر آنان به همین علّت، نماز بر حضرت را نیز از دست دادند وفاطمه (ع) شروع به ناله و شیون کرد و می‌گفت: ای وای! چه روز بدی است امروز! ابوبکر صدای او را شنید و خطاب به آن حضرت گفت: روز تو! روز بدی است! و آن گروه به جهت اشتغال علیّ بن ابی‌طالب (ع) به کفن و دفن رسول خدا (ص) و بی‌توجّهی بنی‌هاشم به آنان به علّت مصیبت رسول خدا. پس فرصت را غنیمت شمردند و به مسئله ولایت امر، پرداختند و اتفاق افتاد برای ابوبکر، آنچه اتفاق افتاد! و این، به واسطه‌ی اختلافی بود که انصار در میان خود داشتند و آزاد شدگان دل به دست آمده، تأخیر موضوع را ناخوش داشتند که مبادا بنی‌هاشم فراغت حاصل کرده، ولایت را در محلّ واقعی خود مستقر نمایند؛ پس با ابوبکر که در آن‌جا حضور داشت، بیعت کردند! در حقیقت برای این بیعت بی‌هنگام، دلایل و علّت‌های شناخته شده دیگری وجود داشت و اسباب کار آنان را فراهم نمود که این کتاب، گنجایش تفصیل در مورد آن را ندارد.
و روایت شده است که: وقتی برای ابوبکر روی داد آنچه روی داد، و بیعت کرد با او آن کس که بیعت کرد، مردی نزد امیر مؤمنان آمد در حالی که حضرت با بیلی که در دست داشت، قبر رسول خدا (ص) را هموار می‌نمود و به حضرت گفت: مردم ابوبکر بیعت کردند! و انصار خوار و خفیف شدند به خاطر اختلاف آن‌ها و به واسطه‌ی تعجیل آزاد شدگان در عقد بیعت با آن مرد، از بین این که شما به موضوع بپردازید. پس امیر مؤمنان (ع) بیل را کنار قبر بر زمین گذاشت در حالی که دستش روی قبر بود؛ سپس فرمود:
(بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، الم، أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ، وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِینَ صَدَقُوا وَ لَیَعْلَمَنَّ الْکاذِبِینَ، أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئاتِ أَنْ یَسْبِقُونا ساءَ ما یَحْکُمُونَ).[۱]
به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان، الم، آیا مردم گمان کردند که بگویند ایمان آوردیم، رها خواهند شد و آزمایش نخواهند گردید؟ ما کسانی که قبل از آنان بودند را آزمایش کردیم؛ خداوند کسانی را که راست می‌گویند، می‌شناسد و کسانی که دروغ می‌گویند را نیز می‌شناسد؛ آیا کسانی که بد می‌کنند، گمان می‌کنند از ما سبقت خواهند گرفت؟ چه داوری زشت و نادرستی می‌کنند!
قال المفید:
وَ لَمْ یَحْضُرْ دَفْنَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) أَکْثَرُ النَّاسِ لِمَا جَرَى بَیْنَ الْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارِ مِنَ التَّشَاجُرِ فِی أَمْرِ الْخِلَافَهِ! وَ فَاتَ أَکْثَرَهُمُ الصَّلَاهُ عَلَیْهِ لِذَلِکَ! وَ أَصْبَحَتْ فَاطِمَهُ تُنَادِی: وَا سَوْءَ صَبَاحَاهْ، فَسَمِعَهَا أَبُوبَکْرٍ فَقَالَ لَهَا: إِنَّ صَبَاحَکِ لَصَبَاحُ سَوْءٍ وَ اغْتَنَمَ الْقَوْمُ الْفُرْصَهَ لِشُغُلِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (ع) بِرَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ انْقِطَاعِ بَنِی هَاشِمٍ عَنْهُمْ بِمُصَابِهِمْ بِرَسُولِ اللَّهِ (ص) فَتَبَادَرُوا إِلَى وِلَایَهِ الْأَمْرِ وَ اتَّفَقَ! لِأَبِی بَکْرٍ مَا اتَّفَقَ لِاخْتِلَافِ الْأَنْصَارِ فِیمَا بَیْنَهُمْ وَ کَرَاهَهِ الطُّلَقَاءِ وَ الْمُؤَلَّفَهِ قُلُوبُهُمْ مِنْ تَأَخُّرِ الْأَمْرِ! حَتَّى یَفْرُغَ بَنُو هَاشِمٍ فَیَسْتَقِرَّ الْأَمْرُ مَقَرَّهُ، فَبَایَعُوا أَبَا بَکْرٍ لِحُضُورِهِ الْمَکَانَ! وَ کَانَتْ أَسْبَابٌ مَعْرُوفَهٌ تَیَسَّرَ مِنْهَا لِلْقَوْمِ مَا رَامُوهُ لَیْسَ هَذَا الْکِتَابُ مَوْضِعَ ذِکْرِهَا فَنَشْرَحَ الْقَوْلَ فِیهَا عَلَى التَّفْصِیلِ.
وَ قَدْ جَاءَتِ الرِّوَایَهُ أَنَّهُ لَمَّا تَمَّ لِأَبِی بَکْرٍ مَا تَمَّ وَ بَایَعَهُ مَنْ بَایَعَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (ع) وَ هُوَ یُسَوِّی قَبْرَ رَسُولِ اللَّهِ (ص )بِمِسْحَاهٍ فِی یَدِهِ فَقَالَ لَهُ: إِنَّ الْقَوْمَ قَدْ بَایَعُوا أَبَابَکْرٍ وَ وَقَعَتِ الْخَذْلَهُ فِی الْأَنْصَارِ لِاخْتِلَافِهِمْ وَ بَدَرَ الطُّلَقَاءُ بِالْعَقْد لِلرَّجُلِ خَوْفاً مِنْ إِدْرَاکِکُمُ الْأَمْرَ فَوَضَعَ طَرَفَ الْمِسْحَاهِ فِی الْأَرْضِ وَ یَدُهُ عَلَیْهَا ثُمَّ قَالَ: (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، الم، أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ، وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِینَ صَدَقُوا وَ لَیَعْلَمَنَّ الْکاذِبِینَ، أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئاتِ أَنْ یَسْبِقُونا ساءَ ما یَحْکُمُونَ).[۲]
[۱] ـ العنکبوت : ۱ـ۴٫
[۲] ـ العنکبوت : ۱ـ۴٫
پاسخ دهید