شرکت اسلامیّه، شرکتی بود که در تاریخ ذیقعده ۱۳۱۶ ق (سالهای پس از پیروزی نهضت تحریم تنباکو) به همّت مرحوم آیت‌الله آقا نجفی اصفهانی و جمعی دیگر از رجال دینی و اجتماعی اصفهان به وجود آمد و مقصود از تأسیس آن: بسیج نیروها و امکانات موجود جامعه‌ی اسلامی برای تولید کالاها و منسوجات وطنی، تشویق و رواج صنایع و کالاهای داخلی، و نهایتاً ایجاد استقلال و خودکفایی صنعتی و مبارزه با استعمار اقتصادی بود. شعبه‌ی اصلی شرکت، در اصفهان بود و شعبات فرعی آن در بلاد گوناگون ایران ( و حتّی خارج از ایران، همچون اروپا و روسیه و…) قرار داشت.
با تأسیس این شرکت و ایجاد شعبات آن در مناطق مختلف، علمای بزرگ وقت ایران و عراق ـ همچون آیات عظام: محمّد حسن مامقانی، شرابیانی، آخوند خراسانی، میرزا حسین نوری، میرزا حسین تهرانی و … ـ از آن حماعت کردند که یکی از آنان نیز مرحوم سیّد صاحب عروه بود.[۱]
دستخط مرحوم سیّد، از قرار زیر است:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم
الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا أَنْعَمَ وَ لَهُ الشُّکْرُ بِمَا أَلْهَمَ، َ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّم.
فواید و منافع و عواید این انتظام، کمال وضوح دارد: حُسن این نظم، از بیان مستغنی است. شایسته و مناسب، و به موقع و محل است که عموم مؤمنین… از هر صنف و هر نوع، هر یک به قدر مقدور و به وجه میسور، در تشیید اساس و ترویج این امر مهم، اهتمام تمام و بذل جُهد و صرف همّت نمایند و مَهما اَمکَن [= تا آن‌جا که ممکن است] از البسه و اقمشه‌ی خارجه متحرّز باشند [= دوری گزینند]. بلکه سزاوار، این است که در سایر جهات حرکات و سکنات، و کیفیّات لباس و طعام و شراب و گفتار و کردار، از وضع و طرف کفّار خود را بر حذر و برکنار دارند.
قال الصادق صلوات الله علیه: « أَوْحَى اللَّهُ تَعَالَى إِلَى نَبِیٍّ مِنْ أَنْبِیَائِهِ قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ لَا تَلْبَسُوا لِبَاسَ أَعْدَائِی وَ لَا تَطْعَمُوا مَطَاعِمَ أَعْدَائِی وَ لَا تَسْلُکُوا مَسَالِکَ أَعْدَائِی فَتَکُونُوا أَعْدَائِی کَمَا هُمْ أَعْدَائِی. إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ»[۲]
حرّره الأحقر محمّد کاظم الطباطبائی.[۳]
منبع: کتاب فراتر از روش آزمون و خطا / موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
[۱]ـ اندیشه‌ی سیاسی و تاریخ نهضت حاج آقا نورالله اصفهانی، موسی نجفی، صص ۳۱ـ ۶۷٫
[۲]ـ امام صادق (ع) فرمود: خدای متعال به یکی از پیامبران خویش وحی فرمود که به مؤمنان بگو: لباس دشمنان مرا نپوشید و خوراک دشمنان مرا نخورید و رفتار دشمنان مرا پیش نگیرید، که در این صورت همچون آنان دشمنان من خواهید شد. خداوند سرنوشت هیچ قومی را (از خوبی به بدی) تغییر نمی‌دهد مگر آن‌که آنان خود وضعیات خویش را تغییر دهند.
[۳]ـ همان: صص ۴۵ـ ۴۶، نقل از: روزنامه‌ی ثریّا، سال دوم، شماره‌ی ۱۳، ۱۰ شوال ۱۳۱۷ ق.
پاسخ دهید