علم و دانایى ـ با وجود اختلاف دانشمندان بشرى در تعریف آن ـ از روشنترین مفاهیم نزد بشر است، که حقیقت نورى آن، درجات و مراتب دارد. «قرآن» به عنوان برترین کلام خدا، براساس محتواى علم خود، از علمِ بی پایانِ الهى نشأت گرفته وآخرین پیامبر خدا، حضرت محمد۶ بر مبناى همین علم، آواى هماورد جویى (تحدّى) سر می‌دهد، گرچه ظاهر الفاظ آن نیز زیبا و جذّاب است. قرآن، براى تداوم هدایت خود، عالِمان به علم کتاب (امیرالمؤمنین على بن ابى طالب و امامان معصوم (ع)) را به مردم می شناساند. نگارنده، این مطالب را حول محور دعاى چهل و دوم صحیفه سجادیه (دعاى امام سجاد (ع) در هنگام ختم قرآن) به تفصیل بیان می کند.