آیا حدیث فطرس در منابع بین شیعه و سنی، اعتبار دارد؟ چرا برخی می گویند چون فرشته ها مرتکب اشتباه نمی شوند، پس ماجرای فطرس درست نیست؟!
روایت فطرس ملک را شیخ صدوق در امالی , مجلس ۲۸ و شیخ طوسی در رجال خود حدیث ۱۰۹۲ نقل کرده اند.حدیثى که درباره فطرس نقل شده است. اولاً سند معتبرى درباره آن به نظر نرسیده است.ثانیاً بعضی علما در صحّت این حدیث اختلاف کرده اند و آن را معتبر نمی دانند. دلیلشان این است که فرشتگان نافرمانی و تقصیر نمی کنند.در این خبر آمده که این فرشته از حاملان عرش الهى بود که در فرمانى که به او رسیده بود، کُندى کرد و مورد خشم الهى واقع شد! این تعبیر با آنچه در آیات قرآن و احادیث بسیارى از امامان-علیهم السلام-درباره فرشتگان مقرب خداوند آمده – که آنان فرمان خداوند را عصیان نمى کنند و فتور و سستى بر آنان عارض نمى شود – منافات دارد.
علامه سید محمد حسین طباطبایی (ره ) در این زمینه می فرماید: باید دانست تمام فرشتگان , به تصریح قرآن و روایات متواتر معصومند. تنها در پاره ای روایات مربوط به قصه هاروت و ماروت ,خلاف آن بیان شده که روایات دیگر آن را رد کرده است . نیز در روایتی که از طریق اهل سنّت در مورد قصهء دردائیل نقل شده است , در روایت دیگری که قصهء فطرس را بیان می کند, خلاف این معنا بیان شده است و این روایات علاوه بر آن که خبر واحدند, خالی از ابهام نیستند.(۱)
البته استاد شهید مطهری (ره ) مطلبی را در این باره فرموده اند: بعضی از ملائکه را در اخبار و احادیث ملائکه ذمی می گویند که موجوداتی هستند نامریی , اما شاید خیلی به انسان شبیهند; یعنی تکلیف می پذیرند و احیاناً تمرّد می کنند. از این رو بعضی اخبار راجع به بعضی ملائکه می گوید که تمرّد کرده و بعد مورد غضب خدا واقع شدند.(۲)
داستان فطرس ملک در بحارالانوار, ج ۵۶ ص ۱۸۴از اکمال الدین آمده است .
منبع:پرسمان
پی نوشتها:
۱٫علی رضا رجالی تهرانی , فرشتگان , ص ۱۲۲ به نقل از رسائل توحیدی , ص ۱۹۳
۲٫همان , به نقل مرتضی مطهری , توحید, ص ۳۴۲ با تلخیص .
پاسخ دهید