علّت های جدا خوابی

یکی از دغدغه های خانواده بحث جدا خوابی فرزندان است. جدا خوابی می تواند به سلامت اخلاقی فرزندان و همچنین رشد تربیتی آنهاکمک کند. ما برای جدا خوابی بچّه ها سه انگیزه ی مهم را بیان می کنیم:

1. ۱. اوّلین انگیزه، سلامتی اخلاقی فرزندان است؛ این کار یک اولویّت است و بستر را برای تربیت سالم فراهم می کند؛ چراکه اگر این کار صورت نگیرد، فرزندان دچار آسیب های اخلاقی می شوند.
2. ۲. دوّمین انگیزه، درباره ی اعتماد به نفس فرزندان است؛ چراکه فرزندانی که جدا می خوابند با اعتماد به نفس می شوند.
3. ۳. سوّم این که خودیابی فرزندان افزایش پیدا می کند؛ یعنی آنها مستقل تر بار می آیند.

چرا می گوییم سلامت اخلاقی؟!

چرا ما در مورد جدا خوابی فرزندان می گوییم سلامت اخلاقی؟ ما می دانیم که والدین روابط خاصّی با هم دیگر دارند؛ برای همین وقتی بچّه ها در اتاق پدر و مادر می خوابند، ممکن است در معرض چند آسیب قرار بگیرند. اوّلین آسیبی که در روایت هم به آن اشاره شده، این است که اگر فرزندان این رفتار والدین را ببینند و بتوانند توصیف کنند، رستگار نمی شوند. این مطلب درست است؛ چراکه یادگیری فرزندان ما در این سنّین مثل نوشتن بر روی سنگ است و بیشترین یاد گیری بچّه ها از طریق دیدن است. والدین نمی توانند خواب فرزندان را در آن مواقع خاص پیش بینی کنند که مطمئن شوند آیا این بچّه خواب است یا بیدار؟!

 در روایات دیگری آمده است که اگر بچّه ها صدای نفس پدر و مادر را در آن مواقع خاص بشنوند، ممکن است آسیب های اخلاقی ببینند. در روایت دیگری داریم: اگر این ها زنا کار شدند، والدین غیر از خودشان را مذمّت نکنند. این دو روایت کافی است برای این که ما تلاش خود را برای جدا خوابی فرزندان انجام دهیم.

آسایش روحی و روانی، نیاز والدین است

اگر فرزند همراه پدر و مادر بخوابد، ممکن است به والدین آسیب هایی برسد؛ به این صورت که پدر و مادر آن آسایش روحی و روانی را ندارند؛ خصوصاً برای آن رفتارهای خاص. یکی از نکات کلیدی در روابط خاص این است که آن آرامش روحی در محیط حاکم باشد؛ خصوصاً مادرها در این زمینه بیشتر آسیب می بینند؛ چراکه مدام نگران هستند که نکند بچّه بیدار شود و نگاهش به این صحنه بیفتد! این دغدغه های فکری باعث می شود که خود رفتار بین والدین کاهش پیدا کند و در بلند مدّت به گرمای خانواده آسیب برساند. پس به این علّت ما باید اتاق خواب فرزندان را جدا کنیم.

فعّال بودن ذهن در خواب

امّا سوالی که بعضی از والدین از ما می پرسند، این است که آیا موضوع شنیدن صدای نفس والدین در بیداری فرزندن است یا در خواب آنها؟ یعنی اگر بچّه ها خواب هم باشند، آیا این آسیب به آنها می رسد؟ ما در روایت چیزی به عنوان خواب یا بیداری نداریم؛ ولی آن مطلبی که امروزه علم آن را ثابت کرده، این است که فرزندان در خواب هم قدرت یادگیری دارند؛ لذا بعضی از دانشکده های زبان، در حال ترویج آموزش زبان در خواب هستند؛ چراکه معتقدند می توانند زبان را در حال خواب به فرد آموزش دهند؛ لذا هنگام خواب در گوش دانشجو هدفون هایی قرار می دهند تا در یادگیری آن ها تأثیر بگذارد. این مسئله نشان می دهد که حواس انسان در خواب از بین نمی رود؛ بلکه ممکن است آستانه ی آن کاهش پیدا کند.

ببینیم که عقل چه می گوید!

اگر ما بدانیم که این عمل به مقدار کمی تاثیر می گذارد، عقل می گوید که آن را انجام ندهیم؛ امّا ما می دانیم که این عمل در بیداری قطعاً به فرزند آسیب می رساند؛ لذا اگر والدین در اتاقی که فرزند خوابیده است این رفتار را انجام دهند، چه در خواب و چه در بیداری، فرزند آسیب می بیند؛ پس ما باید برای سلامت اخلاقی بچّه ها، آنها را به سمت جدا خوابی ببریم.

بهترین زمان برای جدا خوابی

سوال دوّمی که در میان خانواده ها مطرح می شود، این است که بهترین زمان برای جدا خوابی فرزندان چه زمانی است؟! اصل بر این است که بچّه ها از زمان تولّد جدا بخوابند؛ ولی چون ممکن است مادر به یک سری از مشکلات مواجه شود و بچّه هم نیاز به مراقبت های ویژه ای داشته باشد، ما توصیه می کنیم که بچّه ها در ماه های ابتدایی کنار والدین بخوابند؛ چراکه مادر باید در طول شب چند بار به فرزند شیر بدهد یا وقتی بچّه گریه می کند او را آرام کنند. لذا بهترین مکان برای بچّه ها در ماه های اوّل کنار مادرشان است.

البته تاکید می کنم که رفتارهای خاصّ پدر و مادر نباید در اتاقی باشد که فرزندِ تازه به دنیا آمده، در آن قرار دارد. والدین باید در مواقع خاص محیط را ترک کنند. پس ما سال اوّل را در موضوع جدا خوابی استثنا قرار می دهیم؛ لذا بهترین زمان برای جدا خوابی سال دوّم است.

منفعت های جدا خوابی

پدر و مادر باید به این نکته توجّه داشته باشند که منفعت جداخوابی بچّه ها، خیلی بیشتر از در کنار آنها خوابیدن است. بچّه ها با جداخوابی به خودیاری و اعتماد به نفس می رسند؛ وقتی بچّه ها جدا می خوابند، ما می بینیم که آنها در کارهای خود استقلال بهتری دارند؛ البته منظور ما از استقلال، استقلال بیش از حد نیست که در آینده منجر به نافرمانی شود؛ بلکه منظور ما استقلالی است که باعث می شود آنها در کارها خودیارتر شوند و آمادگی انجام کارهای بیشتری را پیدا می کنند.

الگویی برای آینده ی فرزند

مسئله ی جداخوابی، الگویی را برای بچّه ها ایجاد می کند که انشاالله وقتی بزرگ شدند و تشکیل خانواده دادند، این رفتار را به عنوان یک الگوی تربیتی در زندگی خود پیاده کنند.