«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا قُمتُم إِلَى الصَّلاهِ فَاغسِلُوا وُجُوهَکُم وَ أَیدِیکُم إِلَى المَرافِقِ وَ امسَحُوا بِرُؤوسِکُم وَ أَرجُلَکُم إِلَى الکَعبَینِ… »؛[۱] «اى کسانى که ایمان آورده اید، چون به [عزم] نماز برخیزید، صورت و دستهایتان را تا آرنج بشویید ؛ و سر و پاهاى خودتان را تا برآمدگى پیشین [هر دو پا] مسح کنید…».

«وضو» در لغت به معناى نظافت و پاکیزه کردن است و در اصطلاح فقه عبارت است از: «شستن مخصوص ؛ که مى توان آن را به دو صورت انجام داد: ترتیبى و ارتماسى.

وضوى ترتیبى بدین صورت است که به قصد قربت و اطاعت از فرمان خدا، ابتدا صورت و سپس دست راست و بعد دست چپ رابشوید. آن گاه با رطوبتى که از شستن دست بر کف آن باقى مانده، سر را مسح کرده و سپس پاى راست و در پایان پاى چپ را مسح نماید».

 وضوى ارتماسى عبارت است از فرو بردن صورت و دست ها در آب، به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین. گاهى ممکن است بین این دو شیوه تلفیق شود ؛ به این معنا که صورت را ارتماسى و دست ها را ترتیبى بشوید. این شکل از وضو نیز صحیح است. باید دانست که وضو براى برخى از کارها واجب و براى بعضى دیگر مستحب است.

وضو داراى دو فایده روشن است: بهداشتى و معنوى. از نظر بهداشتى شستن صورت و دست ها – آن هم پنج بار یا سه بار در شبانه روز – اثر قابل ملاحظه اى در نظافت بدن دارد. مسح بر سر و پاها – که شرط آن رسیدن آب به موها یا پوست سر است – سبب مى شود این اعضا را نیز پاکیزه بداریم. ضمن اینکه تماس آب با پوست بدن، اثر خاصى در تعادل اعصاب (سمپاتیک و پاراسمپاتیک) دارد. از نظر معنوى وضو چون با قصد قربت و براى رضاى خدا انجام مى گیرد، اثر تربیتى و اخلاقى دارد ؛ زیرا مفهوم باطنى وضو این است: «از فرق تا قدم در راه اطاعت تو گام بر مى دارم».[۲]

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف: سید مجنبی حسینی

[۱] – مائده ۵ ، آیه ۶٫

[۲] – مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۴، ص ۲۹۱٫