سؤال۱: چه کسانی در خانه حضرت زهرا سلام الله علیها تحصن کرده بودند؟
سؤال۲: مگر آنها در جریان تشکیل سپاه اسامه موظف به رفتن به ماموریتی که رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم تعیین کرده بود نبودند؟
پاسخ۱: در ذکر نام افرادی که در خانه امیرالمومنین علیه‌السلام تحصن کرده بودند بین مورخان اختلاف است. اما آنچه مسلم است سلمان فارسی، ابوذر غفاری، عمار بن یاسر، مقداد بن عمرو، براء بن عازب و ابی بن کعب قطعاً حضور داشتند. عباس عموی پیغمبر، عتبه بن ابی لهب و زبیر نیز ذکر شده است که در خانه حضرت حضور داشتند.
پاسخ۲: اما اینکه گفته شد این افراد باید در جُرف، اردوگاه سپاه اسلام، همراه با اسامه می‌بودند، در پاسخ باید گفت که وقتی خبر وخامت حال پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم به سپاه اسامه رسید، این سپاه دچار انشقاق و بهم ریختگی شد. بسیاری از سرشناسان بیرون آمده بودند و به مدینه بازگشتند و دیگر به جرف برنگشتند.
اما وقتی خبر رحلت پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم به جرف رسید، بقیه هم که در آنجا بودند بازگشتند، از جمله کسانی که بازگشتند بزرگوارانی بودند که نام آنها گفته شد و در دفاع از امیرالمومنین علیه‌السلام در خانه آن وجود مقدس اجتماع کردند.
حال سوال دیگر این است که چرا آنها به مقابله با مهاجمان برنخاستند. در نقل‌های تاریخی همانگونه که قبلاً هم ذکر شد آمده است که زبیر به سوی عمربن‌خطاب حمله کرد و خلع سلاح شد. دیگران هم وظیفه‌ای برای دفاع نداشتند و زبیر هم خود به این مسئله اقدام کرده بود. چرا که اگر بنا بر ایستادگی و مقابله بود امیرمومنان علیه‌السلام فرمانی بر این امر صادر می کردند و خود آن حضرت هم با مهاجمان می‌جنگیدند. طبیعی بود با هجومی که به خانه آن حضرت شده است، اگر مقاومت صورت می گرفت همگان کشته می‌شدند و این چیزی بود که خیال غاصبان را از مخالفان آسوده می‌کرد و آنها کماکان بر قدرت استوار می‌ماندند.
لذا امیرمومنان علیه‌السلام نه خود موظف و مامور به مقابله بودند و نه شیعیانشان. چرا که تنها شیعیانی که وجود داشتند از بین میرفتند و دستگاه خلافت هم در جایگاه خود محکم می‌شد. لذا امیرمومنان علیه‌السلام باید می‌ماندند تا مسیر مستقیم اسلام را هدایت کنند.
بله در بحث های بعدی خواهم گفت که آن حضرت برای روشن کردن مردم و هشدار دادن به آنها و حتی قیام بر ضد غاصبان حرکتی را آغاز کردند اما وقتی که مردم و اصحاب یاری نکردند، آن حضرت دیگر تکلیفی برای ایستادن نداشتند و شیعیانش نیز به همین گونه موظف به مقاومت و مقابله نبودند.
پاسخ دهید