از آنجا که ویژگی های زن، خواسته یا ناخواسته چشم های محرم یا غیر محرم را می رباید، می توان گفت در تمام مهندسی احکام فقهی اسلام، حفظ عفت و حیا برای زن و مرد یک اصل ضروری و مهم به حساب می آید. بنابراین تمام احکام عبادی و توصلی تابع این اصل است. بر اساس همین اصل شارع مقدس دستوراتی واجب یا مستحبی را در نماز داده است؛ از جمله : آب ریختن به دست ها از داخل آرنج هنگام وضو، کنار هم قرار دادن پاها هنگام قیام، ابتدا زانوها را روی زمین قرار دادن پیش از رفتن به سجده، گذاشتن آرنج ها و شکم بر زمین و چسباندن اعضای بدن به یکدیگر هنگام سجده[۱] و همچنین رعایت حجاب کامل در نماز و… که همگی این دستورها نشان دهنده آن است که این کارها مانع از در معرض دید قرار گرفتن برجستگی های بدن زن به ویژه در نماز که با نشستن و برخاستن و رکوع و سجود همراه است خواهد بود.

اما در خصوص محرم بودن خداوند و لزوم رعایت حجاب بدون حضور نامحرم باید گفت که اصولاً محرم و نامحرم درمورد خداوند مفهوم و معنای ندارد زیرا خداوند بر اسرار، باطن و ظاهر هر شخص اشراف دارد و به تعبیر قرآن کریم از رگ گردن انسان به انسان نزدیک تر است؛[۲] گذشته از این‌که حکم پوشش در نماز، با حفظ حجاب در برابر نامحرم تفاوت هایی دارد و با آن قابل مقایسه نیست؛ مثلاً پوشاندن روی پا در برابر نامحرم واجب است؛ ولی در نماز – بدون حضور نامحرم – واجب نیست.

بنابراین علل و حکمت های رعایت حجاب در نماز بدون حضور نامحرم را باید در موارد دیگری جستجو نمود که در اینجا به سه مورد آن اشاره می نماییم:

الف – رعایت پوشش کامل در نمازهای پنج گانه نوعی تمرین مستمر و همه روزه برای حفظ حجاب می باشد و یکی از عواملی است که در پاسداشت دائمی پوشش اسلامی زن و جلوگیری از آسیب پذیری آن، نقش مهمی ایفا می کند.

ب – وجود پوشش برای تمام بدن و داشتن پوششی مخصوص برای نماز، توجه و حضور قلب انسان را بیشتر می کند و از التفات ذهن به تجملات و چیزهای رنگارنگ می کاهد و ارزش نماز را صد چندان می کند.

ج – داشتن پوشش کامل در پیشگاه خداوند، نوعی ادب و احترام به ساحت قدس ربوبی است. ازاین‌رو برای مرد نیز دربر داشتن عبا و پوشاندن سر در نماز، مستحب است.

پی نوشت

[۱] – الکافی، (ط – الإسلامیه)، ج ۳، ص۳۳۵٫

[۲] – «وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ »؛ «و ما به او از رگ قلبش نزدیکتریم!»، ق(۵۰)، آیه ۱۶٫