ریشه کلمه مدکر در فهل من مدکر چیست؟ معنای آن چیست؟ تفسیرش را نیز بیان کنید؟

پاسخ اجمالی

کلمه “مدکر” شش بار در قرآن ذکر شده ذکر است.[۱] این کلمه اسم فاعل از باب افتعال است و از ریشه “ذکر” گرفته شده است. بنابراین، اصل آن “مُذْتَکِر” است، تاء به “د” تبدیل شد، سپس به جهت همسانی مخرج “ذ” با “د”، “ذ” به “د” تبدیل گشته و ادغام صورت پذیرفت.[۲] به این جهت بعضی از لغوی ها اذعان داشته اند که “دکر” از زبان عربی نیست.[۳]

اما در تفسیر این جمله چنین آمده است: خداوند سرگذشت هایی از اقوام پیشین را یادآور می شود و به دنبال هر یک از این سرگذشت ها جمله “وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ”؛ ما قرآن را براى تذکر سهل و آسان ساختیم، آیا کسى هست که پند گیرد”، را تکرار مى‏کند تا درسى باشد براى مسلمین و کفار.[۴]

بنابر این، مقصود از کلمه “مدکر” این بوده که بر مخاطب گوشزد کند که از موارد ذکر شده در این آیات، پند بگیرد و به قدرت خداوند پی ببرد تا در زندگی آینده او اثر گذار باشد.

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱] قمر، ۱۵، ۱۷،۲۲، ۳۲، ۴۰، ۵۱.

[۲] صافى، محمود بن عبد الرحیم، الجدول فى اعراب القرآن ج ۱۲، ص ۴۴۱، دار الرشید مؤسسه الإیمان، دمشق، بیروت، ۱۴۱۸.

[۳] فراهیدى، خلیل بن احمد، العین، ج ۵، ص ۳۲۷، انتشارات هجرت‏، قم، ۱۴۱۰ ق.‏ ‏

[۴] مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۲۳، ص ۵، دار الکتب الإسلامیه، تهران ۱۳۷۴ ش.