برنامه ریزی صحیح برای اوقات فراغت

تابستان، همیشه یک فرصت خوب است برای آن دسته از برنامه هایی که فرزندان ما در طول سال تحصیلی نمی‌توانند آنها را انجام دهند؛ چون در طول سال تحصیلی، فرزندان ما مشغول درس خواندن و انجام تکالیف هستند و وقت آنها به اندازه کافی پر است. ولی تابستان می‌تواند یک فرصت مناسب باشد برای این که به برخی از نیاز فرزندانمان پرداخته شود.

در برنامه ریزی برای اوقات فراغت باید چند دسته از فعّالیت ها گنجانده شود:

الف. کسب مهارت ها

اوّلین نکته نیازهای مهارتی است که باید برای فرزندان فراهم شود. فرزندان ما در آینده می‌خواهند وارد عرصه های مختلف اجتماعی و زندگی شوند و برای این زندگی اجتماعی و حتّی زندگی فردی نیاز به کسب یک سری از مهارت ها دارند که متأسّفانه امروزه خلا این موضوع در نظام آموزشی ما وجود دارد.

این مهارت ها متناسب با سن و جنس فرزندان، ممکن است متفاوت باشد؛ مثلاً آقا پسرها نیاز دارند یک سری از مهارت های فنی را که در آینده مورد استفاده در زندگی آنها است، در ایّام تابستان به خوبی یاد بگیرند؛ حال این مهارت ها ممکن است در قالب شرکت در کلاس های مهارتی شکل بگیرد و یا در محیط خانه. پدر و مادر باید با یک برنامه ریزی مناسب، زمینه ی کسب این مهارت ها را برای آنها فراهم کنند.

یک جوان که می‌خواهد وارد زندگی آینده خود شود، باید یک مقدار کارهای مربوط به برق، لوله کشی یا حتّی بنایی و کارهایی از این قبیل را که مورد استفاده خانه است مختصراً بلد باشد و بتوانند در زندگی از پس این کارها برآید.

مهارت های مورد نیاز دختران

دختران نیز همانطور که از آنها انتظار دارند، در آینده می‌بایست کدبانوهای خوبی برای خانه باشند؛ لذا مادر باید بخشی از مدیریت خانه را که نیاز به مهارت دارد، به فرزندان دختر بسپارند؛ مثل آماده کردن غذا و چینش وسایل خانه، که دختر خانم باید سلیقه ی خودش را در این زمینه نشان بدهد و ما باید از این توانایی های فرزندمان استفاده کنیم و به او مهارت های لازم را یاد بدهیم تا در آینده برای او مفید باشد.

ب. جبران ضعف های علمی

گاهی ممکن است که فرزندان ما در طول دوران تحصیلی، با ضعف های علمی روبرو شوند؛ مثلاً ممکن است فردی در یکی از درس های خود مثل ریاضی، علوم و غیره، ضعفی داشته باشد.

بهترین زمان برای بازسازی دروسی که بچّه ها در آن ضعف دارند، همین ایّام تابستان است؛ برای این کار، هم می‌توانند از کلاس هایی که در بیرون از خانه برگزار می‌شود استفاده کنند و هم با برنامه ریزی و با استفاده ازنرم افزارهای خوب درسی که وجود دارد، در محیط خانه این کار را انجام دهند.

ج. فعّالیت های ورزشی

سومین برنامه ای که ما می‌توانیم برای اوقات فراغت فرزندانمان داشته باشیم، برنامه های ورزشی است. می‌دانیم که امروزه ورزش یکی از نیازهای ضروری برای فرزندان ما است و حتّی طبق فرمایشات بزرگان ما، ورزش کردن نوعی عبادت به حساب می‌آید. مقام معظم رهبری مدّ ظلّه العالی نیز تاکیدات خیلی زیادی بر ورزش های عمومی دارند.

ما نمی‌گوییم که همه باید به ورزش های در سطح قهرمانی روی بیاورند؛ ولی بچّه ها باید در سیستمی قرار بگیرند که برخی از مهارت های ورزشی را بیاموزند و بتوانند در طول سال تحصیلی هم از آن فنون و روش هایی که آموخته اند، استفاده کنند.

اهمیّت ورزش در اسلام

در دین مبین اسلام نیز خیلی به ورزش اهمّیت داده شده است و بسیار تاکید شده که شنا، تیراندازی و اسب سواری را به فرزندانتان یاد بدهید. اگر در این زمینه بسترهایی برای خانواده ها فراهم است، از همان بسترها استفاده کنند و به ورزش هایی که می‌دانند ورزش های خوبی هستند، خصوصاً ورزش هایی که در اسلام به آنها تاکید شده است، بپردازند و زمینه را برای فرزندان خود فراهم کنند.

ممکن است اسب سواری هزینه ی بالایی داشته باشد و با اقتصاد خانواده هماهنگ نباشد؛ لذا ما می‌توانیم برای این ورزش جایگزین هایی داشته باشیم؛ مثلاً اگر فرزند ما دوچرخه سواری خوبی ندارد، ما می‌توانیم برای او فرصتی را فراهم کنیم که این مهارت را یاد بگیرد.

د. برنامه های اردویی و تفریحی

چهارمین برنامه ای که می‌توانیم برای فرزندان خود فراهم کنیم، برنامه های اردویی و تفریحی است. معمولاً این برنامه ها مورد قبول بچّه ها است و آن ها دوست دارند که به اردو بروند. والدین باید اجازه دهند که فرزندان به همراه افراد خوب، خبره، دلسوز و متدیّن به اردوهای یک روزه و یا نیم روزه بروند و این کار اتّفاقاً خیلی خوب است.

اردو یکی از این ابزارهایی است که بچّه ها به وسیله آن آداب زندگی اجتماعی و مفاهیمی مثل ایثار، گذشت و همکاری را یاد می‌گیرند و می‌آموزند که کارهای مربوط به خودشان را به صورت خودکار انجام دهند. همچنین در برابر برخی از مسائل که در محیط خانه تحمّل نمی کردند، در این محیط ها با آن کنار می‌آیند و مشکلات را تحمّل می‌کنند؛ مثلاً اگر سرما بخورند یا خسته شوند، چون به همراه گروه هستند، پختگی لازم را بدست می‌آورند و مقاومتشان بیشتر می‌شود.

والدین موظّفند!

والدین می‌توانند با این چهار محور و یا موارد دیگری که خود پدر و مادرها می‌توانند آنها را تشخیص دهند، اوقات فراغت فرزندان خود را در ایّام تابستان پر کنند و نباید این گونه باشد که بچّه ها در تمام ساعات پای برنامه های تلویزیون و یا بازی های کامپیوتری باشند؛ چراکه این رفتار خیلی به او آسیب می‌رساند و ممکن است علاوه بر این که هوش او را مورد آسیب قرار دهد، به اخلاق و رفتار او هم آسیب برساند؛ لذا این وظیفه ما والدین است که در چارچوب درست برای آنها برنامه هایی داشته باشیم که مفید باشد.