این مسئله‌ی اجتناب «اجْتَنِبُوا کَثیراً مِنَ الظَّنِّ»[۱] از بسیاری از گمان‌ها اجتناب کنید یعنی کنار بگذارید، یعنی فاصله بگیرید، اجازه ندهید قلب شما، نفس شما، محل بارش کثافت سوء ظن و بدگمانی باشد. یک کاری نکنید که قلب شما که از آن تولید کثافت شود.

بدگمانی به مردم پلیدی است، کثافت است، عفونت دارد. جان و قلب خود را از بسیاری از گمان‌ها برکنار کنید؛ چون گمان‌های بد در ذهن عموم بیشتر از گمان‌های خوب است. مردم به همدیگر کمتر گمان خوب پیدا می‌کنند، دنبال بهانه هستند که بگویند او هم فلان جا رفته است، او هم فلان کار را انجام داده است. او هم این کاره است، مرتّب شیطان در ذهن القا می‌کند. چون کثیری از گمان‌ها به ضرر مردم است، خدا هم کثیری از گمان‌ها را فرموده است و الّا گمان خوب پرهیز ندارد، چون برخی از گمان‌ها که زیاد هم هستند، در ذهن انسان بدبینی به دیگران است، در معاشرت‌ها، در معاملات، در اظهار نظرها معمولاً گمان بد است. چون بسیاری از گمان‌ها به خیر دیگران نیست، حسن ندارد، خوبی ندارد، خدا فرموده است از کثیر گمان‌ها پرهیز کنید. «إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ» از کثیر گمان‌های بد… چون همه‌ی گمان‌های بد هم گناه نیست، ولی بعضی از آن‌ها شما را به گناه مبتلا می‌کند. در منطقه‌ای که مین وجود دارد شما در آن منطقه اصلاً وارد نمی‌شوید، چون یک جا پای خود را می‌گذارید و شما را نابود می‌کند. گمان‌های بد هم همین‌طور است یک جا گمان بد می‌آید آدم را از بین می‌برد.

[۱]– سوره‌ی حجرات، آیه ۱۲٫