و هم در مسئله‌ی «إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَهَ مِنْ شَعائِرِ اللَّه‏»[۱] اشاره به یک حقیقتی کرده است که انسان… اعمالی که یادآور ایثار و اخلاص گذشتگان است بعد شعاری دارد. این زنده نگه داشتن فرهنگ شهادت از خود شهادت کمتر نیست، مجالس شهداء شعار بزرگداشت شهداء است. در مورد صفا و مروه «إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَهَ مِنْ شَعائِرِ اللَّه» این را به عنوان نمونه می‌گوید. تمام اعمال شما یک نمودی دارد که بعد شعاری دارد. نماز جماعت از شعائر دین است. شما در خانه هم می‌توانید نماز بخوانید، ولی کمر شیطان را نماز جماعت خرد می‌کند. این‌جا دور هم هستید، این‌جا جلال اسلام هستید، این‌جا شکوه اسلام هستید، این‌جا در برابر افراد فاسق و فاجری که تنه به دین می‌زنند، نشان می‌دهید که خانه‌ی خدا پر مشتری است. بازار دین پر رفت و آمد است و این بعد شعاری دارد. نماز جمعه شعار است.

 

آن وقت خدای متعال این تعظیم شعائر را به تقوا مربوط می‌داند. می‌فرماید: «وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ»[۲] این نکته‌ای بود که خواستم در این جلسه به محضر شما عرض کنم. این همه دم از تقوا می‌زنیم تقوا یک حرکتی است، یک حقیقتی است که سایر حرکت‌ها بر این مبتنی است. اگر این را تأمین کردیم تمام اعمال ما قابل بقاء خواهد بود و می‌شود به آن تکیه کرد. امّا اعمال خوب انجام دهیم، امّا در برابر غضب خود، در برابر شهوت خود، در برابر هوا و هوس خود، در برابر ریاست خود کنترل نداشته باشیم. این اعمال چنگی به دل نمی‌زند. باید تقوای دل باشد تا شعائر اثر خود را بگذارد. باید تقوا باشد تا قربانی کار خود را انجام دهد و تمام اعمال ما از این قبیل است.


[۱]– سوره‌ی بقره، آیه ۱۵۸٫

[۲]– سوره‌ی حج، آیه ۳۲٫