علم خدا از صفات ذات خداست و در قرآن و روایات اهل‌بیت : بر معرفت علم خداوند تأکید شده است.‏
مشیّت و اراده خداوند از صفات فعل خداوند، و غیر از علم و قدرت اوست. فلاسفه اراده خداوند را همان علم او به نظام احسن تعریف کرده و ‏علم خدا را علّت صدور مخلوقات از ذات بارى تعالى مى‌دانند.‏
علّامه نمازى شاهرودى در کتاب مستدرک سفینه البحار ذیل مادّه عَلِمَ، به بررسى علم خداوند به عنوان صفت ذاتى، ازلى و ابدى بودن، با استناد ‏به آیات و روایات پرداخته، و معتقد است خلقت بر اساس علم الهى است و به مشیّت و اراده اوست وتحقّق و عدم تحقّق معلومات،تأثیرى در ‏علم خداوند ندارند و علم خداوند از معلوم بى‌نیاز است و تغییر و تبدیل و یا تعیین یک نظام تامّ امکانى در مخلوقات موجب تغیّر در علم خدا ‏نمى‌شود.‏
مشیّت، فعل خدا و حادث است و مخلوقات به مشیّت او محقّق مى‌شوند. مشیّت و اراده به لحاظ معنا تقریباً مترادف و به معنى طلب کردن و ‏خواستن است. فلاسفه معتقد به ذاتى بودن اراده خداوند هستند.‏