سؤال: امیرالمومنین علیه السلام بعد از اعلام نتیجه حکمیت چه کردند؟ آیا نتیجه حکمیت را پذیرفتند؟ آیا با معاویه جنگیدند یا به کوفه برگشتند؟

 

پاسخ: وقتی در جنگ صفین، پیروزی امیرالمومنین علیه‌السلام با توطئه معاویه و عمروعاص و خیانت سران کوفه متوقف شد، قرار بر این شد که دو طرف، حکم‌هایی را تعیین کنند تا درباره آینده خلافت بر مسلمان‌ها تصمیم گیری کنند. لذا دو لشگر اینجا از هم جدا شدند. وقتی حکم‌ها تعیین شدند، آنها به ناحیه‌ای به نام دومهالجندل که منطقه بی‌طرفی میان شام و حجاز بود رفتند و طبق عهدنامه‌ای که نوشته شد، از آن زمان یعنی از ماه صفر تا ماه رمضان فرصت تعیین شد تا بتوانند درباره آینده خلافت تصمیم‌گیری کنند. لذا امیرالمومنین علیه‌السلام از صفین به عراق برگشتند و به کوفه آمدند. معاویه لعنه‌الله و افرادش هم به شام برگشتند تا نتیجه حکمیت اعلام شد و با خیانت و خباثت عمروعاص و ابوموسی اشعری ضربه‌ای به امیرالمومنین علیه‌السلام وارد شد.

 

وقتی حضرت نتیجه را دریافت کردند به شدت در برابر این رای خائنانه موضع گرفتند، چرا که تنها کاری که آن وجود مقدس توانست هنگام بستن این پیمان انجام دهد و خائنان کوفی از آن حضرت بپذیرند، این بود که در عهدنامه قید شود حکم‌ها در نظری که می‌دهند باید مطابق کتاب خدا باشد و اگر در کتاب خدا چیزی نیافتند مطابق با سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم عمل نمایند. اما وقتی امیرالمومنین علیه‌السلام با چنین نتیجه خائنانه‌ای مواجه شدند، در جمع مردم فرمودند که این حکم‌ها قرآن و سنت رسول خدا را زیر پای خود دفن کردند و از هوای نفس پیروی کردند لذا حکمیت آنها هیچ ارزشی ندارد و به مردم فرمود: باید آماده شوید و برای تمام کردن کار معاویه به سوی شام حرکت کنیم.

 

لذا لشگری فراهم شد و قرار شد که به سوی شام بروند. اما بخاطر جنایتی که خوارج صورت دادند و عبدالله بن خبّاب بن اَرَتّ از اصحاب خوب امیرالمومنین علیه‌السلام را با زن باردارش کشتند، بهانه‌ای به دست سران خائن کوفه که در لشکر امیرالمومنین علیه‌السلام حضور داشتند دادند و آنها گفتند که باید اول به سراغ خوارج رفت و آنها را سرکوب کرد و بعد به سوی شام برویم. لذا با وجود اینکه جنگ نهروان به سرعت تمام شد و کار خوارج یکسره شد، اما همین سران خائن کوفه نگذاشتند که امیرالمومنین علیه‌السلام به سوی شام بازگردد و کار معاویه لعنه الله را یکسره کند و به بهانه اینکه تیرهای ما تمام شده و دچار خستگی هستیم آن حضرت را مجبور کردند به سوی کوفه برگردد تا تجدید قوا کنند و مجدداً به سوی شام حرکت کنند. اما وقتی به نخیله اردوگاه سپاه حضرت در نزدیکی کوفه رسیدند، لشکر حضرت را از هم پاشیدند و دیگر به اردوگاه نیامدند و امیرالمومنین علیه‌السلام پس از آن دیگر موفق نشد تا قوایی سرهم آورد تا به جنگ معاویه لعنه‌الله برود.