منبع شناسي امام جواد عليه السلام 

در یک نگاه کلی باید گفت که كتاب هاي سيره نگاري متقدم كمتر به طور مستقل در مورد هر امام به نگارش در مي آمدند. امام جواد (ع) نيز از اين امر مستثنا نبود. نوشتار پيش رو به بيان بخشي از منابع عمدتا غير مستقل مربوط به سيره امام جواد (ع) و هم چنين تعدادي از آثار اختصاصي معاصر مي پردازد.

شرایط کلی فرهنگی سیاسی اجتماعی دوران امام جواد علیه السلام

دوران حیات امام جوادعلیه‌السلام یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام محسوب می‌شود. این دوره با خلافت سه تن از خلفای جنجالی دوران اول عباسی یعنی امین(193-198هـ)[1] و برادرش مأمون (198-218هـ) و معتصم(218-227هـ) معاصر است (اخبار الدوله العباسیه/412). دوران حکومت 524 ساله عباسیان به لحاظ نیروی خلافت یک‌دست نبوده است. به همین جهت مورخان خلافت عباسی را بر اساس نیروهای خلافت و تحول اوضاع سیاسی و شکوفایی زندگی فرهنگی و فکری به دو دوره طلایی و انحطاط (جرجی زیدان/ 239) و یا در تقسیمی دیگر به  چهار عصر(طقوش/39) تقسیم کرده اند.

نامه های امام جواد علیه السلام

در کتب اخبار چندین نامه از امام جواد (ع) نقل شده که به یاران و شیعیان خود نوشته است بعضی از این نامه ها، پاسخ نامه هایی است که از آن حضرت مساله سوال کرده اند و برخی موعظه و اندرز خواسته اند و بعضی از این نامه ها را خود امام مرقوم فرموده اند.