تشبیه مصدر باب تفعیل از ریشه «ش ـ ب ـ ه» در لغت مانند کردن چیزی به چیزی و در اصطلاحِ متکلمان مانند کردن خداوند به خلق و بیشتر به انسان است. تجسیم گرچه معمولا در کنار تشبیه به کار رفته، و با آن قرابت معنایی دارد؛ ولی اخص از آن است. گفتنی است بحث از تشبیه و نقطه مقابل آن (تنزیه) در دوره ای چنان اهمیت داشته است که برخی آن را نقطه آغاز تاریخ علم کلام دانسته اند. به گفته برخی عقیده تشبیه ابتدا در فرقه ای از قوم یهود پدید آمده و سپس به طوایفی از مسلمانان چون مشبّهه حشویه، کرّامیه و غلات شیعه سرایت کرده است. در این مقاله دانشنامه ای به بررسی مفهوم و معنای تشبیه پرداخته خواهد شد.