غاليان، اقدامات و موضع امام صادق(عليه‌السلام) 

در قرآن كريم آياتي وجود دارد كه بر وحدانيت خداوند و اين‌كه تنها خالق و مدبر و و روزي دهنده است تأكيد مي‌كند و از سوي ديگر به مردم مؤكداً سفارش مي‌كند كه از غلو و زياده‌روي در دين خودداري كرده و غير از حق دربارة خداوند چيزي نگويند.1 قرآن حتي پيامبر اكرم (صلي‌الله‌عليه‌و‌آله‌و‌سلم) را نيز در زمره ساير انسان‌ها مي‌داند با اين تفاوت كه به او وحي مي‌شود2 و در كل از اين‌گونه آيات در قرآن مجيد فراوان يافت مي‌شود.3

نگاهی به وضعیت حدیث در عصر صادقین(علیهما السلام) 

تاریخ حدیث شیعه در عصر حضور را می توان به چهار دوره کلی  تقسیم کرد: دوره ابتدای صدور حدیث تا زمان امام سجاد(علیه السلام)، دوره صادقین(علیهما السلام)، دوره امام کاظم و امام رضا(علیهما السلام)، دوره سه امام آخر(علیهم السلام). عصر صادقین(علیهما السلام) اوج تاریخ حدیث شیعه و تأثیرگذارترین دوره در حیات تاریخ حدیث شیعه می‌باشد. در این دوره، این دو بزرگوار آزادی بیش‌تری جهت ترویج فرهنگ و مذهب شیعه داشتند. ایشان علاوه بر تدریس حدیث و عقاید شیعه به تربیت شاگردان زیادی نیز پرداختند. این نگارش بر آن است تا این دوره از تاریخ حدیث را بهتر تبیین نماید. در ادامه ابتدا نگاهی کوتاه به زندگی سیاسی٬ اجتماعی و علمی٬ فرهنگی این دو امام عزیز خواهیم داشت و پس از آن به زندگی حدیثی آن‌ها خواهیم پرداخت.

اوضاع اقتصادي شيعيان عراق در عصر صادقين علیه السلام

اقتصاد از ابعاد مهم زندگي بشر است به گونه‌اي كه در برخي مكاتب حتي زير ‌بناي جامعه پنداشته شده است. اقتصاد در اسلام هرچند زير ‌بنا نيست، اما به آن اهميت فراوان داده شده است، چرا كه در بهبود يا نابساماني ديگر شئون زندگي انسان تأثير شگرف دارد.

مقاله حاضر بر آن است تا با رويكرد تاريخي و تحليلي، وضعيت اقتصادي شيعيان عراق را در عصر صادقين(ع) با بهره‌گيري از منابع تاريخي، حديثي و رجالي روشن سازد. در اين تحقيق ابتدا وضعيت اقتصادي عراق در دو قرن نخست بررسي شده و سپس به وضعيت اقتصادي شيعيان پرداخته شده است. طبق يافته‌هاي اين تحقيق، منابع اصلي ثروت در عراق، ابتدا زراعت و تجارت و سپس صنعت بوده است. شيعيان از زراعت اندك، اما از تجارت سهم بيشتر داشتند و به صنعت نيز كم و بيش اشتغال داشتند.

امام صادق(عليه‌السلام) در آستانة انتقال حكومت از امويان به عباسيان 

يكي از مهم‌ترين پرسش‌ها در زندگاني سياسي امام جعفر صادق(عليه‌السلام) كيفيت موضع‌گيري او در هنگام انتقال حكومت از امويان به عباسيان بود. اين پرسش هنگامي جدي‌تر مي‌شود كه دريابيم در انديشة سياسي شيعه كه برگرفته از آموزه‌هاي ائمه(عليهم‌السلام) مي‌باشد، امامت به معناي رياست ديني و دنيوي بوده و در زمان حضور امام(عليه‌السلام) حقّ بدون چون و چراي امام معصوم(عليه‌السلام) مي‌باشد و هركس بدون اذن امام(عليه‌السلام) در اين جايگاه قرار گيرد، در حقيقت حق امام(عليه‌السلام) را غصب كرده است. در اين هنگام اين سؤال پديد مي‌آيد كه چرا امام صادق(عليه‌السلام) با توجه به آماده بودن اوضاع سياسي هيچ‌گونه تلاشي براي گرفتن حق خود نكرد و بلكه هنگامي كه از سوي سران نهضت عباسي همچون ابوسلمة خلاّل به او پيشنهاد در دست گرفتن حكومت شد، آن را به شدت رد كرد. آيا در اين هنگام موضع‌گيري منطقي اقتضا نمي‌كرد كه آن حضرت(عليه‌السلام) مانند جدش امام علي(عليه‌السلام) پس از قتل عثمان و روي آوردن مردم به او، حجت را بر خود تمام ديده و خلافت را بپذيرد؟

امام صادق علیه السلام از منظر منابع اهل سنت 

این پرسش که “از منظر منابع اهل سنت امام صادق(ع) چه جایگاه و مقامی در جامعه اسلامی دارد؟”، پرسش آغازین این نگاشته است. پاسخ بدست آمده این است که بنابر منابع مکتوب حدیثی، رجالی و تاریخی اهل سنت، امام صادق(ع) یکی از چهره های شاخص و ممتاز جامعه اسلامی به لحاظ علمی، اخلاقی و سیاسی است و در زمره ی محدثین و تابعین مدینه محسوب می شود. بزرگان اهل سنت جملگی بر وثوق او تأکید می کنند و همواره به دیده ی احترام به وی می نگرند.
این تحقیق از این رو حائز اهمیت است که روشن می کند: اهل سنت همانند برادران دینی خویش یعنی شیعیان برای امام صادق(ع) ارج و احترام درخور توجه قائلند با این تفاوت که بر جایگاه علمی، سیاسی و اخلاقی او تأکید بیشتری می کنند و از جایگاه مذهبی او چشم پوشی می نمایند

ولادت تا شهادت حضرت زهرا سلام الله عليها از منظر امام صادق علیه السلام

ابزار عشق و ارادت به ساحت مقدس كوثر ولايت, دخت نبوت, همسر امامت, حضرت صديقه طاهره, فاطمه مرضيه ـ سلام الله عليهاـ نه تنها از ناحيه شيعيان و شيفتگانش واجب است كه هر كدام از معصومين عليهم السلام باسخنان خويش درباره آن بزرگوار اظهار ارادت نموده و نقش به سزايى را ايفا كرده اند و از همه مهمتر, ابراز علاقه رسول الله(ص) است به حضرت زهرا(س) كه فاطمه(س) را فرشته اى در سيماى انسان و پاره تن خود مى دانست و هرگاه نگاهش به او مى افتاد, شادمان و مسرور مى شد.
در اين جا اوج عشق و محبت حضرت امام صادق(ع) به مادرش را در كلامش مى خوانيم; لازم به توضيح است كه فقط به ترجمه سخنان حضرت بسنده شده است و منابع روايت آورده شده كه در صورت نياز, خوانندگان مراجعه كنند.

نقدی بر کتاب  زنادقه در عصر صادقین(ع) 

انسان به عنوان عضوی از طبیعت  گذاران پیرامون، شریک  گسترش و دگرگونی های آن می باشد. ماهیت تغییر و دگرگونی  وی آمیزه ای از انفعال طبیعی و فعالیت فکری او در طبیعت  است و ما این محصول کارگری انسان را در طبیعت تمدن  می نامیم که عالی ترین و سازمانی ترین نمود تغییر فعّالی او در طبیعت است.
پس اگر مدنیت انسان دگرگونی ای است که وی  در خود و در طبیعت اطراف، بنابر غایتی که در نظردارد، اعمال  می کند، هر تمدنی مسبوق به شناختی است که آدمی از خود و جهان پیش رویش به دست می آورد،زیرا که فعّالیت آگاهانه  برای ایجاد دگرگونی مشروط و متوقف بر شناسایی سوژهء تغییر است. پس بیهوده نیست اگر بنیاد تمدن  بشری را بر علم و آگاهی استوار بدانیم.

معرفی و خلاصه کتاب پیشوای امام صادق علیه السلام

در دوران مبارزه با رژیم ستم شاهی و در زمانی که رهبری جامعه مهمترین مساله نهضت اسلامی بود رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای (دامت برکاته چند سخنرانی درباره تحلیل زندگانی امام ششم(ع) ایراد کرد که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تحت عنوان «پیشوای صادق(ع)» توسط انتشارات سیدجمال و با همکاری واحد ایدئولوژی روزنامه جمهوری اسلامی تنظیم و منتشر گردید. تاریخ دقیق انجام سخنرانی معلوم نیست ولیکن بین سالهای 45 و 50 شمسی بوده است. کتاب «پیشوای صادق(ع)» در بین سالهای 58 تا 60 شمسی منتشر شده است.

ویژگی های نامه های رسول خدا به پادشاهان

رسول خدا صلّی الله علیه و آله در جهت دعوت جهانی خود به پادشاهان و رؤسای کشورها و اقوام مختلف در داخل و خارج سرزمین‌های اسلامی نامه نوشت و آن ها را به دین اسلام دعوت می نمود. وقتی در نامه ها و مکتوب های مربوط به پیامبرخدا، حضرت محمد صلّی الله علیه و آله دقت و تأمل می کنیم، به نکات ظریف و دقیقی در لابه لای آنها برمی خوریم که در نوع خود، کم نظیر یا بی نظیر است. در این نوشتار به برخی از این ویژگی ها اشاره ای می کنیم.

بررسی موضوع شهادت رسول خدا صلّی الله علیه و آله

بی شک یکی از موضاعات مهم قابل بررسی بحث شهادت رسول گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله است که هم روایات اهل سنّت و هم در روایات شیعه به آن پرداخته شده است. در برخی روایات آمده است که زنی یهودی رسول خدا صلّی الله علیه و آله را مسموم کرد؛ در برخی روایات آمده است که رسول اکرم صلّی الله علیه و آله به وسیله یکی از زنانش مسموم و شهید شد؛ و موارد دیگر که در این نوشتار به خاطر اختصار به برخی از آن ها اشاره ای می کنیم و در پایان جمعبندی خود را ذکر می نماییم.

علمای اهل سنت و امام زمان علیه السلام – سید اسد الله هاشمی شهیدی

بیشتر دانشمندان بزرگ اهل سنّت و بلکه اکثریت قریب به اتّفاق آنان، عقیده دارند که «مهدی موعود» واقعیت دارد و می گویند: او از دودمان پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم و فاطمی و علوی و از نسل امام حسین علیه السلام است؛ ولی در آخر الزمان متولّد می گردد و در سنین جوانی دنیا را پر از عدل و داد می نماید.
در میان این عدّه که حضرت مهدی علیه السلام را از نسل امام حسین علیه السلام می دانند، کسانی بوده و هستند که با وجدانی پاک و بیدار یا به ملاحظه رعایت امانت در نقل حدیث و تاریخ، در کمال صراحت گفته اند: این مهدی موعودی که از دودمان پاک پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم و از نسل امام حسین علیه السلام است، کسی جز فرزند برومند امام حسن عسکری علیه السلام نیست.
این عدّه، بدون توجّه به وابستگی هایی که معمولاً علمای عامّه به حکومت های طاغوتی بنی اُمیه وبنی عباس داشته اند و به دور از هرگونه تعصّب، صریحاً اعلام داشته اند که: ابوالقاسم، محمّد بن الحسن العسکری علیه السلام همان که در سال 255 هجری(یا سنوات دیگر به قول آنها) در شهر «سامرا» و در خانه امام حسن عسکری علیه السلام متولّد شد و به عقیده شیعه، امام دوازدهم است، همان «مهدی موعود» است؛ زیرا مجموع روایات صحیح و معتبری که بزرگان اهل سنّت درباره «مهدی منتظر» نقل کرده اند تنها با او قابل تطبیق است، ونمی تواند شخصی غیر از او باشد.

جعل روايت درباره سيره امام حسين علیه السلام

در آثار روايى اسلام درباره تاريخ زندگى اهل بيت عليهم السلام به روايت هاى دروغين بسيار زيادى برمى خوريم؛ كه تاريخ زندگانى امام حسين عليه السلام نيز از راهيابى مجموعه اى از اين روايت ها مصون نمانده است.با كمال تأسف برخى كسانى كه درباره زندگى امام حسين عليه السلام كتاب نوشته اند، اين روايت هاى […]