واژه «کل شیء» در آیه مورد پرسش، هر چند به معنای «هر چیز» است؛ اما دلیلی نداریم که معنای گسترده ای داشته باشد و شامل ملائکه شده و آنها هم دارای زوجین (دو جنس نر و ماده [۱] و یا دو صنف [۲] ) به علاوه دلایلی بر خلاف آن داریم؛ مانند این که:

 

۱ – چون ملائکه از عالم مجرّدات هستند،[۳] نر و مادّه نداشته و تولید و تناسل در آنها نیست.[۴]

 

۲ – امام صادق (ع) می فرماید: «ملائکه‏ آب و طعام نمى‏خورند، و ازدواج‏ ندارند، و تنها با نسیم عرش، زنده‏اند».[۵]

 

۳ – در «کل شیء »، معنای گسترده ای نهفته نیست، که شامل هر چیزی بدون استثنا بشود، بلکه از باب حمل حکم اکثریّت بر کلّ مى ‏باشد.[۶]

 

۴ – « کل شیء »؛ یعنی «من کل شی‏ء من الحیوان»‏؛[۷] به این بیان که، خداوند از هر حیوان (چه انسان که حیوان ناطق بوده و چه حیوانات دیگر) نر و مادّه آفرید.

 

پس، با توجه به دلایل ذکر شده، یک نوع تناسبی در «کل شی ء» لحاظ شده است و نمی توان گفت زندگی ملائکه نیز مانند انسان ها و حیوانات بوده، و با هم ازدواج می کنند.

 

 

 

منبع:اسلام کوئست


پی نوشت:

[۱] . مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۲۲، ص ۳۷۶، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ ش.

[۲] . طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه بلاغی، محمد جواد، ج ۹، ص ۲۴۲، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.

[۳] «تجرّد ملائکه»، سؤال ۹۳ (سایت: ۱۶۵۴.

[۴] . طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۷، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.

[۵] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۶، ص ۱۷۴، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج ۲، ص ۲۰۶، مؤسسه دار الکتاب، قم، ۱۴۰۴ق.  

[۶] . گنابادى، سلطان محمد، تفسیر بیان السعاده فى مقامات العباده، ج ۴، ص ۱۱۵، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.

[۷] . زمخشرى، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج ۴، ص ۴۰۴، دار الکتاب العربی، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.