پژوهش حاضر به مطالعه، بررسی و جریان‌شناسی تاریخی یکی از مهم‌ترین و مشهورترین قرائت‌ها و برداشت‌ها از واقعه عاشورا، یعنی قرائت حماسی ـ اسطوره‌ای از عصر صفویه تا مشروطه (با تأکید بر مقاتل) می‌پردازد. بر این اساس، پس از بیان چیستی دو واژه حماسه و اسطوره و رابطه و نسبت میان آن دو، به تبیین و پیشینه این رویکرد و قرائت پرداخته شده است. در ادامه، جریان‌شناسی تاریخی این رویکرد، یعنی تبیین و تحلیل شاخص‌ها و ویژگی‌ها و زمینه‌‌ها و عوامل پیدایش و ترویج قرائت یاد شده، مورد مطالعه و پژوهش قرار گرفته است.