منبع شناسي امام جواد عليه السلام 

در یک نگاه کلی باید گفت که كتاب هاي سيره نگاري متقدم كمتر به طور مستقل در مورد هر امام به نگارش در مي آمدند. امام جواد (ع) نيز از اين امر مستثنا نبود. نوشتار پيش رو به بيان بخشي از منابع عمدتا غير مستقل مربوط به سيره امام جواد (ع) و هم چنين تعدادي از آثار اختصاصي معاصر مي پردازد.

شرایط کلی فرهنگی سیاسی اجتماعی دوران امام جواد علیه السلام

دوران حیات امام جوادعلیه‌السلام یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام محسوب می‌شود. این دوره با خلافت سه تن از خلفای جنجالی دوران اول عباسی یعنی امین(193-198هـ)[1] و برادرش مأمون (198-218هـ) و معتصم(218-227هـ) معاصر است (اخبار الدوله العباسیه/412). دوران حکومت 524 ساله عباسیان به لحاظ نیروی خلافت یک‌دست نبوده است. به همین جهت مورخان خلافت عباسی را بر اساس نیروهای خلافت و تحول اوضاع سیاسی و شکوفایی زندگی فرهنگی و فکری به دو دوره طلایی و انحطاط (جرجی زیدان/ 239) و یا در تقسیمی دیگر به  چهار عصر(طقوش/39) تقسیم کرده اند.

نامه های امام جواد علیه السلام

در کتب اخبار چندین نامه از امام جواد (ع) نقل شده که به یاران و شیعیان خود نوشته است بعضی از این نامه ها، پاسخ نامه هایی است که از آن حضرت مساله سوال کرده اند و برخی موعظه و اندرز خواسته اند و بعضی از این نامه ها را خود امام مرقوم فرموده اند.

مناظرات و احتجاجات امام جواد عليه السلام 

1-مناظرات با توجه به بحران هایی که برای حقانیت ائمه خصوصا بحرانی که برای امامت امام جواد علیه‌السلام به وجود آمد یکی از راه هایی که امام می‌توانست با بهترین روش حقیقت امامت خود را به منکرین نشان بدهد مناظرات علمیی بود که ایشان انجام می داد. هر چند  با توجه به آنچه که در […]

درباره يونس بن عبدالرحمن 

به تازگي ابهاماتي در باره يونس بن عبدالرحمن به وجود آمده كه روشن تر شدن آن در شناخت اصحاب قمي و جو كلامي آن زمان در ميان شيعيان كمك زيادي مي كند.
امروزه کمتر می‌توان ترديد كرد كه یونس بن عبدالرحمن اصلا دوران امام جواد علیه‌السلام را درک نکرده و مدتي قبل از امامت امام جواد ع از دنيا رفته است. شواهد زیادی برای اثبات و رد این ادعا وجود دارد.

مدخل امام «جواد»(ع) از دانشنامه جهان اسلام

جواد، امام‌، ابوجعفر محمدبن‌ علی‌بن ‌موسی‌بن ‌جعفربن ‌محمدبن‌ علی‌بن ‌الحسین‌بن ‌علی‌بن ‌ابی‌طالب ‌علیهم‌السلام‌، امام‌نهم‌ از امامان‌ دوازده‌گانه ‌و یكی ‌از چهارده‌معصوم‌. به ‌دلیل ‌اشتراك‌ كنیه ‌آن‌حضرت‌ با كنیه‌ امام‌ محمدباقر علیه‌السلام‌، در منابع ‌رجال‌ و حدیث ‌شیعه‌ از وی ‌با كنیه ‌ابوجعفر ثانی‌ یاد شده‌است‌ (رجوع کنید به فضل‌بن‌حسن‌طبرسی‌، 1417، ج‌2، ص‌91؛ ابن‌شهر آشوب‌، ج‌4، ص‌379؛ نصیبی‌، ج‌2، ص‌140). كنیه ‌خاص‌ آن‌ حضرت‌ ابوعلی‌ است‌ ( دلائل ‌الامامه‌، ص‌396؛ خصیبی‌، ص‌295؛ ابن‌شهر آشوب‌، همانجا؛ قس‌ سبط ‌ابن‌جوزی‌، ص 321: ابوعبداللّه‌).

دوستی و تعامل با همنوعان در سیره امام جواد علیه السلام

نهمین ستاره فروزان آسمان امامت و ولایت حضرت امام محمد تقی(ع) معروف به جوادالائمه(ع) در روز دهم ماه رجب سال 195 ه.ق در مدینه دیده به جهان گشود.[1] پدر بزرگوارش حضرت علی بن موسی الرضا(ع) و مادر مکرّمه اش بانویی مصری تبار به نام سبیکه از خاندان ماریه قبطیّه همسر پیامبر اسلام(ص) بود، به طوری که امام رضا(ع) از او به عنوان بانویی قدسیه و پاکیزه یاد می کرد.[2]

 

مدخل امام «جواد» علیه السلام از دانشنامه جهان اسلام

جواد، امام‌، ابوجعفر محمدبن‌ علی‌بن ‌موسی‌بن ‌جعفربن ‌محمدبن‌ علی‌بن ‌الحسین‌بن ‌علی‌بن ‌ابی‌طالب ‌علیهم‌السلام‌، امام‌نهم‌ از امامان‌ دوازده‌گانه ‌و یكی ‌از چهارده‌معصوم‌. به ‌دلیل ‌اشتراك‌ كنیه ‌آن‌حضرت‌ با كنیه‌ امام‌ محمدباقر علیه‌السلام‌، در منابع ‌رجال‌ و حدیث ‌شیعه‌ از وی ‌با كنیه ‌ابوجعفر ثانی‌ یاد شده‌است‌ (رجوع کنید به فضل‌بن‌حسن‌طبرسی‌، 1417، ج‌2، ص‌91؛ ابن‌شهر آشوب‌، ج‌4، ص‌379؛ نصیبی‌، ج‌2، ص‌140). كنیه ‌خاص‌ آن‌ حضرت‌ ابوعلی‌ است‌ ( دلائل ‌الامامه‌، ص‌396؛ خصیبی‌، ص‌295؛ ابن‌شهر آشوب‌، همانجا؛ قس‌ سبط ‌ابن‌جوزی‌، ص 321: ابوعبداللّه‌).

نگاهی به سیره ی تبلیغی امام جواد علیه السلام 

زندگانی سراسر افتخار پیامبر اسلام و ائمه ی هدی – صلوات الله علیهم اجمعین – از زوایای مختلف قابل بررسی است. روش تبلیغی معصومان علیهم السلام نیز مانند دیگر ابعاد زندگی شان اسوه و الگو به شمار می آید.