امام رضا علیه السلام دوره خلافت امين
تيرگي روابط بين “امين” و “مأمون” به امام ـ‌ع ـ اين فرصت را داد تا به وظائف رسالت خود عمل نمايد و به کوشش و فعاليت خويش بيفزايد شيعيان نيز از اين فرصت استفاده کرده با آن حضرت دائماً در تماس بودند، از علم و دانش و راهنمائيهايش بهره مي بردند، پس در نتيجه امام رضا ـ‌ع ـ از مزاياي منحصر به فردي که برايش پيش آمده بود، توانست راهي را بپيمايد که به تحکيم موقعيت و گسترش نفوذش در قسمتهاي مختلف اسلامي بيانجامد، اين مطلب از بيان خود امام ـ‌ع ـ که درباره عدم تمايلش به ولايت عهدي به مأمون سخن مي گفت، استفاده مي شود آنجا که مأمون از امام ـ‌ع ـ فوق تعهدش انتظار داشت، فرمود:
“فوالله ان الخلافة لشيء ما حدثت به نفسي، و لقد کنت بالمدينة اتردد في طرقها علي دابتي و ان اهلها و غيرهم يسألوني الحوائج فأقضيتها لهم… و ان کتبي لنافذة في الامصار و ما زدتني في نعمة هي علي من ربي”(1)
جزئیات اخبار شهادت امام حسین علیه السلام در منابع کهن
در این گزارش کوتاه، خبر چند منبع کهن تاریخی را در باره شهادت امام حسین علیه السلام که پس از همه یاران و جوانان اهل بیت‌اش به شهادت رسید، مرور می کنیم. زمانى که تمامى یاران و اهل بیت امام حسین ـ علیه السلام ـ به شهادت رسیدند، دشمن قصد کشتن آن حضرت را کرد. تا این لحظه، کسى جرأت نزدیک شدن به امام را نداشت؛ چرا که به هر روى، بسیارى از کوفیان مایل نبودند قاتل آن حضرت شناخته شوند. این بود که نوبت به سنان و شمر و خولی بدذات رسید.
مدخل امام «جواد» علیه السلام از دانشنامه جهان اسلام
جواد، امام، ابوجعفر محمدبن علی‌بن موسی‌بن جعفربن محمدبن علی‌بن الحسین‌بن علی‌بن ابی‌طالب علیهم‌السلام، امام‌نهم از امامان دوازده‌گانه و یكی از چهارده‌معصوم. به دلیل اشتراك كنیه آن‌حضرت با كنیه امام محمدباقر علیه‌السلام، در منابع رجال و حدیث شیعه از وی با كنیه ابوجعفر ثانی یاد شده‌است (رجوع کنید به فضل‌بن‌حسن‌طبرسی، 1417، ج2، ص91؛ ابن‌شهر آشوب، ج4، ص379؛ نصیبی، ج2، ص140). كنیه خاص آن حضرت ابوعلی است ( دلائل الامامه، ص396؛ خصیبی، ص295؛ ابن‌شهر آشوب، همانجا؛ قس سبط ابن‌جوزی، ص 321: ابوعبداللّه).
مدّت زمان زندگی امام زمان (عج) با امام عسگری ـ علیه السّلام ـ چه کسانی او را دیده‌اند؟
امام زمان ـ علیه السّلام ـ را در حیات پدر بزرگوارش سه گروه از معاصرینش دیده‌اند: ۱. اهل بیتش مانند عمّه‌اش حکیمه خاتون (عمّه امام عسگری ـ علیه السّلام ـ) و خادمان حضرت عسگری مانند ابو نصر ظریف؛ ۲. گروه دوم از نواب اربعه عمری که وکالت امام هادی ـ علیه السّلام ـ و امام عسگری ـ علیه السّلام ـ را داشت و بعد از آنها اوّلین نایب خاص امام زمان (عج) بود که حضرتش را در حیات پدرش زیارت کرد؛ ۳. گروه سوّم شیعیان خاص و اصحاب بزرگوار امام عسگری ـ علیه السّلام ـ از این امر (ولادت امام مهدی (عج)) مطلع شده و به زیارتش مشرّف شدند از جمله آنها احمد ابن اسحاق قمی و بسیاری از شیعیان دیگر که به حضور حضرتش مشرّف شدند.
امامت امام جواد علیه السلام
یکی از مسائلی که در مباحث کلامی مربوط به امامت، جایگاه ویژه‌ای یافت این بود که آیا ممکن است کسی پیش از بلوغ به مقام امامت برسد؟ این مسئله از آن هنگام که امام جواد (ع) در سال 203 به امامت رسیدبه صورت جدّی‌تری در محافل علمی ـ کلامی مطرح می‌شد تا بعدها در سال 220 در رابطه با امامت امام هادی علیه‌السلام و پس از آن حضرت مهدی (عج) حدّت آن به اوج خود رسید.
آیا امام حسن علیه السلام همسران زیادی داشتند؟
آنچه از نقلهای مختلف در تاریخ به دست می‌آید این است كه آن حضرت حداكثر 8 الی 10 همسر كه تعدادی از آنها به صورت كنیز و ملك یمین بوده داشته‌اند. ولی متأسفانه در كتابهای تاریخی بعضی از مورخین 250 و بعضی 300 و حتی تا 400 همسر برای ایشان ذكر می‌كنند كه این حرف شایعه‌ای بیش نیست.
بحثی درباره فاطمه دختر امام عسکری علیهم السلام
عده ای از مردم شهر اران و بید گل معتقد هستند که خواهر امام زمان علیه السلام «فاطمه بنت العسکری علیه السلام» در این شهر مدفون هستند اکنون در این باره به بحث می نشینیم.
سفارش حضرت رسول سلام الله علیه به ثقلین 2
مرحوم شیخ مفید به سند خود از عبدالله بن عبّاس روایت کرده که گفت: علی بن ابی‌طالب (ع) و عبّاس بن عبدالمطلب و فضل بن عبّاس، در آن بیماری که رسول خدا (ص) رحلت کرد، بر او وارد شدند و گفتند: ای رسول خدا! مردان و زنان انصار در مسجد گرد آمده‌اند و بر شما […]
تسلیت پیامبر به علی و فاطمه سلام الله علیهم 5
شیخ مفید گفته است: فردای آن روز، مردم از ملاقات آن حضرت، ممنوع شدند و بیماری ایشان، شدّت یافت و امیر مؤمنان علی (ع) از او جدا نمی‌شد مگر برای ضرورت. وقتی علی (ع) برای بعضی امور خود رفته بود، بیماری رسول خدا (ص) قدری سبک شد، ولی علی (ع) را مشاهده نفرمود؛ در حالی […]
بررسی ادله ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه 22
بحث ما راجع به روایات مادر امام زمان عجل الله تعالی فرجه و پاسخ به اشکالاتی است که به روایت بشر نخاس وارد شده است. مشکل سندی روایت بشر نخاس، یکی از شبهاتی است که بعضی گفته اند. عده ای که روایت را زیر سوال می برند، مستندشان ضعف محمد بن بحر شیبانی است، چون ایشان را رمی به غلو نموده اند. در نوشتار قبلی تا حدودی معنای غلو را از دیدگاه خودمان و از دیدگاه دگراندیشان(عامه) تبیین کردیم و بعد نظرات بزرگان مان را در مورد افرادی که رمی به غلو شده اند، مطرح نمودیم تا معلوم شود که ظاهراً [ رمی به غلو] مرزبندی نشده است. لذا خیلی از شخصیت های ما را به صرف اتهام به غلو، متهم کرده اند.
در ادامه نیز به نظرات برخی دیگر از بزرگان و بیان روایاتی در این باب می پردازیم.
بررسی ادله ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه 18
بحث ما راجع به روایت بشر نخاس در ارتباط با جریان اسارت مادر حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه و خریداری شدن ایشان توسط بشر به امر امام هادی علیه السلام است. روایت بشر نخاس، از روایاتی است که اشکالات سندی و دلالی به آن وارد شده است. در این نوشتار به بررسی دو اشکال دیگر از اشکالات وارد شده می پردازیم.
بررسی ادله ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه 11
یکی از شبهاتی که با هدف سست کردن اعتقادات شیعه از سوی برخی رسانه‌های فارسی زبان ماهواره‌ای به خصوص رسانه‌هایی که از طرف وهابیت راه اندازی شده است، مطرح می‌شود، اصل تولد حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه است. موضوع ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه از اختصاصات شیعه نمی باشد، بلکه بسیاری از بزرگان اهل سنّت هم به داشتن فرزندی برای امام حسن عسگری علیه السلام اعتراف داشته‌اند. ادله و روایات بسیاری در حد استفاضه و تواتر برای اثبات ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه وارد شده است که این اعتقاد را یقینی می سازد و حتی ما را از بررسی سندی روایات، بی نیاز می سازد.
در این نوشتار در ذیل روایت بیست و دوم به بحثی در مورد مادر امام زمان عجل الله تعالی فرجه می پردازیم.
عرضه شدن قرآن دو مرتبه در یک سال بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله 2
مرحوم مفید گفته است: سپس پیامبر اکرم (ص)، اسامه بن زید را به فرماندهی سپاه منصوب و به او تأکید فرمود که تمام سپاه به جانب موضعی از بلاد روم ـ که پدرش در آنجا درگیر یا کشته شده بود ـ حرکت دهد. و تصمیم آن حضرت در تجهیز سپاه اسامه، بیشتر بدین جهت بود […]
عرضه شدن قرآن دو مرتبه در یک سال بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله 2
مرحوم شیخ مفید گفته است: سپس پیامبر اکرم (ص)، اسامه بن زید را به فرماندهی سپاه منصوب و به او تأکید فرمود که تمام سپاه به جانب موضعی از بلاد روم ـ که پدرش در آنجا درگیر یا کشته شده بود ـ حرکت دهد. و تصمیم آن حضرت در تجهیز سپاه اسامه، بیشتر بدین جهت […]