بیشترین آیات در شأن حضرت علی (ع) در کدام ماه نازل شده است؟

پاسخ اجمالی

قبل از بیان پاسخ توجّه به چند نکته به عنوان مقدّمه ضروری به نظر می رسد:

۱ – به طور کلّی، روایاتی که درباره اسباب نزول آیات قرآن وارد شده؛ یا بیانگر حوادث تاریخی بوده که در زمان پیامبر اکرم (ص) اتفاق افتاده، و آیه یا آیاتی متناسب با همان حادثه بر آن حضرت نازل شد. و یا فقط اشاره به نزول آیات درباره اشخاص دارند بدون این که حادثه مربوط به آن را بیان کنند؛ مانند برخی از آیاتی که در شأن و منزلت امام علی (ع) و دیگر امامان (ع) نازل شده اند.[۱]

۲ – آیات قرآن کریم که به صورت تدریجى و به مناسبت ‏ها و در زمان ‏ها و مکان ‏هاى مختلف بر پیامبر اکرم (ص) نازل مى‏شده، برخى از این مناسبت‏ ها و زمان ‏ها و مکان‏ ها براى ما روایت شده است، ولى همه آنها براى ما نقل نشده و یا به دست ما نرسیده است.

۳ – آیات متعددی در شأن و منزلت امام علی (ع) و سایر معصومین (ع) نازل شده که هر کدام از آنان در صدد اثبات و بیان اصولی همانند امامت هستند.

وقتی به موارد نزول برخی از آن آیات می نگریم و با کاوشی که در این باره انجام گرفت، در ماه ذی الحجّه بیشتر از دیگر ماه ها در منزلت و امامت امام علی (ع) آیه نازل شده است؛ مانند آیات زیر:

یک. «یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرینَ»؛ ای پیامبر! آنچه را از سوی پروردگارت نازل شده است به طور کامل (به مردم) برسان، و اگر انجام ندهی، رسالت او را انجام نداده ای، و خداوند تو را از (خطرهای احتمالی) مردم نگاه می دارد، و خداوند جمعیت کافران لجوج را هدایت نمی کند». ^[۲]

دو. «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی‏ وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً»؛ [۳] امروز، دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم‏.

این دو آیه، در ۱۸ماه ذی حجّه در باره امامت امام علی (ع) نقل شده است. [۴]

سه. سوره «الانسان» نیز در روز بیست و پنجم ذى حجّه نازل شده است؛ یعنی، روز همان شبى که اسیر را اطعام کردند. [۵]

چهار. «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاهَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاهَ وَ هُمْ راکِعُون»؛ [۶]   سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‏اند همان‌ ها که نماز را برپا مى‏دارند، و در حال رکوع، زکات مى‏ دهند.

آیه شریفه مزبور، نیز در بیست و چهارم ماه ذی حجّه نازل شده است، [۷] که به آیه ولایت معروف است. [۸]

همچنین درباره دیگر آیاتی که در ماه ذی حجه نازل شده و مناسبت های این ماه به کتاب «مسار الشیعه» شیخ مفید مراجعه شود. [۹] ‏

بنابراین، با کاوشی که در این باره انجام گرفت، بیشترین آیات در شأن و امامت حضرت امام علی (ع) در ماه ذی حجّه نازل شده است.

منبع:اسلام کوئست

پی نوشت:

[۱] . حیدر، حسن محسن، أسباب النزول القرآنی تاریخ و حقائق‏، ص ۱۱۳ و ۱۱۴، المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه، قم، چاپ اول، ۱۳۸۵ش/۱۴۲۷ق.

[۲]   . مائده، ۶۷؛ برگرفته از نمایه «امامت حضرت علی (ع)»، سؤال ۷۲۷۷ (سایت: ۷۵۵۴) .

[۳] . مائده، ۳.

[۴] . ر.ک: داور پناه، ابوالفضل، انوار العرفان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۵۵ و ۵۶، انتشارات صدر، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۵ ش‏؛ همچنین نمایه های «ادله ولایت معصومان‏ (ع)»، سؤال ۱۸ (سایت: ۲۱۸) ؛ « دلایل اعتقاد به امامت و امامان »، سؤال ۳۲۱ (سایت: ۲۷۰۷) ؛ «اثبات امامت امام علی(ع) از قرآن»، سؤال ۳۲۴ (سایت: ۱۸۱۷) .

[۵] . حجتى، سید محمد باقر، اسباب نزول، ص ۳۶، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، چاپ ششم، ۱۳۷۷ش.

[۶] . برگرفته از سؤال ۷۲۷۷ (سایت: ۷۵۵۴) .

[۷] . شیخ مفید، مسار الشیعه، ص ۴۱، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.

[۸] . ر.ک: نمایه های «ادله ولایت معصومان‏ (ع)»، سؤال ۱۸ (سایت: ۲۱۸) ؛ « دلایل اعتقاد به امامت و امامان »، سؤال ۳۲۱ (سایت: ۲۷۰۷) ؛ «اثبات امامت امام علی(ع) از قرآن»، سؤال ۳۲۴ (سایت: ۱۸۱۷) .

[۹] . مسار الشیعه، ص ۳۶ – ۴۲.