برخی قائلند که قرآن کریم، نیازی به امام و احادیث صادره از امام ندارد. از آن رو می گویند: خداوند متعال رسول خود را تنها به ابلاغ آیات قرآن مأمور کرد و او را موظف به تبیین آیات قرآن نکرده است. این شبهه شبهه ای است که از سوی روشنفکران و همچنین از سوی اهل سنت نیز مطرح شده است. برای همین در این وجیزه سعی نموده ایم به این شبهه پاسخ بدهیم.
عدم تصریح جزئیات و مسائل احکام
بعضی از مسائل، بسیار واضح هستند و بیان و شرح آنان توضیح واضحات است. از این رو باید از منکرین حدیث بپرسیم: آیا شما نماز میخوانید یا نه؟ اگر بگوید نه معلوم میشود به قرآن عمل نمیکند و اگر شخص بگوید: بلی؛ باید مطرح شود: چطور نماز میخوانید؟ رکوع و سجده و قیام و تشهد و سلام دارد یا شیر بیدم و سر و شکم است؟ نماز را در چند وقت میخوانید؟ و هر نماز چند رکعت است؟ مثلاً نماز ظهر چند رکعت و نماز عصر و صبح هر کدام چند رکعت هستند؟ فکر میکنید پاسخ او چه خواهد بود؟
در هر صورت باید پرسیده شود که تعداد رکعات نماز صبح چه طور از قرآن استخراج می شود؟! یا مثلاً از آن روشنفکر پرسیده شود: آیا سگ نجس است یا پاک؟ بعد بگویید این حکم را از کجای قرآن بدست آوردهاید؟
بلی قرآن اصول کلی نیاز بشر را بیان فرموده است و تفسیر و بیان آن در روایت و حدیث پیامبر (ص) و ائمه آمده است؛ مثلاً قرآن میفرماید: «وَ السّارق وَ السّارقَه، فَاقْطَعوا أَیْدیَهما»[۱]؛ یعنی زن و مرد دزد را دستهایشان را قطع کنید، ولی نگفته است از کجای دست باید قطع شود و این حدیث است که حدود آن را مشخص میکند، مثال در این زمینه فراوان است.
مقارنت اطاعت خدا و اطاعت از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله
قرآن مجید در بسیاری از موارد، اطاعت خداوند و پیامبر را با هم آورده است که اطاعت از خدا، اطاعت از قرآن و اطاعت از رسول، اطاعت از دستورات و اوامر پیامبر اکرم (ص) میباشد؛ بنابرین ایمان آوردن به خداوند و پیامبر صلیاللهعلیهوآله را همراه هم آورده است؛ چنانچه در سوره تغابن آیه ۱۲ اطاعت رسول، ر کنار اطاعت خداوند ذکر شده است[۲]. همچنین خداوند متعال در آیه ۳۳ سوره محمد، اطاعت رسول در کنار اطاعت از خدا ذکر شده است و نیز خطاب به مسلمین امر شده است که اعمال خود را تباه نسازید[۳]! و نیز در آیه ۵۹ سوره نساء، اطاعت اولی الامر و رسول خدا، در کنار اطاعت از الله جل جلاله آمده است[۴]. و نیز در آیه ۲۴ سوره انفال، لزوم اجابت رسول، در کنار اجابت خداوند آمده است[۵].
صریح تر از همه این آیات، در سوره مبارکه حشر بیان شده است؛ در آیه هفتم این سوره خداوند متعال به مسلمین امر نموده است که به تمام دستورات رسول خدا صلیاللهعلیهوآله پایبند باشید و از تمام چیزهایی که نهی کرده است، دور شوید[۶]. و باز در آیه ۴۳ سوره نحل و نیز آیه ۷ سوره انبیاء به مسلمین خطاب شده است که سؤالات خود را از اهل ذکر، بپرسید[۷].
خلاصه آنکه آیات قرآن، به لزوم تمسک و پابندی به دستورات شریف رسول خدا و جانشینان طاهرینش علیهم السلام، تأکید بسزایی دارد و سراسر قرآن مضمون حدیث ثقلین را تأکید می کند. یعنی قرآن و حدیث، از هم جداشدنی نیستند و اساس دستورات دین اسلام را تشکیل می دهند.
برای اطلاعات بیشتر به :
انفال، آیه ۱، اعراف، آیه ۱۵۸، انفال، آیه ۲۰، انفال، آیه ۴۶، نور، آیه ۵۲، احزاب، آیه ۳۶، احزاب، آیه ۷۱، فتح، آیه ۹، حدید، آیه ۷ـ۲۸، حجرات، آیه ۱ـ۱۴ـ۱۵، مجادله، آیه ۴ـ۵ـ۱۳ـ۲۰، تغابن، آیه ۸، جن، آیه ۲۳ ، مراجعه کنید.
[۱] سوره مائده آیه ۳۸
[۲] . «وَ أَطیعوا اللّهَ وَ أَطیعوا الرَّسولَ» (از خدا و از پیامبرش اطاعت کنید و فعل (اطیعوا) اطاعت کنید را تکرار نموده است)
[۳] . «أَطیعوا اللّهَ وَ أَطیعوا الرَّسولَ وَ لا تبْطلوا أَعْمالَکمْ» (از خدا و از پیامبرش اطاعت کنید و اعمال خود را باطل نکنید)
[۴] . «یا أَیّهَا الَّذینَ آمَنوا أَطیعوا اللّهَ وَ أَطیعوا الرَّسولَ وَ أولی اْلأَمْر منْکمْ» (خدا و پیامبر و اولی الأمر (ائمه علیهم السلام) را اطاعت کنید).
[۵] . «اسْتَجیبوا للّه وَ للرَّسول إذا دَعاکمْ لما یحْییکمْ» (اجابت کنید برای خدا و برای پیامبر هنگامی که میخوانند شما را بسوی آن چیزی که شما را زنده میکند و حیات (معنوی و انسانی) میبخشد)
[۶] . «وَما آتاکم الرَّسول فَخذوه وَ ما نَهاکمْ عَنْه فَانْتَهوا» (آن چه رسول خدا برای شما آورده بگیرید (و اجرا کنید) و از آنچه نهی کرده است خودداری نمائید)
[۷] . «فَسْئَلوا أَهْلَ الذّکْر إنْ کنْتمْ لا تَعْلَمون» (از اهل ذکر (پیامبر و ائمه) سؤال کنید اگر نمیدانید (اگر چیزی نمیدانید از اینها سؤال کنید).
پاسخ دهید