منادی دین مداری در عصر دین ستیزی اموی

اگر تا دیروز با لقب «بیمار کربلا» علی بن الحسین علیه السلام را می شناختیم و این نوع شناخت را ظلم به حضرت می دانستیم، بی گمان امروز نیز شناخت علی بن الحسین علیه السلام تنها با دعاهای او و لقب «سجاد» ظلمی دیگر در حق اوست و شایسته این است که زندگی آن حضرت از ابعاد گوناگون مورد توجه قرار گیرد تا از اظهار نظرهای تک بعدی پرهیز شود.

بی تردید حضور در عرصه های زندگی اجتماعی، شرکت پویا و سازنده در معادلات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی یکی از مهم ترین ابعاد شخصیتی آن حضرت است که شایسته توجه بوده و ما به مناسبت ولادت با سعادت امام چهارم به بازشناسی چهره آن حضرت در یکی از این عرصه ها (پاسداری از دین) می پردازیم.

امام سجاد علیه السلام و حقوق همسایگان 

«اسلام » آیین جهانی و جاودانی است که قوانین و موازین آن از سرچشمه وحی جاری گردیده است و چون مقررات آن منشایی آسمانی دارد، گستره آن تمامی حالات فردی و اجتماعی را دربرمی گیرد، مصالح و مفاسد امور، روابط و پیوستگی ها و ظاهر و باطن کارها را در نظر می گیرد و بر اثر گذشت زمان یا مقتضیات سیاسی و اجتماعی در اصل این قوانین دگرگونی ایجاد نمی شود .

حضرت زین العابدین علیه السلام تداوم بخش عزت و افتخار حسینی 

پیشوای چهارم شیعیان علیه السلام بعد از حضور در حماسه افتخار آفرین و عزت بخش عاشورای حسینی، از لحظه ای که در غروب عاشورا با شهادت پدر بزرگوار و سایر عزیزانش مواجه گردید برای ادامه راه آنان، مسئولیت سنگینی را به دوش کشید . امامت امت، سرپرستی اطفال و بانوان، رساندن پیام عاشورا به گوش جهانیان، تداوم مبارزه با طاغوت و طاغوتیان و از همه مهمتر پاسداری از اهداف متعالی امام حسین علیه السلام که موجب عزت و افتخار عالم اسلام گردید، از جمله مسئولیتهای آن امام همام به شمار می آید .

امام سجاد علیه السلام که در دوران امامت خویش در محدودیت شدیدی به سر می برد و حاکمان مستبد اموی سایه شوم خود را بر شهرهای اسلامی گسترده بودند و اهل ایمان از ترس مال و جان خود مخفی می شدند، با اتخاذ صحیحترین تصمیمها و موضعگیریهای مناسب و بجا و با استفاده از مؤثرترین شیوه ها توانست از فرهنگ عاشورا و دستآوردهای ارزشمند آن – که همان عزت و افتخار ابدی برای اسلام و مسلمانان و بلکه برای جهان بشریت بود – به صورت شایسته ای پاسداری کرده و راه حماسه آفرینان کربلا را تداوم بخشد و یاد و نام و خاطره سالار شهیدان حضرت حسین بن علی علیهما السلام را جاودانه ساخته و بر بلندای تاریخ ابدی نماید . در این فرصت با مهمترن فعالیتهای آن یادگار امامت در پاسداری از فرهنگ عزت و افتخار حسینی علیه السلام آشنا می شویم:

مبارزات سیاسی و اجتماعی امام سجاد (ع) در یک نگاه 

امام سجاد (ع) چهارمین امام معصوم شیعیان است. پدرش امام حسین (ع) و مادرش بانویی از بانوان شاه زاده و ملکه ایران، دختر یزدجرد بود که در جنگ بین اسلام و امپراتوری ایران، اسیر شد. نقل شده است که وی شب قبل از اسارت، نحوه به اسارت در آمدنش را در خواب دیده بود و این که همسر کسی شده که بسیار نورانی است.(1)

سیاست و حکومت در سیره امام سجاد(ع) 

امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب سلام الله علیها دو رکن اساسی نهضت سالار شهیدان، ابی عبدالله(ع) هستند که بی تردید دوام و بقای نهضت حسینی مدیون فداکاریهای آنهاست.

سیره امام سجاد علیه السلام از نگاه رهبری 

آنچه در پی می آید، خلاصه ای است از اثری با ارزش که با مشخصات ذیل منتشر شده است:

پژوهشی در زندگی امام سجاد علیه السلام » نوشته حضرت آیت الله سید علی حسینی خامنه ای – مقام معظم رهبری، امت برکاته – چاپ اول، اسفند 1361 . ناشر: حزب جمهوری اسلامی، 80 ص . بیست هزار نسخه .

امام سجاد علیه السلام در آثار شهید مطهری

یکی از ویژگی های آثار شهید مطهری جامعیت آنها در علوم و معارف مختلف اسلامی است، به طوری که تقریبا در تمامی حوزه های مربوط به تاریخ، فلسفه، فقه، کلام و اندیشه اسلامی، ایشان دارای آثار ارزشمند و متعددی هستند . یکی از محورهای اصلی آثار و نوشته های وی به تاریخ زندگی و وقایع مربوط به ائمه معصومین علیهم السلام مربوط می شود .

در این مقاله مختصر تلاش شده است که دیدگاه ها و مطالبی که ایشان درباره امام سجاد علیه السلام در آثار خود به آنها اشاره کرده است، جمع بندی و ارائه شود .

مناجات امام سجاد علیه السلام

پروردگارا، بر محمد و خاندانِ او درود فرست و ما را از آرزوهای دور و دراز نگاهدار و آرزوها را با راستیِ کردار بر ما کوتاه کن، تا در این آرزو نباشیم که ساعتی را پس از ساعتی دیگر زنده باشیم و روزی را به روز دیگر رسانیم و نَفَسی را به نَفَسی دیگر بپیوندیم […]

تجلی توحید در ادعیه 

توحید و دعاهای معصومین(ع) به ویژه ادعیه امام سجاد(ع) رابطه تنگاتنگ از جهت علمی و عملی دارند. این دعاها هم توحید و مراحل و اقسام آن را آموزش می دهند و هم خود تجلی گاه خالصانه ترین توحید نظری و عملی هستند. این مقاله می کوشد ظهور و حضور توحید و ابعاد آن را در دعاهای مأثوره از معصومین(ع) مورد بررسی قرار دهد.

از این رو، پس از تبیین نقش محوری توحید در اسلام و اهمیت و حقیقت دعا، با استناد به فقراتی از ادعیه امام سجاد(ع) نشان می دهد که دعا در عین حال که نردبان توحید خود جلوه ای از توحید عملی نیز به شمار می آید.

سیمای ابوخالد کابلی 

کابل دیاری است آشنا، شهری است دردمند و مجروح، خطه ای است سرسبز و خرم که در قلب کوههای هندوکش، بابا و پامیر قرار گرفته است و سالهاست که در آتش نفاق و جنون تشنگان قدرت می سوزد. این شهر پرآوازه، که سابقه ای بس کهن در تاریخ دارد، در ربع اول قرن هجری، اسلام را، به عنوان آیین نجات بخش، در آغوش گرفت و قرنها مرکز فرمانروایی مسلمانان باقی ماند.

پیشینه تشیع در این سرزمین را می توان از سالهای 61 هجری به این سو جستجو کرد. در این دوره، جوانی از این دیار، با هدف دیدار امام زمانش، آهنگ مدینه کرد و به شاگردی سید ساجدان مفتخر شد.

مناجات امام سجاد علیه السلام : روایات تربیتی و اخلاقی 

پروردگارا، بر محمد و خاندانِ او درود فرست و ما را از آرزوهای دور و دراز نگاهدار و آرزوها را با راستیِ کردار بر ما کوتاه کن، تا در این آرزو نباشیم که ساعتی را پس از ساعتی دیگر زنده باشیم و روزی را به روز دیگر رسانیم و نَفَسی را به نَفَسی دیگر بپیوندیم و گامی را پس از گامی برداریم. ما را از قریب آرزوها بپای و از شرّ آن در امان دار.