این مقاله بر پایه گزارش هایى که ابن جوزى, مورخ, فقیه و واعظ بزرگ حنبلى در آثار متعدد خود آورده است ـ و از این حیث در میان دانشمندان اسلامى بى نظیر مى باشد ـ تصویرى نسبتا روشن از اوضاع دینى, فرهنگى و اجتماعى خلافت عباسیان در سده ششم قمرى در بغداد به دست مى دهد. ابن جوزى که تقریبا سراسر سده ششم را در بغداد سپرى کرده, گزارش هاى باارزشى را ارائه مى کند, زیرا وى از نزدیک یا شاهد رویدادهاى گوناگون روزگار شش تن از خلفاى عباسى بوده و یا خود در آن رویدادها سهم و نقش داشته است; هرچند که خواننده صاحب نظر ـ با توجه به شناختى که از شخصیت دینى, علمى و سیاسى وى در همین مقاله به دست مىآورد ـ نباید از القائات فرقه اى او غافل بماند.