۱ – «ادهی» که در متن پرسش به «مکر» معنا شده است، به معنای تیزهوش‌تر و زیرک‌تر است،[۱] نه به معنای «مکارتر».
۲ – این عبارت بعد از آن بیان شده است که معاویه در میان جامعه به ناحق به زیرکی مشهور شده بود. سخن امام علی(ع) در این‌جا، در حقیقت پاسخی است به سوء برداشت از زیرکی. حضرتشان فرمودند زیرکی آن نیست که انسان با لگدمال کردن تمام ارزش‌ها و زیرپا نهادن اصول اخلاقی و دینی به اهدافش دست یابد؛ من نیز اگر خود را مقید به تقوا نمی‌دیدم، در میان عرب زیرک‌تر و با هوش‌تر از من یافت نمی‌شد.
۳ – بنابر این، زیرکی که با مکر و حیله همراه باشد، بی‌تقوایی است و شأن امام علی(ع) بالاتر از آن است که با مکر و حیله خود را به عنوان فردی زیرک معرفی کند؛ لذا است که امام می‌فرماید اگر تقوا اجازه می‌داد، من زیرک‌ترین فرد عرب بودم.

منبع: اسلام کوئست

پی نوشت ها

[۱]. مهیار، رضا، فرهنگ أبجدی عربی-فارسی، ص ۳۶، واژه «دهی».