حضرت زهرا سلام الله علیها ، الگوی تربیتی فرزندان

وجود نازنین حضرت فاطمه زهرا علیها سلام در ابعاد مختلف، الگوی جامع و کاملی برای جامعه ی بشری است. یکی از الگوهای جالبی که ما در بحث تربیتی فرزندان می توانیم به آن اشاره ای داشته باشیم، نوع تربیت و شیوه ی تربیتی است که خانم فاطمه ی زهرا سلام الله علیها در قبال فرزندان خود ارائه دادند.

ما معتقد هستیم که حضرت امام حسن و امام حسین علیهما السلام، معصوم هستند و معصومین را خداوند متعال تربیت کرده است؛ ولی پیروی از یک تربیت زمینی هم دور از انتظار نیست. بالاخره این دو بزرگوار پدر و مادری داشتند و در یک محیط تربیتی و زمینی قرار گرفتند.

 ما وقتی زندگی حضرت زهرا سلام الله علیها را در زمینه ی تربیتی مشاهده می کنیم، می بینیم که توجّه حضرت به حواسّ فرزندان خیلی برجسته است؛ شاید بپرسید حواس یعنی چه؟ می دانید که ما پنج حس را برای انسانها قائل هستیم؛ بویایی، شنوایی، لامسه، بینایی، و چشایی. در عرصه ی تربیت، دیدار، یعنی آن چیزهایی که انسانها می بینند، در امر تربیتی خیلی تاثیر دارند؛ الگو بودن حضرت زهرا سلام الله علیها در امر تربیت فرزندان، خیلی بارز است و ما می توانیم این نمونه ها را در زندگی ایشان به صورت برجسته ببینیم.

دعا برای همسایه

روزی وجود مبارک امام حسن مجتبی علیه السلام در کنار مادر خود حضور پیدا می کند و می بیند که وجود مبارک حضرت زهرا سلام الله علیها به دعا کردن مشغول است و ایشان، اوّل برای همسایه ها دعا کردند، بعد برای خودشان. امام حسن مجتبی علیه السلام سوال کردند که مادر چرا اوّل برای ما دعا نمی کنید؟ حضرت هم به فرزند خودشان فرمودند که آنها اولویّت دارند.

حضرت مجتبی علیه السلام عبادت مادر را به صورت کامل می بیند و کلام مادر را می شنود؛ لذا در زمینه ی عبادی تربیت می شود. من این نکته را به والدین عزیز، خصوصاً مادران خوبمان که در  جامعه اسلامی زندگی می کنند، بگویم که در عرصه ی تربیتی، والدین بهترین الگوی فرزند هستند؛ خصوصاً مادر، چون بچّه ها خیلی مادران خود را می بینند و امروزه کارشناسان هم بر این معتقد هستند که بیش از شصت درصد تربیت بچّه ها از طریق بصر است؛ یعنی از راه دیدن.

تجلّی گفتار در رفتار

دوّمین الگوگیری که ما می توانیم از رفتار و شیوه ی تربیت حضرت زهرا سلام الله علیها داشته باشیم، این است که ایشان زمینه ای را فراهم می کردند که فرزندان، سخنان زیبایی را بر زبان جاری کنند. زیرا حرف ها ناخودآگاه بر رفتار بچّه ها تاثیر می گذارند؛ لذا در روایتی که منصوب به آقا امیرالمومنین، علی علیه السلام است، آمده است: “مراقب فکرت باش که گفتارت را می سازد و مراقب گفتارت باش که رفتارت را می سازد“. یعنی گفتار می تواند در رفتار انسان تجلّی پیدا کند. ما می بینیم که در الگوهای رفتاری حضرت زهرا سلام الله علیها نیز همین طور است.

می گویند گاهی اوقات که حضرت ابی عبدالله الحسین علیه السلام به مسجد می رفتند و پای سخنان نبیّ مکرّم اسلام می نشستند، وقتی به منزل بر می گشتند، خانم فاطمه زهرا سلام الله علیها سکّویی را در خانه برای ایشان آماده می کردند و به ایشان می گفتند که به روی این سکّو بنشین و هر سخنی را که از جدّت رسول خدا شنیدی، برای من هم بگو.

پرهیز از حرف های لغو و بیهوده

این رفتار خیلی می تواند تاثیر بگذارد. ما گاهی اوقات از پدرها و مادرها می پرسیم که فرزند شما از صبح که بیدار می شود، تا شب که بخواهد بخوابد، چقدر حرف خوب می زند؟! ما نمی خواهیم بگوییم که بچّه فقط حرف بد نزند، بلکه حرف هایی را هم که هیچ خاصیّتی ندارد، نباید زیاد بیان کند؛ چه در بین بچّه ها و چه در بین والدین و بچّه ها.

مثلاً ما گاهی اوقات می بینیم که بچّه ای متن یک پیام بازرگانی را یاد گرفته است و مادرش در همه جا این بچّه را تشویق می کند که آن را برای جمع بخواند؛ این کار درستی نیست و این ها در رفتار فرزندان تاثیر می گذارد.

زیبا سخن بگویید!

نکته ی دیگر این است که حضرت زهرا سلام الله علیها فرزندان خود را در معرض شنیدن سخنان مهم و زیبا قرار می دادند؛ لذا شما می بینید که این حضرت بزرگوار با فرزند درون رحمشان هم سخن می گفتند.

گاهی اوقات اشخاصی وارد اتاق می شدند و می دیدند که این حضرت مشغول صحبت کردن هستند و کسی هم در اتاق وجود ندارد، وقتی از ایشان می پرسیدند که با چه کسی صحبت می کنید؟ ایشان  می فرمودند که من با فرزند درون رحمم صحبت می کنم.

من به مادران جامعه اسلامی عرض می کنم که حتماً با فرزندانتان ارتباط کلامی خوبی داشته باشید و حرف های خوبی را به فرزندانتان بزنید. امروزه بعضی از دانشمندان معتقد هستند که اگر کسی با گیاهان هم زیبا سخن بگویید، آنها با طراوت می شوند؛ چه برسد به انسان!