«الْحَمْدُ لله عَلَى کُلِّ نِعْمَهٍ وَ أَسْأَلُ اللهَ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ وَ أَعُوذُ باللهِ مِنْ کُلِّ شَرٍّ وَ أَسْتَغْفِرُ اللهَ مِنْ کُلِّ ذَنْبٍ»؛ این حدیث از امام علی(ع)، که آنرا کاملترین دعا دانسته، در چه کتاب قدیمی و کهن آمده است؟
محمدباقر مجلسی(م ۱۱۱۰ق) در «بحار الانوار» این روایت را از کتابی با توصیف «الکتاب العتیق الغرویّ» و یا (کتاب کهن موجود در نجف) اینگونه نقل میکند:
روایت شده است، امیر مؤمنان علی(ع)، مردى را دید که از روى نوشته، دعایى طولانى میخواند. به او فرمود: «اى مرد! آنکه زیاد را میشنود، اندک را هم پاسخ میدهد». مرد گفت: سَرورم! پس چه کنم؟ فرمود: «بگو: الْحَمْدُ للهِ عَلَى کُلِّ نِعْمَهٍ وَ أَسْأَلُ اللهَ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ وَ أَعُوذُ باللهِ مِنْ کُلِّ شَرٍّ وَ أَسْتَغْفِرُ اللهَ مِنْ کُلِّ ذَنْبٍ»؛ ستایش، خداى را بر هر نعمتى، و هر خوبى را از خدا میخواهم و از هر بدى، به خدا پناه میبرم و از هر گناهى، از خدا آمرزش میطلبم.[۱]
مجلسی(ره) در موارد زیادی در «بحار الانوار» از این کتاب کهن روایت نقل میکند که از این روش چنین بهدست میآید که ایشان نویسنده آن کتاب را از محدّثان قدیمی و معتبر شیعه میداند.
آقابزرگ تهرانی مینویسد: این کتاب کهن، همان «مجمع الدعوات» و یا «مجموع الدعوات» است که نویسنده آن «أبو الحسین یا أبو جعفر محمد بن هارون بن موسى تَلَّعُکْبَری» میباشد.[۲] چنانکه علامه مجلسی میگوید: از ظاهر کلام کفعمی نیز همین برمیآید.[۳]
در معرفی نویسنده این کتاب کهن بهطور خلاصه باید گفت:
محمد بن هارون بن موسی بن احمد تلعکبری(م ۳۸۷ق)،[۴] از محدّثان نامدار امامیه در قرن چهارم هجری قمری است. نجاشی(م ۴۵۰ق) از او و پدرش روایت نقل میکند.[۵]
ابوالحسین محمد بن هارون تلعکبری، صحیفه کامله سجادیه را از استاد خود محمد بن عبدالله شیبانی نقل کرده است.[۶] سید بن طاووس، آنگاه دعای چهل و ششم صحیفه را به روایت ابوالحسین محمد بن هارون نقل میکند.[۷]
به هر حال؛ در پذیرش روایت مورد سؤال مانعی وجود ندارد؛ چون نویسنده این کتاب مورد قبول علمای رجال و حدیث است.
درباره محتوای این روایت نیز باید گفت: مطمئناً این روایت، ناظر به افراد و یا شرایط خاصی بوده و گرنه دعاهای طولانی بسیاری از خود امام علی(ع) و دیگر امامان معصوم نقل شده است.
منبع: اسلام کوئست
[۱]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۱، ص ۲۴۲، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
[۲]. آقا بزرگ تهرانى، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج ۲۰، ص ۲۸، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق.
[۳]. بحار الأنوار، ج ۱، ص ۳۳٫
[۴]. الذریعه إلى تصانیف الشیعه، ج ۸، ص ۲۴۲٫
[۵]. امین عاملی، سید محسن، أعیان الشیعه، ج ۱۰، ص ۸۲، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق.
[۶]. سید ابن طاووس، رضی الدین علی، جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع، ص ۴۲۳، قم، دار الرضی، چاپ اول، ۱۳۳۰ق.
[۷]. همان.
پاسخ دهید