ما در تاریخ در روزگار، سراغ نداریم کسی از کسی بگذرد در اثر جرمی که مرتکب شده است، جنایتی که انجام داده است به او مقام هم بدهد. حتّی وجود نازنین خاتم انبیاء محمّد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم وحشی را که قاتل حضرت حمزه  سیّد الشهداء علیه السّلام بود، آمد مسلمان شد پیغمبر از او گذشت ولی به او سمت نداد. خدا می‌فرماید: اگر شما توبه کردید من نه تنها می‌‌بخشم نه تنها سیّئات شما را تکفیر می‌کنم و می‌پوشانم و نمی‌گذارم کسی از پرونده‌ی شما مطلع شود، از آن چیزهایی که در خفا انجام دادید نمی‌گذارم کسی متوجّه شود «کَفَّرْنا عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ»[۱] تکفیر می‌کنم، پرده می‌کشم، نمی‌گذارم کسی مطلع شود و ببیند، آبروی شما را حفظ می‌کنم امّا تنها بخشیدن که شما را زندان نمی‌کنم، شما را مجازات نمی‌کنم، به شما بلا نمی‌دهم و می‌‌بخشم تنها آبروداری نه، اصلاً به جایی هر گناهی که در گذشته مرتکب شدید یک حسنه می‌نویسم. «أُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ»[۲] کسی در آخر عمر خود موفق به توبه شود و توبه‌ی نصوح کند، ۶۰ سال ۷۰ سال گناه کرده است، اگر خدا در او دلشکسته‌ای دید، خدای متعال حقیقت توبه را در وجود او مشاهده فرمود، ۶۰ سال گناهان او را ۶۰ حسنه می‌کند، این کار خدا است. از آن طرف هم گناهانی که همه‌ی ثواب‌های انسان را نابود می‌کند که در خطبه‌ی قاصعه‌ی امیر المؤمنین علیه السّلام دارد که شیطان ۶ هزار سال عبادت کرده بود، اسم شیطان در میان ملائکه اعزاز بود، می‌گویند: معنای اعزاز، عزیز الله است، این‌قدر عبادت کرده بود ملائکه او را عزیز الله نامیده بودند. امّا همه‌ی ۶ هزار سال عبادت را در یک قماری نابود کرد و آن یک لحظه تکّبر بود. این‌که در برابر آدم تمّرد نکرد، بلکه در برابر خدا تمّرد کرد. آدم که نمی‌گفت: به من سجده کن. خدا فرمود: به آدم سجده کند. شیطان حاضر نشد خود را پایین بیاورد و در برابر خلیفه‌ی خدا به دستور خدا تواضع کند. این تکّبر هر جا آمده است، سوابق اشخاص را هر قدر هم خوب بوده است، نابود می‌کند. یکی تکّبر است که تصریح شده است. و دیگر از گناهانی که حبط می‌کند شرک است که خدا به پیغمبر صلوات الله علیه و آله هم فرمود: «لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ»[۳]. الحمدلله ما بت پرست نیستیم، امّا آیا پول پرست نیستیم؟ هوا پرست نیستیم؟ باند پرست نیستیم؟ جریانات سیاسی گروه خود را پرستش نمی‌کنند؟

 

«وَ ما یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلاَّ وَ هُمْ مُشْرِکُونَ»[۴] خدای متعال می‌فرماید: اکثر مؤمنین شرک دارند و مشرک هستند و شرک نابود می‌کند، شرک خفی هم نابود می‌کند، خود ریا شرک خفی است. باید همه این دو جهت را رعایت کنیم؛ یکی تکّبر و یکی شرک. با فروعاتی که هر کدام دارند. تکّبر ریشه است، ساقه و شاخه‌های دارد میوه‌های تلخی دارد. مثلاً حسد یکی از میوه‌های تکّبر است، حرص یکی از میوه‌های تکّبر است. آدم اگر توانست ریشه‌ی تکّبر را در وجود خود معالجه کند، بسیاری از امراض اخلاقی در وجود او معالجه شده است و خلاص می‌شود. شرک هم جلوه‌های زیادی دارد باید پناه به خدا ببریم.


[۱]ـ سوره‌ی مائده، آیه ۶۵٫

[۲]ـ سوره‌ی فرقان، آیه‌ی ۷۰٫

[۳]ـ سوره‌ی زمر، آیه ۶۵٫

[۴]ـ سوره‌ی یوسف، آیه ۱۰۶٫