قرآن کتابی تاریخی نیست، اما به موضوع تاریخ توجه کرده و حتی از آن برای نیل به اهداف خود استفاده کرده است. از این‌رو گاهی به توصیف تاریخ پرداخته تا در پس تحلیل آن به هدف خود برسد و گاهی به سنت‌های تاریخ و گاه به تاریخ انبیا، زمانی دیگر تاریخ اسلام یا تاریخ معاصر نزولش را مورد توجه قرار داده است. از این‌رو اندیشمندان نیز از ابعاد مختلف به تاریخ در قرآن توجه کرده‌اند. این پژوهش به‌دنبال پاسخ به سؤال هدف قرآن از پرداختن به تاریخ است؟ نیز ویژ‌گی‌های تاریخ مورد نظر قرآن ـ خصوصاً تاریخ اسلام ـ را جستجو می‌کند. به نظر می‌رسد قرآن اهداف شش‌گانه‌ای را برای تاریخ مطرح کرده است و از نظر روشی و محتوایی دارای ویژگی‌هایی مشترک با دیگر کتب تاریخی از یک سو و ویژگی‌های انحصاری از سوی دیگر است. روش این تحقیق تفسیری و تاریخی ـ تحلیلی است.