قرآن کریم در این‌جا صحبت از این است که عمل کم نمی‌شود، نمی‌گوید: پاداش کم نمی‌شود. در مسئله‌ی شکر فرمود: «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزیدَنَّکُمْ»[۱] خود تو را زیاد می‌کند، نه این‌که عمل تو را زیاد می‌کند. این‌جا می‌گوید: از عمل تو کم نمی‌شود. آن‌جا می‌گوید: وجود تو زیاد می‌شود. آدم سعه‌ی وجودی پیدا بکند مثل حضرت ابو الفضل علیه السّلام می‌شود. در کجای عالم حضرت ابو الفضل حضور ندارد؟ در کجای گرفتاری گفت: یا ابا الفضل و دادرسی ندید؟ این همه جا حضور پیدا کرده است این حضرت ابو الفضل در کربلا بود. ولی حالا در همه‌ی عالم طیّار است. جعفر طیّار را طیّار می‌گویند، طیران او مثل طیران مرغ نیست که یک جا باشد و یک جایی نباشد. این طیران او سایه‌ای است که «أَ لَمْ تَرَ إِلى‏ رَبِّکَ کَیْفَ مَدَّ الظِّلَّ»[۲] این سایه را همان وجود است، همه جا را گرفته است. حضرت ابو الفضل سایه‌ی وجود خدا شده است، در این محفل ابو الفضل حضور دارد. علی اصغر علیه السّلام حضور دارد. علی اکبر علیه السّلام حضور دارد. وجود زیاد شده است. اگر آن وقت در یک شهر بود، در یک خانه بود، حالا عالم‌گیر شده است، در هر جای عالم بیچاره‌ای باشد به سراغ این‌ها برود، همان‌جا حضور دارد. وجود او زیاد شده است، عمل هم همین‌طور است. خود عمل کم نمی‌شود. عمل طاعت، عمل قربی هرگز کم نمی‌شود امّا اگر در عمل نفاق بود، در او ریا بود، عین سیبی است که در آن کرم بوده است. شما دو روز به آن دست نزنید، دیگر قابل خوردن نیست، همه‌ی آن از بین رفته است. میوه‌ی وجود عالم عمل است. اگر توأم با ایمان قلبی بود «لا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمالِکُمْ شَیْئاً»[۳] عمل کم نمی‌شود امّا اگر در باطن آن ایمان نبود، نفاق بود این کرم می‌زند. این دوام ندارد. عمل تو فقط یک چند روزی مردم فکر کردند تو آدم خوبی هستی ولی پرده‌ها کنار می‌رود معلوم می‌شود که کرم داخل آن بوده است. کرم تزویر، کرم ریا، کرم نفاق، کرم خودنمایی، خود نشان دادن. اصلاً همه‌ی آن‌ها خودنمایی بوده است. باطن او هیچ چیزی نداشت. به خدا پناه می‌برم.

در پایان آیه فرمود: «إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ» اگر از عمل تو کم نمی‌شود، خیال نکن قدرت عمل تو است. خیال نکن قدرت ایمان تو است، دل تو روشن شده است و بر مبنای ایمان عمل کردی، از عمل تو کم نمی‌شود، این مغفرت خدا و رحمت خدا است. حضرت امیر علیه السّلام در دعای کمیل می‌گویند: «کَمْ مِنْ ثَنَاءٍ جَمِیلٍ لَسْتُ أَهْلًا لَهُ نَشَرْتَهُ» علی علیه السّلام می‌گوید، برای ما نمی‌گوید برای خود می‌گوید. خدایا اگر نام علی را به زبان‌ها انداختی، اگر ملائکه را عاشق علی قرار دادی، اگر لیله المبیت جبرئیل و میکائیل برای حفاظت از امیر المؤمنین علیه السّلام آمدند و خدا به ملائکه مباهات کرد. امیر المؤمنین علیه السّلام می‌گوید: به خاطر عمل من نبود، خدا بزرگ است با مغفرت خود با من برخورد کرده است. اگر عمل خوب باشد، برای من نیست، خدا به من داده است. توفیق الهی است من چه چیزی دارم؟ همه چیز من برای خدا است. لذا حضرت علی علیه السّلام خود را مستحق هیچ نوع تمجید و توصیفی و تعریفی نمی‌داند. «کَمْ مِنْ ثَنَاءٍ جَمِیلٍ لَسْتُ أَهْلًا لَهُ نَشَرْتَهُ» آدم وقتی عمل هم بکند مهمان عمل خود نیست. به عنوان کرم خدا است. او به ما عمل داد او به ما نماز داد او به ما علی داد او به ما فاطمه داد او به ما زینب کبری داد.

 [۱]– سوره‌ی ابراهیم، آیه ۷٫

[۲]– سوره‌ی فرقان، آیه ۴۵٫

[۳]– سوره‌ی حجرات، آیه ۱۴٫