«قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی‏ قُلُوبِکُمْ وَ إِنْ تُطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمالِکُمْ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ *  إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ أُولئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ»[۱]پروردگار حکیم، ودود، رئوف، هادی در این آیات مبارکات هشدارهایی را به ما غفلت زدگان و خواب رفتگان می‌دهند. اوّل این است که از این قیل و قال و تعریف و تمجید و حبّ و بغض ظاهری، اقبال و ادبار ظاهری یک مقداری به باطن خود بروید و خلوت‌های خود را ببینید. ایمان به تظاهر نیست، بلکه ایمان باید وارد قلب شود. «وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی‏ قُلُوبِکُمْ» هنوز ایمان در دل شما وارد نشده است، در دل شما داخل نشده است. در دل را باز کنید، چه بسا قفل شده باشد. مانع را برطرف کنید، چه بسا عمری نماز خواندید ولی یک نماز دلی نخواندید. «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ * الَّذینَ هُمْ فی‏ صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ»[۲] واقعاً ما مؤمن مفلح هستیم. ما به مقصد رسیدیم که اوّلین نشانه‌ی آن خشوع در نماز است. دل ما موقع نماز نرم است؟! اصلاً دلی داریم؟! اصلاً در نماز خود یاد خدا هستیم؟! «وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی‏ قُلُوبِکُمْ»[۳] باید حجاب‌های دل را برطرف کرد. تا حجاب دل برقرار کرد، این نمازهای صوری، این خدمت‌های تظاهری، این رفت و آمدهای ظاهری ما را به جایی نمی‌رساند. اکسیر ایمان باید قلب ما را منقلب کند، ما را صاحب باطن بسازد.


[۱]– سوره‌ی حجرات، آیات ۱۴ و ۱۵٫

[۲]– سوره‌ی مؤمنون، آیات ۱ و ۲٫

[۳]– سوره‌ی حجرات، آیه ۱۴٫