انسان در عالم اظلّه و ارواح
خلقت روح قبل از بدن، از مباحث مهمّى است كه بسيارى از دانشمندان بزرگ شيعى درباره آن به بحث و بررسى پرداختهاند. آراء و نظريّههاى 12 نفر از انديشمندان شيعه از قرن 11 (ميرداماد 1041ق) تا قرن 13 (ملّا هادى سبزوارى) با استناد به احاديث خلقت ارواح قبل از ابدان، بيان و در مواردى نيز به اجمال، بررسى شده است.
حقيقت نفسى كه انسان با «أنا» به آن اشاره مىكند، جسمانيّة الحدوث بودن نفس و جهت نورانى و روحانى داشتن آن، ميثاق بر ولايت، ازلى بودن ارواح، تقدّم ذاتى نفس بر بدن و حدوث نفس با حدوث بدن، از جمله مباحثى است كه با توجّه به نظريّات دانشمندان، مطرح و بررسى شده است.÷